Με τις ΣτΕ 511-4/2024 Ολομ. ακυρώθηκε απόφαση του ΔΣ του e-ΕΦΚΑ κατά το μέρος που ορίζει ότι οι Γενικοί Δ/ντές του μπορεί να προέρχονται και από τον ιδιωτικό τομέα και ότι το όριο ηλικίας για συμμετοχή στη διαδικασία ήταν το 64ο
12/04/2024
Σ.τ.Ε. 511-4/2024 Ολομ.
Πρόεδρος: Ευαγγελία Νίκα, Πρόεδρος Σ.τ.Ε.
Εισηγητής: Βασίλειος Ανδρουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας
Με τις Σ.τ.Ε. 511-4/2024 Ολομ. ακυρώθηκε απόφαση του ΔΣ του e-ΕΦΚΑ κατά το μέρος που ορίζει ότι οι Γενικοί Δ/ντές του μπορεί να προέρχονται και από τον ιδιωτικό τομέα και ότι το όριο ηλικίας για συμμετοχή στη διαδικασία ήταν το 64ο
Ειδικότερα:
1) Με την απόφαση 511/2024, επί αιτήσεως ακυρώσεως της ΑΔΕΔΥ, έγινε δεκτό ότι σύμφωνα με το άρθρο 103 του Συντάγματος, οι οργανικές θέσεις του προσωπικού των δημοσίων υπηρεσιών και των ν.π.δ.δ., πρέπει, κατ’ αρχήν, να πληρούνται με τακτικούς (μόνιμους) υπαλλήλους, δεν αποκλείεται, όμως, και η πλήρωσή τους, εξαιρετικώς, με υπαλλήλους επί θητεία. Η παρέκκλιση, πάντως, αυτή από τον κανόνα της στελεχώσεως των οργανικών θέσεων με τακτικούς (μόνιμους) υπαλλήλους είναι ανεκτή συνταγματικώς μόνον εάν δικαιολογείται από την ιδιάζουσα φύση, την ειδική αποστολή και το περιεχόμενο των αρμοδιοτήτων ορισμένης υπηρεσίας ή θέσεως. Περαιτέρω, κρίθηκε (κατά πλειοψηφία) ότι το άρθρο 3 του ν. 4892/2022 κατά το μέρος που προβλέπει ότι οι υποψήφιοι για τις θέσεις των Προϊσταμένων των Γενικών Διευθύνσεων του e-ΕΦΚΑ μπορεί να είναι, εκτός από υπάλληλοι ή εργαζόμενοι σε φορείς του δημοσίου τομέα, και ιδιώτες (που, όπως έγινε δεκτό, αποκτούν την ιδιότητα του υπαλλήλου επί θητεία), δεν είναι, κατ’ αρχήν, αντίθετο προς το άρθρο 103 του Συντάγματος. Η απόφαση, όμως, του Δ.Σ. του e-ΕΦΚΑ (628/2022) με την οποία καθορίστηκαν οι Γενικές Διευθύνσεις στις οποίες υποψήφιοι μπορεί να είναι τόσο υπάλληλοι του Δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, κρίθηκε ότι πρέπει να ακυρωθεί διότι το Δ.Σ. δεν τεκμηρίωσε, όπως όφειλε από το Σύνταγμα και την εξουσιοδοτική διάταξη, πλήρως και αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους ορισμένες θέσεις Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων μπορεί να καλυφθούν και από ιδιώτες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν, τις αρμοδιότητες των θέσεων, την ιδιαιτερότητά τους, το αντικείμενο και τα ιδιαίτερα προσόντα που απαιτούνται ώστε όσοι επιλεγούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των συγκεκριμένων θέσεων. Η πλήρης δε τεκμηρίωση θεωρήθηκε αναγκαία δοθέντος ότι οι υπό κατάληψη θέσεις βρίσκονται εντός της συνήθους διοικητικής ιεραρχίας (Προϊστάμενοι Γενικών Διευθύνσεων). Κρίθηκε επίσης, ότι η διάταξη της παραπάνω αποφάσεως του Δ.Σ. στην οποία προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιο για την επιλογή σε θέση Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης πρόσωπο που έχει συμπληρώσει το 64ο της ηλικίας του κατά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των υποψηφιοτήτων, πρέπει, επίσης, να ακυρωθεί διότι η εξουσιοδοτική διάταξη βάσει της οποίας εκδόθηκε η απόφαση του Δ.Σ. παραπέμπει ρητώς στη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 84 του Υπαλληλικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιοι για επιλογή σε θέση ευθύνης όσοι αποχωρούν από την υπηρεσία εντός έτους από την λήξη της προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων. Οι λοιποί λόγοι ακυρώσεως οι οποίοι στρέφονταν κατά της διαδικασίας επιλογής που προβλέπεται από την προαναφερθείσα διάταξη του ν. 4892/2022, κατά των διατάξεων του νόμου με τις οποίες ματαιώθηκε η ήδη προκηρυχθείσα, με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις, διαδικασία επιλογής. Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω κρίσεων, ακυρώθηκε εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση του Δ.Σ., οι αντίστοιχες ρυθμίσεις των προκηρύξεων των θέσεων Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων, καθώς και οι αποφάσεις με τις οποίες επελέγησαν 4 ιδιώτες σε θέσεις Προϊσταμένων. Δεν εθίγησαν όμως οι αποφάσεις επιλογής και τοποθετήσεως υπαλλήλων δημόσιων φορέων, επειδή η ΑΔΕΔΥ στερείται εννόμου συμφέροντος για την προσβολή τους.
2) Με την απόφαση 512/2024 Ολομ. επί αιτήσεως ακυρώσεως της ΠΟΣΕ-ΕΦΚΑ, η δίκη θεωρήθηκε κατηργημένη όσον αφορά τις πράξεις που είχαν ακυρωθεί με την απόφαση επί της αιτήσεως ακυρώσεως της ΑΔΕΔΥ και περαιτέρω ακυρώθηκε απόφαση τοποθετήσεως σε θέση προϊσταμένου, υπαλλήλου που δεν προέρχεται από τον ΕΦΚΑ αλλά υπηρετεί σε άλλον φορέα του Δημοσίου. Δεν εθίγησαν όμως οι αποφάσεις τοποθετήσεως και επιλογής υπαλλήλων του ΕΦΚΑ, επειδή η αιτούσα ομοσπονδία στερείται εννόμου συμφέροντος για την προσβολή τους.
3) Με την απόφαση 513/2024 επί αιτήσεως ακυρώσεως που ασκήθηκε από υπάλληλο του ΕΦΚΑ, η οποία παρά το όριο ηλικίας που θεσπίστηκε με την απόφαση του ΔΣ (και ακυρώθηκε με την πρώτη απόφαση) μετέσχε στη διαδικασία, ύστερα από προσωρινή διαταγή της Προέδρου του Δικαστηρίου, και τελικώς επελέγη από την αρμόδια επιτροπή, κρίθηκε ότι, λόγω της επιλογής της, της ακύρωσης της ρύθμισης περί ορίου ηλικίας (με προηγούμενη απόφαση) και του ότι πλέον η διοίκηση πρέπει να προχωρήσει στην οριστική τοποθέτηση της υπαλλήλου, η δίκη πρέπει να καταργηθεί.
4) Με την απόφαση 514/2024 Ολομ., απορρίφθηκε η αίτηση ακυρώσεως, η οποία ασκήθηκε από υπάλληλο του ΕΦΚΑ ο οποίος παρά το όριο ηλικίας που θεσπίστηκε με την απόφαση του ΔΣ (και ακυρώθηκε με την πρώτη απόφαση) μετέσχε στη διαδικασία, ύστερα από προσωρινή διαταγή της Προέδρου του Δικαστηρίου, αλλά, τελικώς, δεν επελέγη από την αρμόδια επιτροπή, ενώ στις θέσεις για τις οποίες ήταν υποψήφιος επελέγησαν και τοποθετήθηκαν υπάλληλοι του ΕΦΚΑ.-
