Κυρίες και κύριοι,
Νέες και νέοι, φέτος είστε στην πρώτη σειρά, γιατί ακριβώς είστε προτεραιότητα για την πατρίδα και έχετε την πρώτη θέση στην καρδιά και στο μυαλό όλων μας. Είστε η γενιά που δοκιμάστηκε πολύ το τελευταίο διάστημα. Μακριά από τις σπουδές και τους φίλους σας, δίχως χαρά και ελεύθερο χρόνο. Σε μία καθημερινότητα στεγνή. Βαριά φορτωμένοι από τις ελπίδες που για μία δεκαετία σας στερήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι. Kαι με το άγχος ότι θα ζήσετε μια ζωή χειρότερη από αυτή των γονιών σας.
Όμως, καμία χώρα δεν έχει μέλλον αν τα νέα παιδιά αισθάνονται πως ο δρόμος τελικά θα κρύβει ευκαιρίες για λίγους και παγίδες για πολλούς. Ε, λοιπόν, η πορεία αυτή αντιστρέφεται. Το ισοζύγιο των ευκαιριών μεταφέρεται μπροστά για να γίνει θετικό υπέρ των νέων παντού: από την Παιδεία και την Εργασία, μέχρι το Περιβάλλον και την Ψηφιακή Επανάσταση. Η νέα Ελλάδα χρειάζεται νέους πρωταγωνιστές και αυτοί είστε εσείς.
Φίλες και φίλοι,
Πριν από δύο χρόνια από αυτό το βήμα μίλησα για την ανάπτυξη για όλους. Και πράγματι, ήδη από το 2019 ξεδιπλώθηκε ένα γενναίο πρόγραμμα φοροελαφρύνσεων και νέων επενδύσεων με απόλυτη συνέπεια στις προεκλογικές μας δεσμεύσεις.
Με τη σειρά της, η περσινή Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης απάντησε στην πανδημία και στις εθνικές προκλήσεις στον Έβρο και στο Αιγαίο, με το σύνθημα «Η Ελλάδα της αυτοπεποίθησης». Για να πλαισιωθεί, αμέσως μετά, από μία ασπίδα υγείας απέναντι στον κορονοϊό. Ταυτόχρονα όμως και από μία πρωτοφανή διπλωματική κινητοποίηση και ενίσχυση της άμυνας μας.
Εδώ ανακοίνωσα, άλλωστε, την αγορά των 18 RAFALE, τα οποία σύντομα θα γίνουν 24. Τα πρώτα από αυτά θα πετούν στους ελληνικούς ουρανούς πριν το τέλος του έτους.
Φέτος βρίσκομαι και πάλι στη Θεσσαλονίκη για να ενώσω και να δώσω προοπτική στα δύο αυτά συνθήματα. Να περιγράψω το σχέδιό μας για την Ελλάδα που αλλάζει, την Ελλάδα που βαδίζει μπροστά και κοιτάζει ψηλά. Να διατρέξω τα πολλά που έγιναν μέσα σε λίγο χρόνο. Κυρίως, όμως, να παρουσιάσω τα ακόμα περισσότερα που μπορούμε να πετύχουμε μαζί μέσα στο 2022, αλλά και στη συνέχεια.
Γιατί η φετινή έκθεση πρακτικά, κύριε Πρόεδρε, συμπίπτει με τα δύο χρόνια της διακυβέρνησής μας. Γίνεται έτσι ένας κομβικός σταθμός επανεκκίνησης προς μία ακόμα πιο δημιουργική διετία. Γίνεται όμως και αφετηρία σχεδιασμού μιας νέας συναρπαστικής δεκαετίας.
Είναι αλήθεια ότι η προηγούμενη περίοδος υπήρξε από τις πιο δύσκολες, με πολλά ταυτόχρονα μέτωπα. Θυμηθείτε: εθνικές προκλήσεις και μεταναστευτικό και μαζί η πανδημία, οικονομική αναστάτωση και φυσικές καταστροφές. Οι 19 από τους 26 μήνες της διακυβέρνησής μας ήταν μήνες κρίσεων και μεγάλων προκλήσεων.
Κι όμως! Η κοινωνία και η οικονομία μας έμειναν όρθιες, μετατρέποντας τα εμπόδια σε εφαλτήρια προόδου. Η ατομική ανθεκτικότητα και επιμονή συναντήθηκαν με την κρατική στήριξη και φροντίδα. Είπαμε -δεσμεύτηκα προσωπικά- ότι κανένας δεν θα αντιμετωπίσει μόνος αυτή την πρωτοφανή θύελλα. Και με δίκαιο τρόπο κάναμε πράξη αυτή τη δέσμευσή μας.
Έτσι, σήμερα, η θέση της Ελλάδος είναι γεωπολιτικά αναβαθμισμένη όσο ποτέ, με την οικονομία και τις επιχειρήσεις της ήδη σε τροχιά ανάπτυξης. Με την κοινωνία ενωμένη και τα νοικοκυριά ανακουφισμένα. Γιατί δίπλα στην προστασία του εισοδήματος, που αποτέλεσε την πρώτη μας προτεραιότητα, προστίθεται τώρα η ρεαλιστική ελπίδα της βελτίωσής του.
Πράγματι, όσα έγιναν σε ένα τόσο πυκνό χρονικό διάστημα είναι ίσως δύσκολο να συγκρατηθούν στη μνήμη. Αλλά ισχύουν. Και οικοδομούν μια νέα πραγματικότητα. Και αξίζει με συντομία να τα υπενθυμίσουμε.
Οι Έλληνες, λοιπόν, πληρώνουν πλέον λιγότερους φόρους παντού: στον ΕΝΦΙΑ, στο εισόδημα, στον ΦΠΑ, στην εισφορά αλληλεγγύης. Όπως και όλοι, εργαζόμενοι αλλά και επιχειρήσεις, καταβάλουν λιγότερες εισφορές.
Την ίδια ώρα, η Ελληνική Δημοκρατία δανείζεται με τους ευνοϊκότερους όρους στην Ιστορία της. Τα εθνικά μας σύνορα φυλάσσονται αποτελεσματικά ως ευρωπαϊκά. Οι παράνομες ροές μεταναστών σχεδόν μηδενίστηκαν. Ενισχύθηκαν η άμυνα και οι συμμαχίες μας. Και διαθέτουμε πια ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάκαμψης που θα χρηματοδοτεί το κοινό μας μέλλον.
Όλα αυτά συντελέστηκαν ενώ ο πλανήτης δεχόταν την επίθεση του κορονοϊού. Μια μάχη δύσκολη, στην οποία ωστόσο αμυνθήκαμε καλύτερα ακόμα και από πανίσχυρες χώρες. Ναι, είχαμε απώλειες σημαντικές. Όμως ήταν λιγότερες από τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ενισχύσαμε τη δύναμη του Εθνικού Συστήματος Υγείας με πολλές νέες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, με πάνω από 10.000 προσλήψεις, με ένα καινοτόμο σύστημα ιχνηλάτησης. Και στη συνέχεια με μια υποδειγματική επιχείρηση εμβολιασμών, την «Επιχείρηση Ελευθερία».
Όλα αυτά με την Πολιτεία να αναλαμβάνει τις αμοιβές και τις εισφορές όλων των εργαζόμενων, που δεν μπορούσαν να εργαστούν, χρηματοδοτώντας όσες επιχειρήσεις έμειναν κλειστές, αναστέλλοντας όλες τις οφειλές, καλύπτοντας εργοδοτικές εισφορές και τα ενοίκια της επαγγελματικής στέγης. Θωρακίζοντας δηλαδή όλους και απέναντι σε όλα.
Κυρίες και κύριοι,
Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής αποτυπώνεται σε αριθμούς που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Στα 35 δισεκατομμύρια της αύξησης των καταθέσεων, με σχεδόν 20 δισ. από αυτά να αφορούν αποταμιεύσεις των νοικοκυριών. Μιλάμε δηλαδή για το 19% του ΑΕΠ. Αποτυπώνεται αυτή η κατάσταση και στην υποχώρηση της ανεργίας κατά 2 μονάδες. Προσέξτε, ως τον Ιούνιο είχαμε 70.000 περισσότερες νέες θέσεις εργασίας σε σχέση με τον ίδιο μήνα πριν από την πανδημία. Σήμερα, οι εργαζόμενοι Έλληνες είναι οι περισσότεροι την τελευταία δεκαετία. Ενώ και τα έσοδα του τουρισμού ήδη ξεπερνούν τους αρχικούς στόχους. Σε όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις -και βλέπω στην αίθουσα πολλούς εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου- σε κάθε γωνιά της χώρας, υπάρχει αισιοδοξία. Και όλα δείχνουν ότι τελικά θα κερδίσουμε και αυτό το κρίσιμο στοίχημα
Η πρόοδος αποτυπώνεται ακόμα και στα κόκκινα δάνεια, που μειώνονται δραστικά. Και στις 46.000 περισσότερες επιχειρήσεις που λειτουργούν σήμερα σε σχέση με το 2019. Στα δεδομένα των κατασκευών, της μεταποίησης και των εξαγωγών, που πλέον κινούνται και συχνά ξεπερνούν τα επίπεδα του 2019. Και, πάνω από όλα, στον δείκτη του οικονομικού κλίματος, που άγγιξε το υψηλότερο σημείο της τελευταίας εικοσαετίας.
Μόλις την περασμένη Τρίτη ανακοινώθηκε επισήμως ότι κατά το 2ο τρίμηνο του 2021 το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν σημείωσε άλμα 16,2%. Επαναλαμβάνω: 16,2%. Γι’ αυτό και σήμερα, σε συνεννόηση με το οικονομικό επιτελείο, είμαι σε θέση να εξαγγείλω την αναθεώρηση του στόχου της ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία για το 2021, από το 3,6% στο 5,9%. Ανάπτυξη για όλες και όλους, σε μια οικονομία που θα δίνει ευκαιρίες στον κάθε πολίτη. Σε μια οικονομία που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι διπλό: Ενώ στη διάρκεια της πανδημίας εξελίχθηκε ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα ύψους 41 δισ. υπέρ του κόσμου της εργασίας, δεν σταματήσαμε ούτε στιγμή τις μεταρρυθμίσεις. Έτσι, δεσμευτήκαμε για την προστασία του εισοδήματος και πράγματι μειώσαμε φόρους και εισφορές και ενισχύσαμε τον κατώτατο μισθό. Ταυτόχρονα, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα εξακολουθεί να ανακουφίζει παραπάνω από 500.000 πιο αδύναμους συμπολίτες μας.
Κάθε οικογένεια τώρα -όπως είχαμε δεσμευτεί- προεκλογικά, λαμβάνει επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται. Επιπλέον, 1.000 ευρώ αφορολόγητα για τα προστατευόμενα μέλη της. Πληρώνει χαμηλότερο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας στα βρεφικά και στα παιδικά είδη. Και όλα τα παιδιά έχουν μια θέση σε έναν βρεφονηπιακό σταθμό.
Υποσχεθήκαμε, επίσης, νέες επενδύσεις και μεγάλα έργα. Είναι εδώ, στην Ελλάδα, αλλά και εδώ στην Θεσσαλονίκη εταιρείες όπως η Microsoft, η Cisco, η Digital Realty, η Pfizer. Είναι εδώ διεθνείς τουριστικοί κολοσσοί. Ενώ 17 φαρμακοβιομηχανίες, σχεδόν όλες εγχώριες, προωθούν επενδυτικά σχέδια ύψους μισού δισεκατομμυρίου ευρώ.
Πρόσφατα, ολοκληρώθηκε η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Θα αποφέρει στα δημόσια ταμεία, σε βάθος χρόνου, παραπάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Και μόλις χθες, ανακοινώθηκε η πώληση του 49% -δηλαδή μειοψηφικού πακέτου- του ΔΕΔΔΗΕ, έναντι 2,1 δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι ένα τίμημα που -δεν σας κρύβω- ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις μας και το οποίο εξασφαλίζει πολύτιμους πόρους, τους οποίους η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού θα διαθέσει σε επενδύσεις εκσυγχρονισμού του δικτύου της, ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών και καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών.
Προχθές, επίσης, ολοκληρώθηκε η πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών, με τη βελτιωμένη προσφορά της Italgas, που έφτασε τα 733.000.000 ευρώ.
Όλα αυτά αποδεικνύουν την ανάταση του επενδυτικού περιβάλλοντος και την εμπιστοσύνη των ξένων θεσμικών, αλλά και στρατηγικών επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Κάτι που επιβεβαιώνεται και από μια ακόμα αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, αυτή τη φορά από τον οίκο Scope Rating που ανακοινώθηκε χθες λίγο πριν τα μεσάνυχτα.
Το τεράστιο έργο της ανάπλασης του Ελληνικού ξεκίνησε. Δρομολογείται, επιτέλους επίσης, ο βόρειος άξονας της Κρήτης: 294 χιλιόμετρα, 35.000 νέες θέσεις εργασίας. Η Κρήτη ενώθηκε με υπόγειο ηλεκτρικό δίκτυο με την ηπειρωτική χώρα και εκεί θεμελιώθηκε ήδη και το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι.
Μαζί προχωρούν κρίσιμα έργα για τα οποία είχαμε δεσμευτεί. Το βόρειο τμήμα του Ε65 που θα συνδέσει τη Θεσσαλία, την Κεντρική Ελλάδα, με τη Δυτική Μακεδονία. Και βέβαια το Μετρό της Θεσσαλονίκης που θα είναι έτοιμο στα τέλη του 2023, ενώ και στην Αθήνα η Γραμμή 4 θα εξυπηρετεί -όταν ολοκληρωθεί- 1.000.000 επιβάτες.
Ο τόπος μας -όπως είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν και οι πολλοί επισκέπτες που ήρθαν στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι- διαθέτει πλέον 14 ανακαινισμένα αεροδρόμια. Είναι ήδη έτοιμα να αξιοποιηθούν τέσσερα σημαντικά λιμάνια μας για να ακολουθήσουν έξι ακόμα. Σε νέα τροχιά κινούνται, επίσης, τα ναυπηγεία μας, η αμυντική μας βιομηχανία, ενώ σε διάφορες περιοχές της χώρας βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλες επενδύσεις που φτάνουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ.
Όσο για το ψηφιακό κράτος, εδώ μιλούν στην κυριολεξία οι αριθμοί. Από το 112 που σώζει ζωές, μέχρι τις 1.256 υπηρεσίες που μας εξυπηρετούν καθημερινά, γρήγορα και χωρίς ταλαιπωρία, με ένα κλικ και με ένα χαμόγελο. Το gov.gr είναι ο καθρέφτης της Ελλάδας του μέλλοντος που προβάλλει την εικόνα της στο παρόν.
Με λίγα λόγια, ένα χρόνο μετά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις στην Έκθεση του 2020 και δύο χρόνια απ’ όταν μίλησα εδώ, από αυτό το βήμα, για πρώτη φορά ως Πρωθυπουργός, κάνω τον απολογισμό μας με τέσσερις λέξεις: «Το είπαμε, το κάναμε». Η Ελλάδα αλλάζει.
Έτσι θα συνεχίσουμε, με τη σκέψη στην πατρίδα και στον πολίτη, με οδηγό την αλήθεια, με όπλα πάντα την σκληρή δουλειά και το αποτέλεσμα. Γρήγορα, όχι βιαστικά. Μαθαίνοντας από τα λάθη μας. Κάνοντας, όπου χρειάζεται, με γενναιότητα, με ειλικρίνεια, την αυτοκριτική μας. Αλλά μετατρέποντας κάθε αδυναμία σε καινούριο πείσμα για την κατάκτηση των στόχων μας.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον μπορώ να σας βεβαιώσω ότι όλα τα θετικά στοιχεία τα οποία συνοδεύουν σήμερα την ελληνική οικονομία, θα μεταφραστούν σταδιακά σε χειροπιαστό όφελος για κάθε Έλληνα. Πλουσιότερη Ελλάδα σημαίνει πλουσιότεροι Έλληνες. Αυτό σημαίνει η ανάπτυξη για όλους την οποία υπηρετώ με συνέπεια.
Και σε αυτό το δρόμο συναντιόμαστε, μέρα με τη μέρα, με τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία του ορθολογισμού και της προόδου. Αυτή που θέλει την πατρίδα μας στον πυρήνα της Ευρώπης. Περήφανη όμως για την Ιστορία της και την εθνική της ταυτότητα. Που ζητά έργα, όχι λόγια. Αλήθειες, έστω και αν μερικές φορές είναι σκληρές, παρά τα ψέματα που πάντα ακούγονται ευχάριστα.
Μιλώ για τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών που απορρίπτει την αχρείαστη πόλωση αλλά και μας ζητούν να τρέξουμε, αντί να σερνόμαστε, για να κερδίσουμε το μέλλον. Αναγνωρίζοντας στην ευθύνη την άλλη όψη της ελευθερίας και στην κοινωνική συνοχή την άλλη όψη της ευημερίας. Γιατί -εδώ απευθύνομαι ειδικά στους νέους μας- η ατομική επιτυχία δεν μπορεί να οδηγεί στην αμετροέπεια και στην αλαζονεία, αλλά στην αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη.
Αυτή την πλατιά συμμαχία της λογικής, της ενότητας και του αποτελέσματος εκφράζει αυτή η κυβέρνηση. Και αυτή την πολιτική επιλογή θα συνεχίσει να υπηρετεί αταλάντευτα βαδίζοντας πάντα μπροστά και κοιτώντας πάντα ψηλά.
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι εξαγγελίες μας για το 2022. Είναι μέτρα που αφορούν όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα όμως τους νέους. Εξακολουθούν να ελαφρύνουν από φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη, το εισόδημα, αλλά και την ιδιοκτησία της μεσαίας τάξης, διευκολύνοντας όμως ταυτόχρονα την επιχειρηματικότητα. Στηρίζουν, επίσης, όσους πλήττονται ακόμα από την πανδημία, με πρώτους τους άνεργους. Αλλά βλέπουν ταυτόχρονα και μπροστά. Πριμοδοτούν τις «πράσινες» επενδύσεις, τις συγχωνεύσεις εταιρειών, τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Κυρίως, όμως, προωθούν την ένταξη των νέων μας στη νόμιμη και σταθερή εργασία.
Από αυτούς, από εσάς, ξεκινώ. Μεγαλώσατε βιώνοντας ουσιαστικά μόνο κρίσεις. Από την οικονομική κατάρρευση και το φλερτ με τη χρεοκοπία, μέχρι την πανδημία, που σας έκλεισε μέσα, κλείνοντας μαζί και τους ορίζοντές σας. Και βέβαια την κλιματική κρίση, που αφορά πρώτα και πάνω από όλα τη δική σας γενιά, γιατί εσείς κινδυνεύετε να παραλάβετε ένα φλεγόμενο πλανήτη γεμάτο απειλές.
Μπροστά σας, λοιπόν, δεσμεύομαι να παλέψω ώστε η εικόνα αυτή να αλλάξει με εσάς τους ίδιους στο προσκήνιο. Γι’ αυτό και ,από τη Θεσσαλονίκη, από αυτό το βήμα, εισηγούμαι ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τη νεολαία. Ένα πλαίσιο πολιτικών, που θα ήθελα να συζητήσουμε μαζί, βήμα-βήμα, σε κάθε Περιφέρεια της χώρας, τους επόμενους μήνες. Και το οποίο θα αποκρυσταλλωθεί σε μέτρα για κάθε πλευρά της ζωής σας, με τέσσερις βασικές κατευθύνσεις: ισότητα στις ευκαιρίες, ανοιχτή πρόσβαση στη γνώση, εξωστρέφεια και διεύρυνση της συμμετοχής σας στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική δράση.
Δεν είμαι αφελής. Γνωρίζω την καχυποψία σας για την πολιτική συνολικά. Ακούω την κριτική σας. Γι’ αυτό και τολμώ ένα ξεκίνημα ώστε να χτίσουμε ξανά σχέσεις εμπιστοσύνης. Αυτές που επιβάλλεται να είναι στον πυρήνα του νέου διαγενεακού συμβολαίου που πρέπει να υπογράψουμε μαζί.
Με πρώτη πρωτοβουλία από μέρους μας το «πρώτο ένσημο». Αυτό σημαίνει ότι στο εξής νέοι έως 29 ετών που δεν έχουν καμία προϋπηρεσία, όταν θα προσλαμβάνονται με πλήρη απασχόληση, θα ενισχύονται από την πολιτεία επί 6 μήνες με 1.200 ευρώ. Τα 600 ευρώ θα κατευθύνονται στους εργοδότες, μειώνοντας έτσι το μισθολογικό κόστος. Τα άλλα 600 θα πηγαίνουν απευθείας στο νέο και στη νέα, επιπλέον της αμοιβής τους, για να τα αξιοποιήσουν όπως οι ίδιοι θέλουν. Είναι μια πολιτική που πιστεύω ότι θα έχει ένα διπλό αποτέλεσμα. Οι εργοδότες θα πάψουν, επιτέλους, να επικαλούνται διαρκώς την έλλειψη επαγγελματικής εμπειρίας ως λόγο για να μην προσλάβουν ένα νέο. Αλλά και εσείς, νέες και νέοι, θα βρείτε έναν δρόμο προς την πρώτη σταθερή και ασφαλή εργασία. Αντί να καταφεύγετε συχνά -όπως συμβαίνει- στην ευκαιριακή και στη μαύρη απασχόληση.
Την ενίσχυση της σταδιοδρομίας των νέων αφορά και η δεύτερη απόφασή μας. Από το 2022 οι επιδοτούμενες καινούργιες θέσεις εργασίας αυξάνονται από τις 100.000 στις 150.000. Το μέτρο μέχρι στιγμής ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικό. Ήδη, έχουν βρει δουλειά 80.000 νέοι άνεργοι και θα γίνουν -και πρέπει να γίνουν- πολύ περισσότεροι.
Ταυτόχρονα, το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα επεκτείνεται τώρα και στους 28.000 σπουδαστές των Δημοσίων ΙΕΚ. Η επαγγελματική κατάρτιση σταματά έτσι να είναι ο φτωχός συγγενής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όποιο παιδί φοιτά μακριά από το σπίτι του θα ενισχύεται με 1.000 ευρώ ετησίως, όσο διαρκούν οι σπουδές του, είτε φοιτά σε δημόσιο ΙΕΚ είτε σε Πανεπιστήμιο. Αλλά και κάτι σημαντικό, που απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών κάτω των 29 ετών. Από 1/1/2022 μηδενίζεται για εσάς το ειδικό τέλος κινητής τηλεφωνίας και data, ώστε πλέον όλοι οι νέοι να έχουν ευκολότερη και φθηνότερη πρόσβαση στην ψηφιακή πληροφορία και στην επικοινωνία. Με αυτό το μέτρο θα μπορείτε να ωφεληθείτε μέχρι και 20 ευρώ στο μηνιαίο λογαριασμό σας.
Όσο για τους εφήβους 15 έως 17 ετών, αυτοί που θα έχουν εμβολιαστεί αποκτούν ένα ακόμα κίνητρο, για να συνδυάσουν την προστασία της υγείας τους με την επικοινωνία ή τα ηλεκτρονικά τους χόμπι. Θα τους προσφέρουμε εν είδει αναγνώρισης, αλλά και κινήτρου, 50 gigabytes δωρεάν data στο κινητό τους.
Παράλληλα, και με το βλέμμα στον ελεύθερο χρόνο σας, καθιερώνουμε σε μόνιμη βάση, από το 2022, την ψηφιακή κάρτα νέων. Κάναμε ήδη το πολύ επιτυχημένο πείραμα με το Freedom Pass. Θέλουμε να το συνεχίσουμε και να το μονιμοποιήσουμε και εκεί να συγκεντρώσουμε όλες τις παροχές του κράτους προς τους πολίτες έως 29 ετών. Συμπληρώνεται έτσι ένα ειδικό πρόγραμμα για την εργασία, αλλά και τη διασκέδαση της νέας γενιάς, που ξεκινά αμέσως.
Αυτό το πρόγραμμα θα συναντηθεί σε λίγο, από τις αρχές του 2022, με μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση την οποία έχουμε ήδη ψηφίσει. Το νέο επικουρικό ταμείο ασφάλισης, το οποίο θα εξασφαλίζει σε εσάς, στους νέους μας, τον δικό σας ατομικό συνταξιοδοτικό κουμπαρά. Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι εισφορές σας δεν θα πάνε χαμένες και ότι θα έχετε μια καλύτερη, μία υψηλότερη σύνταξη στο τέλος της καριέρας σας, έστω και αν αυτό αυτή την στιγμή σας φαντάζει πολύ μακρινό.
Όμως η αντιμετώπιση του ειδικού τέλους επικοινωνίας, στην οποία αναφέρθηκα πριν, έρχεται να απαντήσει σε ένα πραγματικό πρόβλημα το οποίο είναι οι όντως ακριβές υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και ίντερνετ στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και αυτό ειδικό τέλος μηδενίζεται για τους νέους, αλλά μειώνεται και για όλους τους καταναλωτές. Ιδιώτες αλλά και επιχειρήσεις, από τις αρχές του 2022, θα πληρώνουν τέλη 10% αντί για 12 έως 20% σήμερα.
Υπάρχει ένα ακόμα μέτρο που ενδιαφέρει εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες. Μικρότερους και μεγαλύτερους, γονείς, αλλά και τα παιδιά, τα οποία θα μπορούν τώρα να αξιοποιήσουν πιο εύκολα την οικογενειακή τους περιουσία. Έτσι, από 1/1/2022 καταργείται οριστικά ο φόρος στις γονικές παροχές και στις δωρεές αξίας έως και 800.000 ευρώ. Αρκετά πλήρωσαν τα νοικοκυριά το ίδιο τους το βιος. Μια ακόμα επιβάρυνση γίνεται παρελθόν.
Κυρίες και κύριοι,
Αν πάντως τα προηγούμενα μέτρα σηματοδοτούν το ενδιαφέρον μας για τη νέα γενιά, η επόμενη δέσμη αφορά συνολικά την κοινωνία. Εξηγούμαι: η απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης θα ισχύει και το 2022 για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Το ίδιο και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 μονάδες. Ενώ στο φορολογητέο εισόδημα όλων θα υπάρχει 30% έκπτωση για ηλεκτρονικές δαπάνες από υπηρεσίες συγκεκριμένων κλάδων.
Καλά, όμως, ενθαρρυντικά είναι και τα νέα για τις επιχειρήσεις.
Πρώτον. Ο συντελεστής φόρου εισοδήματος πέφτει από το 24% στο 22% και μάλιστα σε μόνιμη βάση. Αυτό θα ισχύσει από το φορολογικό έτος 2021. Μειώνεται αμέσως στο μισό ο φόρος για τη συγκέντρωση κεφαλαίου.
Δεύτερον, καθιερώνουμε υπερεκπτώσεις για πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις.
Τρίτον -αυτό είναι πιστεύω ένα πολύ ενδιαφέρον μέτρο- μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με προσωπικό έως 250 άτομα, που συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο, στο εξής θα φορολογούνται με 30% λιγότερο φόρο εισοδήματος, δηλαδή με μόνο 15,5%. Το μέτρο αυτό θα ισχύσει για τρία χρόνια για ποσό έως 1 εκατομμύριο ευρώ. Είναι πάρα πολύ σημαντικό οι εταιρείες αυτές, που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, να γίνουν μεγαλύτερες, να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Και το μέτρο αυτό θα εξαγγελθεί σύντομα από τα Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης.
Το γνωστό πλαίσιο προστασίας ακολουθεί την αποκλιμάκωση της πανδημίας. Έτσι παραμένει, τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2022, ο μειωμένος ΦΠΑ 13% στα εισιτήρια, στις μεταφορές, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στον τουρισμό και στους κινηματογράφους. Επεκτείνεται, όμως, και σε δύο ακόμα κατηγορίες: στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού.
Από την άλλη πλευρά, μειώνεται μέχρι και 50%, ανάλογα με την απώλεια τζίρου, η αποπληρωμή των επιστρεπτέων προκαταβολών σε επιχειρήσεις που έχουν λάβει πόρους από τους μηχανισμούς τους.
Ενώ επεκτείνεται για τρεις ακόμα μήνες η επιδότηση δανείων του προγράμματος «Γέφυρα», ένα εξαιρετικά επιτυχημένο πρόγραμμα το οποίο ανταμείβει τους συνεπείς δανειολήπτες και επεκτείνεται για τουλάχιστον τρεις μήνες ακόμα η στήριξη της απασχόλησης με το πρόγραμμα «Συν-εργασία».
Τέλος, ο ΕΝΦΙΑ θα εξακολουθεί να μειώνεται με δίκαιο τρόπο στη βάση των νέων αντικειμενικών αξιών και μιας νέας δικαιότερης αντιμετώπισης της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Δεν θα μιλήσω με περισσότερες λεπτομέρειες για το ζήτημα αυτό. Θα παρουσιάσουμε το ολοκληρωμένο μας σχέδιο για το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας στη συζήτηση του Προϋπολογισμού. Αυτό όμως που μπορώ να σας πω σήμερα, είναι ότι τα περισσότερα νοικοκυριά το 2022 θα πληρώσουν χαμηλότερο ΕΝΦΙΑ από ό,τι το 2021. Και ο συμπληρωματικός φόρος ΕΝΦΙΑ θα ενσωματωθεί στην κύρια κλίμακά του, όπως είχαμε υποσχεθεί προεκλογικά.
Όλα αυτά, κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, δεν αποτελούν θεωρητικές οικονομικές εξαγγελίες. Είναι εφαρμοσμένες πολιτικές που έχουν έναν κύριο στόχο: να αυξήσουν το διαθέσιμο εισόδημα όλων των ελληνικών νοικοκυριών. Για παράδειγμα, μόνο από τις χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές και από την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης ένας μισθωτός που βγάζει λίγο παραπάνω από 1.000 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 207 ευρώ. Ένας αμειβόμενος των 2.000 ευρώ θα έχει ετήσιο κέρδος 604 ευρώ. Οι εργοδότες πάλι θα έχουν 12μηνη εξοικονόμηση τουλάχιστον 250 ευρώ για κάθε απασχολούμενο στην εταιρεία τους. Αλλά φυσικά και οι ίδιοι θα πληρώνουν μικρότερο φόρο γιατί ο συντελεστής των επιχειρήσεων -όπως σας είπα- μειώνεται κατά 2 μονάδες.
Επικαλούμαι τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα οποία είναι σαφή: σε σχέση με το 2019, χάρη στην πολιτική των φοροελαφρύνσεων, ο μισθωτός του ιδιωτικού τομέα έχει ήδη κατά μέσο όρο ετήσιο όφελος από 365 έως 1.614 ευρώ. Κάτι που σημαίνει ότι το εισόδημα όλων των εργαζόμενων έχει αυξηθεί περισσότερο από 4,5% μέσα στην πανδημία. Μάλιστα, η εξέλιξη αυτή συνοδεύεται από την αύξηση της αποταμίευσης και την υποχώρηση της ανεργίας, αλλά και την άνοδο της επιχειρηματικότητας.
Αυτά είναι δεδομένα τα οποία διαμορφώνουν την πρώτη ασπίδα προστασίας σε ορισμένες ανατιμήσεις που ήδη εκδηλώνονται παγκοσμίως. Είναι ένα φαινόμενο εξωγενές, χτυπάει όλες τις χώρες του κόσμου, το οποίο ελπίζω να αποδειχθεί παροδικό ως προς τις εισαγόμενες συνέπειές του.
Για να αντιμετωπιστεί, ωστόσο, είναι απαραίτητο να ερμηνευτεί σωστά και να λάβει τις πραγματικές του διαστάσεις. Το ξέρετε ειδικά εσείς, οι άνθρωποι της αγοράς, ότι οι υπερβολές συχνά φορτίζουν το κλίμα της αγοράς, ενισχύουν την κερδοσκοπία και καταλήγουν σε αυτοεκπληρούμενες προσδοκίες. Σίγουρα όμως δεν θα μείνουμε παρατηρητές. Εκτός από το πρώτο ανάχωμα για το οποίο σας μίλησα ήδη, αυτό του ήδη αυξημένου διαθέσιμου εισοδήματος, τρεις θα είναι οι απαντήσεις μας.
Πρώτον, στοχευμένα μέτρα -όπως σας μίλησα ήδη- χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ σε προϊόντα μαζικής κατανάλωσης, όπως καφές, αναψυκτικά, αλλά και οι μεταφορές, όπου έχουμε δει μεγάλη αύξηση στο κόστος.
Δεύτερον, αυστηρότατος έλεγχος του ανταγωνισμού και εφαρμογή του νομικού πλαισίου περί αισχροκέρδειας. Γιατί στην Ελλάδα οι τιμές εύκολα αυξάνονται αλλά συχνά δύσκολα αποκλιμακώνονται. Και προειδοποιώ κάποιους επιτήδειους να μην εκμεταλλευτούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο για να αυξήσουν αδικαιολόγητα τα περιθώρια κέρδους τους.
Και τρίτον και σημαντικότερο, η παροχή κρατικής στήριξης απέναντι σε ανατιμήσεις οι οποίες επηρεάζουν ευθέως τα οικονομικά κάθε ελληνικού σπιτιού. Και εδώ αναφέρομαι πρώτα και πάνω απ’ όλα στις αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος.
Ειδικά για αυτό το θέμα η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που αμέσως συγκροτεί ένα Ειδικό Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Αυτό θα καλύπτει τουλάχιστον το 80% των αυξήσεων σε όλους τους καταναλωτές. Σε όλους τους καταναλωτές.
Δεν μιλάμε συνεπώς μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Μιλάμε για το σύνολο του πληθυσμού. Και εκεί θα διατεθούν, σε πρώτη φάση, 150 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό τι σημαίνει στην πράξη -για να το εξηγήσω- ότι η κρατική επιχορήγηση σε συνδυασμό με την έκπτωση την οποία παραχωρεί η ίδια Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού θα απομειώσουν δραστικά ή και θα μηδενίσουν τις όποιες αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος.
Για παράδειγμα, το μηνιαίο κόστος για κατανάλωση από 300 έως 600 κιλοβατώρες, όσο δηλαδή καταναλώνει ένα μέσο νοικοκυριό, δεν θα επιβαρυνθεί περισσότερο από 2 ευρώ τον μήνα. Εάν δεν συνέβαινε αυτό, εάν δεν συνέβαινε αυτή η διπλή κρατική παρέμβαση, οι καταναλωτές αυτοί θα χρεώνονταν επιπλέον από 20 έως 44 ευρώ. Η επιλογή αυτή δείχνει ότι η κυβέρνηση ξέρει και μπορεί να απαντά σε κάθε έκτακτη πρόκληση.
Δείχνει και κάτι ακόμα όμως. Ότι η ΔΕΗ, καθώς αναγεννιέται, έχει τη δύναμη να προστατευθεί και να προστατεύσει από κάθε κλυδωνισμό τους πελάτες της. Είναι μια εθνική κατάκτηση, αλλά και ένας δρόμος που η ΔΕΗ ανοίγει για να ακολουθήσουν και οι ιδιώτες πάροχοι.
Η επιδότηση θα αφορά σε πρώτη φάση το διάστημα μέχρι το τέλος του έτους. Αν χρειαστεί θα επεκταθεί. Και θα εμφανίζεται αυτόματα στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού. Θα αφορά μάλιστα και επιχειρήσεις που λειτουργούν με ρεύμα χαμηλής τάσης. Λεπτομέρειες θα παρουσιάσει ο Υπουργός Ενέργειας την επόμενη εβδομάδα.
Την πρωτοβουλία αυτή τη συνδυάζουμε με την αύξηση του επιδόματος θέρμανσης -που θα αρχίσει να καταβάλλεται τον Δεκέμβριο- κατά 20%. Αλλά και με μια σειρά από διαρθρωτικές παρεμβάσεις, μεσοπρόθεσμες, όπως η κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων που θα παρέχουν δωρεάν ρεύμα στα ευάλωτα νοικοκυριά από δημοτικές ενεργειακές κοινότητες.
Για τον ίδιο λόγο, για να μειώσουμε διαρθρωτικά τις τιμές του ρεύματος, επιταχύνουμε και τη διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Αυτό θα μειώσει κατά παραπάνω από 500.000.000 ετησίως τις επιβαρύνσεις όλων των τιμολογίων. Οι γνωστές ΥΚΩ τις οποίες πληρώνουμε για να επιδοτούμε, ουσιαστικά, την ακριβή παραγωγή ενέργειας στα νησιά μας. Και βέβαια, μην ξεχνάμε ότι σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ευρώ διατίθενται ήδη για παρεμβάσεις εξοικονόμησης σε κατοικίες και κτήρια, που θα μειώσουν και αυτές το κόστος της ενέργειας.
Ένα ακόμα μέτρο ενίσχυσης αφορά τον πρωτογενή τομέα. Θα έχει, ωστόσο, μόνιμο χαρακτήρα υπέρ των κτηνοτρόφων μας. Έτσι, από τον επόμενο μήνα, ο ΦΠΑ των ζωωτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή πέφτει στο 6%.
Τέλος, προς τους πραγματικά ευάλωτους συμπολίτες μας η Πολιτεία αποφάσισε να παρέχει μια ακόμα πρόσθετη οικονομική στήριξη. Γι’ αυτό και τον Δεκέμβριο σε όλους τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα καταβάλλουμε το διπλάσιο ποσό από αυτό που θα λάμβαναν κανονικά. Μια πράξη ανακούφισης πριν από τις γιορτές σε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη.
Φίλες και φίλοι,
Όλα τα τελευταία γεγονότα στην αγορά ενέργειας ένα στοιχείο δηλώνουν: ότι το παλιό ενεργειακό μοντέλο δεν αποδεικνύεται μόνο ρυπογόνο και βλαβερό για την υγεία μας και το περιβάλλον, αλλά και πάρα πολύ ακριβό για την τσέπη μας. Το μήνυμα συνεπώς είναι διπλό: το μέλλον της ενέργειας είναι μόνο οι Ανανεώσιμες Πηγές. Δηλαδή το νερό, τα υδροηλεκτρικά μας, αλλά κυρίως ο ήλιος και ο άνεμος. Το μέλλον της οικονομίας είναι μόνο πράσινο.
Πριν από δύο χρόνια, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ανακοίνωσα το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων της χώρας το αργότερο έως το 2028. Μία κίνηση τολμηρή αλλά αναγκαία. Όμως χάρη σε αυτήν κατορθώσαμε να αλλάξουμε το μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, μειώνοντας ταυτόχρονα τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 18 εκατομμύρια τόνους.
Αυτό δεν αποτελεί μόνο ένα βήμα για τη μείωση των εκπομπών μας κατά 55%, όπως -θυμίζω- έχει δεσμευτεί όλη η Ευρώπη να πετύχει έως το 2030, αλλά είναι και ένα βήμα ελάφρυνσης των φορολογουμένων. Γιατί πλέον και οι παραγωγοί, κατά συνέπεια όμως και οι καταναλωτές, πληρώνουν όσο ρυπαίνουν.
Την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσα επίσης, στη Μασσαλία, τη δέσμευση της Ελλάδος να κηρύξει προστατευόμενες περιοχές το 30% των θαλασσών μας και στο 10% του χώρου τους να απαγορευτεί τελείως η αλιεία, ώστε να διατηρηθεί η βιοποικιλότητά τους. Και αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές πλευρές του σχεδίου μας, που θα περιγραφεί αναλυτικά στον κλιματικό νόμο, τον πρώτο που θα ψηφίσει το Εθνικό Κοινοβούλιο στην Ιστορία του, τους επόμενους μήνες.
Θα το πω ξανά όσο πιο καθαρά γίνεται: Η κλιματική κρίση είναι εδώ, επιδρώντας σε κάθε όψη της ζωής μας. Από την ασφάλεια απέναντι στις φυσικές καταστροφές, μέχρι την τιμή του ρεύματος ή τα προϊόντα που αγοράζουμε, αλλά και το πού και το πώς θα χτίζουμε τα σπίτια μας. Η μέση θερμοκρασία της γης έχει ήδη αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου. Και οι ειδικοί προβλέπουν ότι θα αυξάνεται και άλλο για το προβλέψιμο μέλλον. Τα αποτελέσματα είναι ακραία καιρικά φαινόμενα, που παλιά συνέβαιναν κάθε δέκα, κάθε είκοσι χρόνια, να εκδηλώνονται πολύ συχνότερα και πολύ εντονότερα. Και αυτή η τραγωδία της υπερθέρμανσης μπορεί να αποφευχθεί μόνο εάν έως το 2050 ο πλανήτης μηδενίσει τους ρύπους, τα αέρια του θερμοκηπίου, που εκπέμπει τώρα.
Θα το πω πολύ καθαρά: δεν πρόκειται για προβληματισμούς μεταξύ κάποιων επιστημόνων. Πρόκειται για υπαρξιακό κίνδυνο για εμάς και τα παιδιά μας. Πρόκειται για μια απειλή που απαιτεί τον ολικό επανασχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών, ώστε κάθε χώρα να επιβιώσει και να συνεχίσει το δρόμο της.
Η Ελλάδα ακολουθεί αυτή την αναγκαιότητα των καιρών εδώ και δύο χρόνια με πολλές παράλληλες πολιτικές που προωθούμε παντού: απολιγνιτοποίηση, ηλεκτροκίνηση, καλύτερη διαχείριση αποβλήτων, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, πράσινη βιομηχανία, ηλεκτρικές διασυνδέσεις περιοχών, εναλλακτικά καύσιμα, ειδικά χωροταξικά σχέδια. Και ακόμα, πράσινες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται με 24 δισεκατομμύρια ευρώ από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης Ελλάδα 2.0, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ και τα οποία εκτιμώ ότι με τη σειρά τους θα κινητοποιήσουν ανάλογα ιδιωτικά κεφάλαια.
Ήδη 5 δισεκατομμύρια ευρώ διατίθενται μόνο για την απολιγνιτοποίηση και την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Ενώ ειδικά κονδύλια κατευθύνονται ήδη με μεγάλη ταχύτητα για τις αποζημιώσεις κατοίκων και την αναγέννηση περιοχών που χτύπησαν οι φωτιές του καλοκαιριού, με πρώτη τη βόρεια Εύβοια, τα δάση και τις υποδομές της.
Πρώτος εγώ ανέλαβα την ευθύνη, ζητώντας συγγνώμη για τις αδυναμίες που έχει ακόμα το κράτος. Συγγνώμη όμως σημαίνει και δράση, σημαίνει αντίδραση. Γι’ αυτό έχουμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε και πάλι την ανάπτυξη μιας ολόκληρης περιοχής, μέσα από μία ολιστική, μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση με τη συνδρομή ενός παλιού φίλου, του Σταύρου Μπένου.
Οι πυρκαγιές του Αυγούστου ανέδειξαν επίσης την ανάγκη να συγκροτηθεί το νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με άμεσο προϋπολογισμό εξασφαλισμένους πόρους κοντά στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Και -όπως γνωρίζετε- για την ηγεσία αυτής της νέας δομής επέλεξα -εκτιμώ- τους πλέον άξιους. Πολιτικό προϊστάμενο τον πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων, τον Χρήστο Στυλιανίδη. Σας είναι γνωστός εξάλλου εδώ στη Θεσσαλονίκη, καθώς έχει φοιτήσει στην πόλη. Και ως επιχειρησιακό Υφυπουργό τον Πτέραρχο Τουρνά.
Είναι δύο πρόσωπα πάνω από κόμματα, πάνω από αντιπαλότητες. Όπως ακριβώς και τα καθήκοντά τους. Γιατί η αντιπυρική, η αντισεισμική, η αντιπλημμυρική προστασία της χώρας και η θωράκιση της ζωής και της περιουσίας των Ελλήνων είναι υπόθεση κοινή και εθνική.
Η κλιματική κρίση, λοιπόν, προβάλλει ως η νέα πρόκληση της εποχής. Είναι μια πρόκληση για τη χώρα, είναι μια πρόκληση που διαπερνά οριζόντια κάθε πολιτική: τον πρωτογενή τομέα, τις μεταφορές, την ενέργεια, τον τουρισμό, το σύνολο των υποδομών μας, αλλά και πλευρές της εκπαίδευσης και του καθημερινού τρόπου ζωής. Γίνεται όμως και ένα αληθινό στοίχημα για την οικονομία και την κοινωνία.
Και αυτό το νέο υπόδειγμα λειτουργίας του τόπου την εποχή της κλιματικής κρίσης θα ήθελα πραγματικά να συζητηθεί στο πλαίσιο ενός εθνικού διαλόγου. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που, χωρίς να προτείνουν κάτι θετικό, λένε πάντα «όχι» σε όλα. Και τελικά «ναι» στο τίποτα. Δεν θα αλλάξουν όμως τις προθέσεις μου. Τη συζήτηση αυτή θα την κάνω με τους πολίτες και την ίδια την κοινωνία. Αυτή άλλωστε είναι και η μεγάλη διαφορά αυτής της κυβέρνησης. Αντιμετωπίζει αμέσως τις νέες προκλήσεις, με τολμηρές κινήσεις, και θέτει στόχους φιλόδοξους, χωρίς να χάνει το νήμα που ενώνει όλα τα βήματά της: την ανάπτυξη και τον συνολικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Σε ένα περιβάλλον ασφάλειας, για να υπάρχει ελευθερία, αλλά και για να λειτουργεί η δημοκρατία, ώστε η απελευθέρωση της ατομικής δημιουργίας να μεγεθύνει διαρκώς το συλλογικό μας πλούτο. Και αυτό στη συνέχεια -όπως έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να το κάνουμε- να επιστρέφει με δίκαιο τρόπο στην κοινωνία. Μέρος του πλούτου αυτού να επανεπενδύεται στο εθνικό μέλλον. Και μέρισμα να έχουν όλοι οι πολίτες, με πρώτους τους νέους μας.
Κυρίες και κύριοι,
Αυτή ακριβώς η αντίληψη διαπερνά το σχεδιασμό μας για το 2022, αλλά και τα επόμενα χρόνια. Αυτή σηματοδοτούν η πρόταξη της συνολικής προσαρμογής στα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Όπως και η ανάδειξη της νέας γενιάς σε πρωταγωνιστή.
Αυτήν υπηρετούν όλες οι μεταρρυθμίσεις μας. Από τις πράσινες επενδύσεις που εξελίσσονται, μέχρι τις νέες ευκαιρίες που οικοδομουνται στην απασχόληση των νεότερων. Και από την αναθεώρηση του παλιού δόγματος για την προστασία από φυσικές απειλές μέχρι την ανάταξη της παιδείας ώστε αυτή να συνδεθεί επιτέλους με την οικονομία. Είναι λύσεις στο σήμερα που βλέπουν, όμως, στο αύριο.
Στην αυριανή συνέντευξη θα έχω -πιστεύω- την ευκαιρία να μιλήσω ανά τομέα για όλα όσα έγιναν και κυρίως για τις πολλές νέες μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζουμε. Για την αναβάθμιση -παραδείγματος χάρη- της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Ή, για παράδειγμα, για τον νέο χάρτη των νοσοκομείων μας. Για τον ψηφιακό ιατρικό φάκελο του πολίτη, που ήδη κάνει τα πρώτα του βήματα. Για το πώς το Δημόσιο θα μας εξυπηρετεί πλέον ακόμα καλύτερα με έναν μόνο ψηφιακό αριθμό. Ή για τα αποτελέσματα που φέρνει η πολιτική μας στο μεταναστευτικό. Και ακόμα για το πώς η Δικαιοσύνη θα αποκτήσει εξειδικευμένους δικαστές και υπαλλήλους που θα αξιολογούνται. Αλλά και το πώς θα στεγαστεί σε νέα κτίρια, το πώς θα ψηφιοποιηθεί ώστε να αποδίδεται πιο γρήγορα.
Από το σχέδιο μας επιτρέψτε μου να απομονώσω μόνο τις αλλαγές στον τομέα της υγείας, που αποκτά έναν νέο προσανατολισμό με βάση τις εμπειρίες της πανδημίας. Τώρα είναι η ώρα για καλύτερη πρωτοβάθμια φροντίδα, λειτουργικότερα νοσοκομεία, αλλά και φθηνότερα φάρμακα. Με τέσσερις προτεραιότητες που δρομολογούνται εντός του 2022: εξορθολογισμός του ΕΟΠΥΥ για να γίνει πιο αποτελεσματικός. Γενναία εξάπλωση των γενοσήμων και εξορθολογισμός του clawback. Εκσυγχρονισμός των μεγάλων νοσοκομείων, περισσότερα αυτοδύναμα Κέντρα Υγείας και συμπράξεις Δημοσίου – ιδιωτικού τομέα για την κατασκευή πρωτοβάθμιων δομών. Και τέλος, έμφαση επιτέλους στην πρόληψη για τη δημόσια υγεία. Με πρώτο βήμα δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις για βασικές ασθένειες στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού. Αλλά και -για κάτι που είναι πολύ μέσα στην καρδιά μου ως θέμα- ένα Εθνικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση της μάστιγας της παιδικής παχυσαρκίας.
Σήμερα, όμως, ο σκοπός μου είναι άλλος, h ανάδειξη προτεραιοτήτων. Γι’ αυτό δίπλα σε όσα ανέφερα για το περιβάλλον και την επίδρασή του σε κάθε έκφανση της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής, θα ήθελα να επισημάνω σύντομα δυο τομές που βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά περιέχουν -πιστεύω- το πνεύμα της πολιτικής μας θεώρησης.
Η πρώτη αφορά στη δημόσια εκπαίδευση. Το νέο σχολείο, το οποίο καθιερώνει την υποχρεωτική ξένη γλώσσα από το νηπιαγωγείο, όπως και την κριτική σκέψη. Με ανοιχτή, επιτέλους, επιλογή βιβλίων από τους διδάσκοντες, με ομαδικές εργασίες αντί διαγωνισμάτων, με περισσότερη αυτονομία, περισσότερη ελευθερία στις σχολικές μονάδες, στους διευθυντές, στους δασκάλους. Είναι μεγάλη προσπάθεια με το ενδιαφέρον μας στραμμένο πρώτα και πάνω από όλα στους μαθητές αλλά και στους εκπαιδευτικούς μας.
Ας μην ξεχνάμε για πρώτη φορά στην Ιστορία προσλήφθηκαν μέσω ΑΣΕΠ 4.500 εκπαιδευτικοί στην Ειδική Αγωγή και ακόμα 11.700 δάσκαλοι και καθηγητές στη γενική εκπαίδευση. Θα πιάσουν δουλειά από Δευτέρα. Να ευχηθώ καλή σχολική χρονιά σε όλους. Είναι οι πρώτες προσλήψεις -ακούστε το αυτό- οι πρώτες προσλήψεις τακτικού προσωπικού στην εκπαίδευση που έγιναν από το 2010.
Στα Πανεπιστήμια, η καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής από τα ίδια τα ιδρύματα. Παρά τις αντιδράσεις, είναι μία σπουδαία μεταρρύθμιση. Αναβαθμίζει την ποιότητά τους, αλλά πάνω από όλα ενισχύει την προσπάθεια που κάνουμε για την ανάπτυξη της τεχνικής παιδείας, που θα οπλίσει τη χώρα με σωστούς επαγγελματίες.
Είναι καιρός πια να λυθεί στον τόπο μας αυτή η αντίφαση. Να υπάρχει περίσσευμα άνεργων πτυχιούχων και ταυτόχρονα έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών. Mαζί της και η ανάγκη οι εταιρείες να καταφεύγουν συνέχεια στην εσωτερική επιμόρφωση όσων προσλαμβάνουν. Tο έχω ξαναπεί βέβαια. Αν σήμερα οι επιχειρήσεις απορούν, αγανακτούν για την έλλειψη προσωπικού ενώ υπάρχει ανεργία, τότε ας αυξήσουν τους μισθούς τους για να αυξηθεί και το ενδιαφέρον. Το κράτος όμως οφείλει από την πλευρά του να προσφέρει στην οικονομία και στην αγορά εργασίας τα στελέχη που οι επιχειρήσεις αναζητούν. Όπως και η κοινωνία οφείλει επιτέλους να αναγνωρίσει το κύρος που αξίζει στα επαγγελματικά πτυχία.
Αυτό ακριβώς υπηρετούν τα πρότυπα ΕΠΑΛ και οι νέες ειδικότητες των Δημοσίων ΙΕΚ, 28.000 παιδιά γράφτηκαν στα δημόσια ΙΕΚ, πολλά από τα οποία επέλεξαν να πάνε και να ζήσουν σε άλλη πόλη για να πάνε σε Δημόσιο ΙΕΚ επειδή έκριναν ότι το πρόγραμμα το οποίο θα ακολουθήσουν καλύπτει τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες.
Αν η αλλαγή στην παιδεία όμως θέλει επιστήμονες που θα σχεδιάζουν την ανάπτυξη αλλά και περήφανους επαγγελματίες που θα την οικοδομούν, η δεύτερη μεταρρύθμιση είναι στο περιβάλλον εργασίας. Είναι εκείνη που της προσδίδει παραγωγική συνέχεια.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας θωρακίζει τώρα τον κάθε εργαζόμενο από την εργοδοτική αυθαιρεσία και τη μαύρη εργασία. Η γονική άδεια σε πατέρα, όχι μόνο σε μητέρα, ενώνει την οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή. Ενώ η αποτροπή περιστατικών έμφυλης βίας, όπως και το πολύ σημαντικό δικαίωμα στην αποσύνδεση, δίνουν αξιοπρέπεια στην εργασία και στην τηλεργασία.
Με άλλα λόγια, παιδεία και εργασία γίνονται οι δύο πυλώνες της σύγχρονης Ελλάδας. Και να γιατί οι κυβερνητικές προτεραιότητες συμβαδίζουν με τα προτάγματα της χώρας στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Γιατί ενώ λύνουν, αντιμετωπίζουν προβλήματα του παρελθόντος, αφουγκράζονται τα ζητούμενα του παρόντος, κυρίως όμως απαντούν στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Οι απαντήσεις μας, λοιπόν, είναι κρυστάλλινες. Ασφαλής και ενωμένη κοινωνία που δεν αφήνει κανέναν πίσω. Οικονομία που θα συνομιλεί με τη σύγχρονη οικολογία, με αρμούς ανήσυχους και δημιουργικούς επιχειρηματίες, υπερήφανους και παραγωγικούς εργαζόμενους. Με μια παιδεία συμβατή με την εποχή της. Και όλα αυτά σε μια πατρίδα κλειστή σε κάθε απειλή και ανοιχτή σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αγαπητοί φίλοι,
Στην πρώτη μου ομιλία εδώ, ως Πρωθυπουργός, είχα πει, αγαπητέ κύριε Περιφερειάρχα, κύριε Δήμαρχε, πως η βόρεια Ελλάδα είναι ο χώρος τον οποίο κατ’ εξοχήν αφορά το σύνθημα ανάπτυξη για όλους και το τρίπτυχο επενδύσεις, υποδομές, καθημερινότητα. Εκείνα τα λόγια μου συμπληρώνει, αλλά νομίζω ότι δικαιώνει, η σημερινή εικόνα της πόλης αλλά και ολόκληρης της Μακεδονίας.
Μια εικόνα που αποτυπώνεται στα έργα που έγιναν, σε όσα γίνονται και σε όσα σχεδιάζονται. Κυρίως όμως στην ατμόσφαιρα γύρω μας. Η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία αλλάζουν. Ένας άνεμος αισιοδοξίας πνέει, επιτέλους, στην πόλη του Βαρδάρη. Οι κάτοικοί της αλλά και οι επισκέπτες, καμαρώνουν, πλέον, το αναβαθμισμένο, σύγχρονο αεροδρόμιό της, νωρίτερα από όσο αναμενόταν. Στους δρόμους της πόλης κυκλοφορούν ήδη τα διπλάσια αστικά λεωφορεία, που σύντομα θα αυξηθούν κι άλλο. Όσο για το Mετρό της Θεσσαλονίκης, κερδίζει το στοίχημα και γίνεται πραγματικότητα, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τους κρυμμένους θησαυρούς της μακεδονικής γης.
Παρά τις αντιδράσεις λίγων, το έργο προχωρεί και με την έγκριση πλέον των αποφάσεων του ανωτάτου δικαστηρίου. Δημόσιοι χώροι στην πόλη, στους οποίους έχασκαν για χρόνια ανοιχτά εργοτάξια, αποδίδονται πίσω στους δημότες. Η εύκολη, γρήγορη και άνετη μετακίνηση των Θεσσαλονικιών είναι πια μια ρεαλιστική προσδοκία. Όχι ένα ψέμα ζωγραφισμένο σε μουσαμάδες.
Είναι όμως μια προσδοκία που πρέπει να απλωθεί και προς τις δυτικές συνοικίες της πόλης. Κι αυτό αποτελεί μια προσωπική μου δέσμευση. Καθώς θα προχωρούν και θα ολοκληρώνονται τα υφιστάμενα έργα, ξεκινούν από τώρα οι μελέτες για τη μεγάλη επέκταση του Μετρό προς τη δυτική Θεσσαλονίκη.
Και όσα έχουμε πει για τη Μητρόπολη γίνονται πράξη. Η επέκταση της περιφερειακής μέσω του project του flyover μπαίνει στην τελική της φάση. Η έκτη προβλήτα του λιμανιού θα είναι έτοιμη εντός του 2024. Και μια νέα αρτηρία θα ενώνει όλες τις εγκαταστάσεις του με την ΠΑΘΕ και την Εγνατία. Μαζί τους φυσικά και ο άξονας Θεσσαλονίκη – Έδεσσα.
Όλα αυτά ενώ το Μουσείο του Ολοκαυτώματος επιτέλους χωροθετήθηκε σωστά. Το νέο γήπεδο του ΠΑΟΚ αναμένει από τον επενδυτή να ξεκινήσει, αφού η πολιτεία λύνει όλα τα θέματα που αφορούν τη χωροταξία και τις χρήσεις γης. Και, σε συνεννόηση με τους Δήμους Θεσσαλονίκης και Πυλαίας, ο Άρης μπορεί να αποκτήσει το νέο του κιτρινόμαυρο στάδιο, για να γίνει με τη σειρά του το «Χαριλάου» η έδρα ενός μεγάλου, καταπράσινου άλσους, στη λογική της διπλής ανάπλασης.
Ωριμάζουν ταυτόχρονα και τα σχέδια αναβάθμισης υφιστάμενων εγκαταστάσεων. Είχα την ευκαιρία σήμερα, κύριε Πρόεδρε, να δω τον τελικό νικητή του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τον νέο χώρο της ΔΕΘ. Εντυπωσιάστηκα πάρα πολύ από την ποιότητα όλων των προτάσεων. Είναι ένα έργο το οποίο μπορεί να ξεκινήσει το 2023 -θα το συνδράμει, θα το στηρίξει η Πολιτεία- και να ολοκληρωθεί το 2026. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για την πόλη να προχωρήσει η ανάπλαση της ΔΕΘ. Μια έκθεση στο κέντρο της πόλης, πλήρως βιοκλιματική. Προσδίδει στην Θεσσαλονίκη τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό των διεθνών εκθέσεων.
Δημοσιεύτηκε επίσης -και αυτό αποτελούσε μια προσωπική μου δέσμευση και να ευχαριστήσω το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κυνήγησε πάρα πολύ και αυτή την εκκρεμότητα- το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο σε ΦΕΚ για το παλιό Στρατόπεδο Μελά. Εντός των επόμενων μηνών ξεκινούν τα έργα.
Προχωράει η προκήρυξη για την ανακατασκευή του δικαστικού μεγάρου. Ενώ μέσω ΣΔΙΤ κατασκευάζονται ακόμα 17 νέες σχολικές μονάδες. Όσον αφορά το Thess INTEC -όπως είχαμε δεσμευτεί- σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών και Ανάπτυξης παραχωρήθηκε ήδη από το Δημόσιο το ακίνητο και προβλέπεται και η μερική χρηματοδότηση του έργου από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όμως είναι ώρα τώρα να ανταποκριθεί και η επιχειρηματική κοινότητα. Όπως και για ένα άλλο ζήτημα πολύ σημαντικό. Αναφέρομαι στην άναρχη συγκέντρωση των μεταποιητικών βιομηχανιών στο Καλοχώρι. Είναι καιρός αυτές οι 800 επιχειρήσεις να συγκεντρωθούν σε έναν οργανωμένο φορέα υψηλών προδιαγραφών.
Άφησα για το τέλος δύο νέα έργα για τα οποία θέλω να μιλήσω για πρώτη φορά σήμερα, που αφορούν την Θεσσαλονίκη και την Βόρεια Ελλάδα. Το πρώτο είναι η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου σε μήκος 40 χιλιομέτρων από το Καλοχώρι έως την Μηχανιώνα. Ένα έργο που θα γίνει σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Και το νέο ογκολογικό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης στη βορειοδυτική πλευρά της πόλης. Ένα νοσοκομείο που θα καλύπτει όλες τις ανάγκες της Βόρειας Ελλάδος. Το Θεαγένειο υπηρέτησε -και υπηρετεί- τη δημόσια υγεία για δεκαετίες. Ο κύκλος του, όμως, κλείνει. Η Μακεδονία αξίζει ένα σύγχρονο αντικαρκινικό νοσοκομείο και θα το αποκτήσει.
Το τελευταίο μου δίνει την ευκαιρία και για μία γενικότερη επισήμανση, κρίσιμη και για την οικονομία. Θα τη διατυπώσω με λίγα λόγια, τα οποία εννοώ απόλυτα. Ο επίλογος της πανδημίας γράφεται με σκληρά και με απειλητικά γράμματα και η μοναδική απάντηση στον κίνδυνο είναι το εμβόλιο. Η οικονομία και η κοινωνία δεν πρόκειται να ξανακλείσουν. Η Πολιτεία, άλλωστε, παρέχει όλες τις δυνατότητες άμεσου εμβολιασμού σε κάθε πολίτη. Προσφέρει πλήρη και έγκυρη ενημέρωση και προσωπικά θα επιμείνω στο δρόμο της αλήθειας και της λογικής γιατί επενδύω και στην πειθώ και στην ενότητα.
Δεν πρέπει η κοινωνία να διχαστεί πάνω σε ένα επιστημονικό ζήτημα. Τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Εννιά στους 10 συμπολίτες μας που νοσηλεύονται με κορονοϊό στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είναι ανεμβολίαστοι. Η πιθανότητα να πεθάνει κάποιος από κορονοϊό εάν είναι ανεμβολίαστος είναι 12 φορές μεγαλύτερη από ό,τι εάν είναι εμβολιασμένος. Αυτά είναι δεδομένα επιστημονικά τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Όλοι όμως πια γνωρίζουμε τις συνέπειες των πράξεων μας. Το είπα εξάλλου και πριν, η ευθύνη είναι η άλλη όψη της ελευθερίας. Συνεπώς, η λύση είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας. Εμβολιαζόμαστε και απελευθερωνόμαστε.
Φίλες και φίλοι,
Επιτρέψτε μου κλείνοντας να απευθυνθώ σε όλους τους Έλληνες που θέλουν να ζητούν την Ελλάδα που αλλάζει, γιατί γνωρίζω καλά ότι μία νέα πραγματικότητα δεν χτίζεται μόνο με σχέδιο αλλά με σκληρή δουλειά, με συνεργασία. Απαιτεί όμως και χρόνο. Η ίδια η πατρίδα μας, άλλωστε, χρειάστηκε σχεδόν μία δεκαετία από την έναρξη της Επανάστασης το 1821 μέχρι να συγκροτηθεί σε οργανωμένο κράτος το 1830. Ξέρω, λοιπόν, τις δυσκολίες μπροστά μας. Ξέρω, όμως, και τις δυνάμεις μας.
Εξήγησα τι κάναμε, τι θα κάνουμε το 2022, αλλά και στα χρόνια που έρχονται. Και τα λόγια μου θέλησα να είναι μετρημένα, ζυγισμένα στο ρεαλισμό των αριθμών αλλά και ακονισμένα πια στην εμπειρία.
Γιατί η Ελλάδα σήμερα εμφανίζει από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη, έχοντας μέχρι σήμερα αντιμετωπίσει ισχυρούς ανέμους. Τους χρησιμοποίησε όμως για να ανοίξει τα πανιά της. Έκανε έτσι εθνικό εφαλτήριο κάθε παγκόσμιο εμπόδιο. Η πατρίδα μας είναι πιο ισχυρή σήμερα από ό,τι ήταν εδώ και πολλά χρόνια. Είναι πιο ισχυρή οικονομικά, είναι πιο ισχυρή γεωπολιτικά, είναι πιο ισχυρή αμυντικά. Η εικόνα της στο εξωτερικό έχει αλλάξει, το κύρος της έχει ενισχυθεί.
Είναι μια χώρα με αυτοπεποίθηση, που ξέρει πού θέλει να πάει σε ένα κόσμο γεμάτο προκλήσεις. Και αυτή είναι η πιο δυναμική παρακαταθήκη για τις πιο ήσυχες θάλασσες του μέλλοντος. Γι’ αυτό ακριβώς μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Γι’ αυτό μπορώ να σας βεβαιώσω και προσωπικά ότι είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ.
Από σήμερα ξεκινά μια νέα συναρπαστική διαδρομή που θα διανύσουμε όλοι μαζί, κάνοντας πράξη το σύνθημα της φετινής έκθεσης. Για μια πατρίδα που ξέρει, μπορεί και τολμά. Για τη γενναία Ελλάδα, που βαδίζει μπροστά και κοιτάζει μόνο ψηλά. Στο δρόμο, δηλαδή, που μας δείχνουν ο Γιώργος Σεφέρης και ο Μίκης Θεοδωράκης που θα είναι πάντα δίπλα μας. Λίγο ακόμα να σηκωθούμε, λίγο ψηλότερα. Τους απαντάμε πολύ ψηλότερα η Ελλάδα. Το θέλουμε, το αξίζουμε και το μπορούμε και θα τα καταφέρουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
