Το νέο αναλυτικό πλαίσιο για τις κατηγορίες των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και διαγωνισμών μελετών και ολόκληρο το φάσμα της διενέργειας από την προκήρυξη έως τις βραβεύσεις και τις αναθέσεις των μελετών προβλέπει η νέα υπουργική απόφαση που εξέδωσε το ΥΠΕΝ, η οποία καθορίζει επίσης το χρηματικό ύψος των βραβείων, τους όρους ανάθεσης των βραβευμένων ιδεών και μελετών, τις συνθέσεις και αμοιβές των κριτών και όλα τα στάδια διεξαγωγής των διοργανώσεων και εφαρμογής των αποτελεσμάτων τους.
Η νέα απόφαση ΑΔΑ: 6ΤΟΜ4653Π8-ΔΧ3) με τίτλο «Πλαίσιο διενέργειας των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων», που υπογράφει ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς έχει ως εξής:
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Έχοντας υπόψη:
...... αποφασίζει:
Άρθρο 1 Ορισμοί – Έννοιες
1. Διαγωνισμός μελετών με απονομή βραβείων είναι η διαδικασία με την οποία η αναθέτουσα αρχή/φορέας, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 1α του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, επιδιώκει την εξασφάλιση μελετών ή σχεδίων ιδεών στον τομέα της αρχιτεκτονικής, του αστικού σχεδιασμού και της χωροταξίας – πολεοδομίας και αναλόγως του αντικειμένου χαρακτηρίζονται αντιστοίχως ως αρχιτεκτονικοί ή πολεοδομικοί – χωροταξικοί διαγωνισμοί.
1. Οι εν λόγω διαγωνισμοί διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α. Διαγωνισμός ιδεών είναι ο διαγωνισμός που έχει ως στόχο τη διερεύνηση των κύριων παραμέτρων ενός θέματος, την αξιολόγησή τους, την ανάδειξη της βασικής συνθετικής ιδέας, την εξειδίκευση του προγράμματος του έργου και τη διαμόρφωση του πλαισίου για την εξέλιξη και ολοκλήρωση της μελέτης του έργου. Με την επικύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού ιδεών, η αναθέτουσα αρχή έχει τις εξής δύο εναλλακτικές επιλογές: α.1. να προχωρήσει στα επόμενα στάδια επεξεργασίας της βραβευμένης πρότασης: α.1.1. με τον βραβευμένο μελετητή ή
α.1.2. μέσω της Τεχνικής Υπηρεσίας της, με παράλληλη υποχρεωτική σύναψη σύμβασης συμβουλευτικών υπηρεσιών με το βραβευμένο μελετητή.
α.2. να προκηρύξει διαγωνισμό προσχεδίων με βάση το αποτέλεσμα του διαγωνισμού σύμφωνα με το άρθρο 111 του ν. 4412/2016.
β. Διαγωνισμός προσχεδίων είναι ο διαγωνισμός που έχει ως στόχο την επιλογή της καλύτερης πρότασης για ένα συγκεκριμένο σχέδιο και την ανάθεση της περαιτέρω επεξεργασίας της μελέτης στο βραβευμένο μελετητή.
γ. Διαγωνισμός δύο σταδίων είναι ο ενιαίος διαγωνισμός, το πρώτο στάδιο του οποίου συνιστά διαγωνισμό ιδεών και το δεύτερο στάδιο συνιστά διαγωνισμό προσχεδίων. Κατά το πρώτο στάδιο επιλέγεται συγκεκριμένος αριθμός προτάσεων (τουλάχιστον τρεις), οι μελετητές των οποίων συμμετέχουν στο δεύτερο στάδιο, από το οποίο προκύπτει η επιλογή και η ανάθεση της ολοκλήρωσης της μελέτης στο βραβευμένο μελετητή. Οι διαγωνισμοί δύο σταδίων κρίνονται απαραίτητοι στις περιπτώσεις έργων μεγάλης πολυπλοκότητας. O χρόνος ολοκλήρωσης των διαγωνισμών δύο σταδίων δεν δύναται να υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες.
3.Ειδικοί διαγωνισμοί
α. Διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός μελετών είναι ο διαγωνισμός που έχει ως στόχο τη διεθνή προβολή ενός θέματος και διεξάγεται σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (U.I.A.) σύμφωνα με τον ν. 2092/1992.
β. Διαγωνισμός αρχιτεκτονικού – εικαστικού αντικειμένου είναι ο διαγωνισμός κατά τον οποίο στο πλαίσιο της μελέτης του αρχιτεκτονικού αντικειμένου, περιλαμβάνεται και η ενσωμάτωση εικαστικού αντικειμένου. Ο εν λόγω διαγωνισμός διεξάγεται κατά τις διατάξεις της παρούσας, εξομοιούμενος με διαγωνισμό προσχεδίων, χωρίς να εφαρμόζεται η υπ’ αρ. 37456/15-9-1997 (Β’ 878) Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Άρθρο 2 Αξιόλογα τεχνικά έργα
Υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού μελετών
1.Οι διαγωνισμοί μελετών της παρούσας προκηρύσσονται υποχρεωτικά για μελέτες ιδεών ή προσχεδίων και τροποποιήσεις μελετών οι οποίες δεν είναι προϊόν αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, κάθε αξιόλογου τεχνικού έργου του δημοσίου, του ευρύτερου δημοσίου τομέα (ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και των αναπτυξιακών οργανισμών τους), των ΝΠΔΔ και των θρησκευτικών φορέων.
Στις περιπτώσεις αξιόλογων τεχνικών έργων για τα οποία ο κύριος του έργου προτίθεται να εκπονήσει ο ίδιος την αρχιτεκτονική μελέτη, υποχρεούται να προκηρύξει διαγωνισμό ιδεών (παρ. 2.α άρθρου 1 της παρούσας).
2.Ως αξιόλογο τεχνικό έργο νοείται κάθε έργο που έχει ευρύτερη κοινωνική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, τεχνική, συμβολική και περιβαλλοντική σημασία, η δε λειτουργία του, ο όγκος, η θέση ή άλλα χαρακτηριστικά του έχουν ιδιαίτερη επίδραση στο ευρύτερο δομημένο ή φυσικό περιβάλλον ή αφορά σε έργο επαναλαμβανόμενου τύπου.
Ειδικά για την εφαρμογή της παρούσας, ως αξιόλογα τεχνικά έργα θεωρούνται τα εξής:
α. Νέα κτίρια – συμπεριλαμβανομένου και του περιβάλλοντος χώρου τους – με τις ακόλουθες χρήσεις:
α.1. Πολιτιστικά κτίρια και πολιτιστικές εγκαταστάσεις (συνεδριακά κέντρα, μουσεία, βιβλιοθήκες, κτίρια εκθέσεων, πινακοθήκες, γλυπτοθήκες, συναυλιακοί χώροι, θέατρα και κινηματογράφοι, πνευματικά κέντρα, κ.λπ.).
α.2. Κτίρια εκπαίδευσης (νηπιαγωγεία, α’βάθμιας, β’ βάθμιας και γ’ βάθμιας εκπαίδευσης) με δόμηση άνω των 500 τ.μ.
α.3. Κτίρια διοίκησης του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα (υπουργεία, δημαρχεία, διοικητήρια κ.λπ.) με προσμετρούμενη δόμηση άνω των 500 τ.μ., εξαιρουμένων των κτιριακών υποδομών και συνοδών έργων για την προσαρμογή των θαλάσσιων συνοριακών σημείων διέλευσης στη συνθήκη Σένγκεν (Schengen),
α.4. Κτίρια αρμοδιότητας Υπουργείου Δικαιοσύνης (δικαστικά μέγαρα, σωφρονιστικά κτίρια, αναμορφωτήρια, φυλακές, κ.λπ.) με προσμετρούμενη δόμηση άνω των 1000 τ.μ. α.5. Κτίρια αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας (νοσοκομεία, κέντρα υγείας κ.λπ.) με προσμετρούμενη δόμηση άνω των 500 τ.μ.
α.6. Κτίρια Κοινωνικής Πρόνοιας (παιδικοί σταθμοί, οίκοι ευγηρίας, βρεφονηπιακοί σταθμοί, κέντρα απεξάρτησης κ.λπ.) με προσμετρούμενη δόμηση άνω των 300 τ.μ., εξαιρουμένων παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών.
α.7. Ιεροί ναοί και γενικά θρησκευτικοί χώροι λατρείας άνω των 400 τ.μ.
α.8. Κτίρια με χώρους συνάθροισης μεγάλου αριθμού ατόμων (δημοτικές αγορές, συνεδριακά κέντρα κ.λπ.).
α.9. Επιβατικοί σταθμοί λιμένων, αεροδρομίων, σιδηροδρόμων και υπεραστικών λεωφορείων, κτίρια στάθμευσης αυτοκινήτων.
α.10. Συγκροτήματα που υλοποιούνται με την εφαρμογή οργανωμένης δόμησης ή κοινωνικών στεγαστικών προγραμμάτων.
α.11. Κτίρια αθλητικών εγκαταστάσεων, με προσμετρούμενη δόμηση άνω των1000 τ.μ. β. Υφιστάμενα κτίρια – συμπεριλαμβανομένου και του περιβάλλοντος χώρου τους: β.1. Αλλαγές χρήσης ή αναδιαρρυθμίσεις ή συνδυασμός αυτών για τις ανωτέρω περιπτώσεις, όταν το υφιστάμενο κτίριο ή συγκρότημα κτιρίων έχει τουλάχιστον την κατά περίπτωση αναφερόμενη επιφάνεια, όπου αυτή καθορίζεται.
β.2. Προσθήκες για τις ανωτέρω περιπτώσεις, όταν αυτή αντιστοιχεί στο 50% τουλάχιστον της προσμετρούμενης δόμησης του υφισταμένου κτιρίου.
γ. Διαμορφώσεις – αναπλάσεις και σχεδιασμός του αστικού εξοπλισμού ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων και ειδικότερα: σημαντικών πάρκων, αλσών και εθνικών ή δημοτικών κήπων, κεντρικών ή ιστορικής σημασίας πλατειών, επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων, ζωνών προστασίας της φύσης και του τοπίου, δικτύων οδών και πεζοδρόμων, παραλιακών μετώπων μεγάλου αναπτύγματος κ.λπ. εκτός των περιπτώσεων που οι μελέτες εκπονούνται από Τεχνικές Υπηρεσίες δημόσιας αρχής, φέρουν υπογραφή αρχιτέκτονα και έχει γνωμοδοτήσει επ’ αυτών το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής.
δ. Πολεοδομικές – χωροταξικές μελέτες ιδεών και μελέτες αστικού σχεδιασμού, το αντικείμενο των οποίων είναι σημαντικό για τη στρατηγική ανάπτυξη περιοχών ιδιαίτερης σημασίας.
3.Η εξαίρεση από την υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού μελετών για αξιόλογο τεχνικό έργο της προηγουμένης παραγράφου (2), είναι δυνατή με απόφαση του κυρίου του έργου, υπό την προϋπόθεση ότι προηγουμένως έχει γνωμοδοτήσει θετικά το οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ύστερα από σχετική αίτηση. Στην περίπτωση αρνητικής γνωμοδότησης, ο κύριος του έργου μπορεί να προσφύγει ενώπιον του ΚΕΣΑ/Υ.Π.ΕΝ. Προκειμένου το οικείο ΣΑ ή το ΚΕΣΑ να γνωμοδοτήσει σχετικά με το αίτημα εξαίρεσης, συνεκτιμά αναλόγως όλες τις παραμέτρους του θέματος, τη σπουδαιότητά του, την τυχόν δωρεά μελέτης, το χρονοδιάγραμμα χρηματοδότησης για την υλοποίησή του κ.λπ.
4.Εφόσον αξιόλογο τεχνικό έργο, κατά τις παραπάνω παραγράφους, ή και η μελέτη του εντάσσονται για χρηματοδότηση σε ΕΣΠΑ ή στο Ταμείο Ανάκαμψης ή συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ, εξαιρείται από την υποχρέωση διενέργειας αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Άρθρο 3 Συμμετοχή στο διαγωνισμό
1.Σε διαγωνισμούς μελετών του άρθρου 1, παρ. 2 της παρούσης, μπορούν να συμμετέχουν ως φυσικά πρόσωπα, αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι – χωροτάκτες, που κατέχουν την από το νόμο οριζόμενη άδεια άσκησης του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα ή του πολεοδόμου- χωροτάκτη, σε αντιστοιχία με το αντικείμενο του διαγωνισμού, όπως αυτό καθορίζεται στην προκήρυξη. Για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό δεν είναι προαπαιτούμενο η εγγραφή στο μητρώο μελετητών και η κατοχή αντίστοιχης τάξης μελετητικού πτυχίου.
2.Σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς του άρθρου 1, παρ. 2 που διεξάγονται σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA) μπορούν να συμμετέχουν αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι – χωροτάκτες ή μελετητικές ομάδες ειδικών, επικεφαλής των οποίων είναι αρχιτέκτονες ή πολεοδόμοι – χωροτάκτες, ανάλογα με το αντικείμενο. Στους διαγωνισμούς αυτούς η συμμετοχή αλλοδαπών καθορίζεται από τους όρους της προκήρυξης.
3.Σε διαγωνισμούς αρχιτεκτονικού – εικαστικού αντικειμένου συμμετέχουν, ως φυσικά πρόσωπα, αρχιτέκτονες με τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και εικαστικοί καλλιτέχνες.
4.Από τη συμμετοχή σε διαγωνισμό αποκλείονται: κάθε πρόσωπο που με οποιοδήποτε τρόπο έχει συμμετάσχει στην προπαρασκευή και σύνταξη του προγράμματος του διαγωνισμού, τα μέλη της κριτικής επιτροπής και πρόσωπα που έχουν εξαρτημένη επαγγελματική σχέση εργασίας ή συγγένεια έως δευτέρου βαθμού με τα παραπάνω πρόσωπα.
5.Σε διαγωνισμούς μελετών των περ. α, β, γ της παρ. 2 και β της παρ. 3 του άρθρου 1 της παρούσας, δεν δύνανται να συμμετέχουν μελετητές που αποκλείονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016.
Άρθρο 4 Προετοιμασία διαγωνισμού
1.Η διαδικασία για τη διενέργεια του διαγωνισμού προϋποθέτει τη δημιουργία φακέλου του διαγωνισμού, ανάλογα με το είδος του, από την αρμόδια υπηρεσία της διοργανώτριας αρχής.
2.Προκειμένου ο αγωνοθέτης να προκηρύξει και να ολοκληρώσει την διαδικασία του διαγωνισμού, πρέπει να έχει εξασφαλίσει την χρηματοδότηση κάθε σχετικής δαπάνης (συγκρότηση του φακέλου προκήρυξης του διαγωνισμού, απονομή βραβείων, τυχόν εξαγορές, αμοιβή κριτικής επιτροπής, διοργάνωση έκθεσης των συμμετοχών κ.λπ.) καθώς και της δαπάνης για την ανάθεση των επόμενων σταδίων της μελέτης ή συμβουλευτικών υπηρεσιών στον βραβευθέντα, αναλόγως του είδους του διαγωνισμού του άρθρου 1.
3.Στο φάκελο του διαγωνισμού και αναλόγως του είδους αυτού, περιλαμβάνονται κυρίως τα εξής:
α. Αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί ιδεών
– Περιγραφή του αντικειμένου του διαγωνισμού και του επιδιωκομένου στόχου από την αναθέτουσα αρχή/ φορέα.
– Οι βασικές κανονιστικές ρυθμίσεις και δεδομένα ως προς το ισχύον πολεοδομικό, ιδιοκτησιακό και ίδιο νομικό πλαίσιο (δάση, αιγιαλός και παραλία, αρχαιολογικοί χώροι), κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κ.λπ., καθώς και οι δεσμεύσεις των εκάστοτε αρμοδίων φορέων.
– Οι ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές, οι γενικοί περιορισμοί και κανονισμοί.
– Τα απαραίτητα τοπογραφικά υπόβαθρα.
– Η απόφαση δέσμευσης πίστωσης για τη διενέργεια του διαγωνισμού β. Αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί προσχεδίων και διαγωνισμοί δύο σταδίων
– Η ανάλυση του αντικειμένου του διαγωνισμού, η τεκμηριωμένη σύνταξη του προγράμματός του (κτιριολογικού ή άλλου ανάλογα με τη μελέτη), οι στόχοι που τίθενται και τυχόν ειδικότερες κατευθύνσεις και περιορισμοί προς το μελετητή.
– Οι βασικές κανονιστικές ρυθμίσεις και δεδομένα ως προς το ισχύον πολεοδομικό, ιδιοκτησιακό και ίδιο νομικό πλαίσιο (δάση, αιγιαλός και παραλία, αρχαιολογικοί χώροι), κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κ.λπ., καθώς και οι δεσμεύσεις των εκάστοτε αρμοδίων φορέων.
– Οι ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές, οι γενικοί περιορισμοί και κανονισμοί.
– Τα απαραίτητα τοπογραφικά υπόβαθρα καθώς και οι κατά περίπτωση τυχόν απαιτούμενες υποστηρικτικές μελέτες για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, όπως γεωλογικές μελέτες κ.λπ.
– Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός για την υλοποίηση του έργου.
– Η απόφαση δέσμευσης πίστωσης για τη διενέργεια του διαγωνισμού. γ. Διεθνείς αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί.
Στις περιπτώσεις αυτές, ο φάκελος συντάσσεται σύμφωνα με τις οδηγίες και τις προδιαγραφές της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA). δ. Διαγωνισμοί αρχιτεκτονικού – εικαστικού αντικειμένου
Για τις περιπτώσεις των ανωτέρω διαγωνισμών, ο φάκελος περιέχει τα αναφερόμενα στοιχεία της παρ. 3.β του παρόντος άρθρου, καθώς και προδιαγραφές και κατευθύνσεις για το εικαστικό αντικείμενο.
4.Στην περίπτωση που η διοργανώτρια αρχή δεν έχει τεχνική υπηρεσία με την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια, μπορεί να ακολουθήσει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 44 του ν. 4412/2016 για την προετοιμασία, τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, την υποστήριξη της κριτικής επιτροπής, τη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος κ.λπ. Επίσης η διοργανώτρια αρχή μπορεί να αναθέσει τις παραπάνω εργασίες με σύναψη δημόσιας σύμβασης του ν. 4412/2016.
5. Η διοργανώτρια αρχή μετά την ολοκλήρωση της προετοιμασίας του φακέλου διαγωνισμού και πριν από την έγκριση των τευχών και της προκήρυξης του διαγωνισμού , οφείλει να αποστείλει τον φάκελο του διαγωνισμού στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ, ώστε να λαμβάνει τη σύμφωνη γνώμη, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έγκρισης από το αρμόδιο όργανο της διοργανώτριας αρχής. Στον φάκελο του διαγωνισμού θα περιλαμβάνονται τα κύρια σημεία του, όπως περιγραφή και ανάλυση του αντικειμένου, με συνοπτική περιγραφή του στόχου της διοργανώτριας αρχής , οι στόχοι που τίθενται και τυχόν ειδικότερες κατευθύνσεις και περιορισμοί προς το μελετητή και προσχέδιο της προκήρυξης .
Άρθρο 5 Προκήρυξη διαγωνισμού
1.Η διενέργεια διαγωνισμού μελετών και η σχετική προκήρυξη εγκρίνονται με απόφαση της διοργανώτριας αρχής και δημοσιοποιούνται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 6 της παρούσας.
2.Στην προκήρυξη κάθε διαγωνισμού μελετών περιλαμβάνονται υποχρεωτικά, τα ακόλουθα στοιχεία:
α. Τα στοιχεία της διοργανώτριας αρχής/φορέα και της αρμόδιας υπηρεσίας της για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού (ταχυδρομική διεύθυνση, τηλέφωνα, ηλεκτρονική διεύθυνση και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) και οι τρόποι επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών.
β. Το είδος του διαγωνισμού σύμφωνα με το άρθρο 1 και η τεκμηρίωση της υποχρέωσης διενέργειάς του, κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 2 της παρούσης.
γ. Η εγκριτική πράξη χρηματοδότησης της δαπάνης διεξαγωγής του διαγωνισμού.
δ. Το αντικείμενο του διαγωνισμού, με συνοπτική περιγραφή του στόχου της διοργανώτριας αρχής ως προς αυτό και σε διαγωνισμούς προσχεδίων, τυχόν δεσμεύσεις ως προς το κόστος κατασκευής του έργου, με σχετική ανάλυση του τρόπου υπολογισμού του.
ε. Ο κατάλογος περιεχομένων του φακέλου του διαγωνισμού που θα παραλαμβάνουν ηλεκτρονικά οι ενδιαφερόμενοι.
στ. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, με λεπτομερή αναφορά στα απαραίτητα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβάλουν οι συμμετέχοντες.
Η συμμετοχή στο διαγωνισμό συνιστά την πλήρη αποδοχή των όρων και της διαδικασίας του διαγωνισμού από τους διαγωνιζόμενους.
ζ. Τα ζητούμενα προς υποβολή στοιχεία, ο τρόπος και οι τεχνικές προδιαγραφές παρουσίασης των μελετών, καθώς και ο τρόπος εξασφάλισης της ανωνυμίας των συμμετεχόντων, όλα υποχρεωτικά για τους διαγωνιζόμενους με ποινή αποκλεισμού.
η. Βραβεία, Έπαινοι, Διακρίσεις
-Ο αριθμός και το ύψος των χρηματικών βραβείων και τυχόν εξαγορών και επαίνων.
– Τα δικαιώματα της διοργανώτριας αρχής για τη χρήση των βραβευμένων προτάσεων, εξαγορών και επαίνων και διευκρίνιση για το δικαίωμά της να αποτελέσουν οι μελέτες, στο σύνολο τους ή σε τμήματα τους, πρότυπα πολλαπλής εφαρμογής (π.χ. αστικός εξοπλισμός, εφήμερες κατασκευές).
θ. Το χρονοδιάγραμμα/ημερολόγιο του διαγωνισμού, στο οποίο περιλαμβάνονται:
– Η ημερομηνία προκήρυξης του διαγωνισμού.
– Η προθεσμία παραλαβής του φακέλου του διαγωνισμού.
– Η προθεσμία και ο τρόπος υποβολής των ερωτημάτων από τους διαγωνιζομένους.
– Η προθεσμία απαντήσεων στα τυχόν ερωτήματα από πλευράς της αρμόδιας υπηρεσίας της διοργανώτριας αρχής.
– Η προθεσμία και ο τόπος υποβολής των προτάσεων των διαγωνιζομένων.
– Η προθεσμία ολοκλήρωσης της διαδικασίας κρίσης, η οποία προσδιορίζεται με σαφήνεια και γνωστοποιείται με κάθε μέσο στην Κριτική Επιτροπή του Διαγωνισμού.
– Η προθεσμία υποβολής τυχόν ενστάσεων κατά των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού.
-Η προθεσμία έκδοσης της επικυρωμένης απόφασης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και της δημοσιοποίησης τους.
ι. Κριτική Επιτροπή – Διαδικασία κρίσης των μελετών
– Η σύνθεση και ο αριθμός των μελών της Κριτικής Επιτροπής, οι ιδιότητές τους και η τυχόν παρουσία ενός ή περισσότερων τεχνικών συμβούλων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 12 της παρούσας καθώς και στελεχών-επιστημονικού προσωπικού της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΝ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 της παρούσας.
– Τα εξειδικευμένα κριτήρια για την αξιολόγηση των μελετών από την Κριτική Επιτροπή.
– Οι συμπληρωματικοί όροι και τα κριτήρια που η διοργανώτρια αρχή μπορεί να θέσει κατά το δεύτερο στάδιο στην περίπτωση διαγωνισμού δύο σταδίων, μετά από πρόταση της Κριτικής Επιτροπής.
– Η διευκρίνιση ότι η απόφαση της Κριτικής Επιτροπής για την απονομή των προσδιοριζόμενων στην προκήρυξη βραβείων, επαίνων, εξαγορών, είναι δεσμευτική για τη διοργανώτρια αρχή.
– Η διασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό, όπου ιδιοκτησία της διοργανώτριας αρχής θα αποτελεί μόνο το υλικό παρουσίασης των διακεκριμένων μελετών (βραβείων, εξαγορών, επαίνων), το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιήσει για την προβολή του διαγωνισμού και των αποτελεσμάτων του.
– Δήλωση της διοργανώτριας αρχής, στην περίπτωση διαγωνισμού προσχεδίων ή διαγωνισμού δύο σταδίων, για ανάθεση της μελέτης και εποπτείας της υλοποίησης του έργου στο μελετητή του Α’ βραβείου.
Ανάλογη δήλωση, στην περίπτωση διαγωνισμού ιδεών, για τη σύναψη σύμβασης συμβουλευτικών υπηρεσιών με το μελετητή του Α’ βραβείου, εφόσον η μελέτη θα συνταχθεί από την τεχνική υπηρεσία της διοργανώτριας αρχής.
Σε περίπτωση συνεργασίας του μελετητή της κύριας μελέτης με μελετητές υποστηρικτικών μελετών, που δεν έχουν άμεσα προσκληθεί να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, επισήμανση ότι η συμμετοχή αυτή είναι προαιρετική.
– Ο καθορισμός της αμοιβής του μελετητή σε διαγωνισμούς προσχεδίων, ως ποσοστό της προεκτιμώμενης συνολικής αμοιβής, κατόπιν διαπραγμάτευσης με την διοργανώτρια αρχή, που δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 50% και μεγαλύτερο του 80% αυτής.
– Το πλαίσιο επίλυσης διαφορών ως προς το αποτέλεσμα του διαγωνισμού.
3.Στην περίπτωση διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων, η προκήρυξη εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και απαιτείται να προηγηθεί η σύμφωνη γνώμη της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων ως προς τους όρους της προκήρυξης του διαγωνισμού.
Άρθρο 6 Δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού -Δημοσιοποίηση αποτελέσματος
1.Η διοργανώτρια αρχή έχει την ευθύνη να δημοσιεύσει περίληψη της προκήρυξης του διαγωνισμού και του αποτελέσματος αυτού κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 112 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει και να τα αναρτήσει υποχρεωτικά στην ειδική ιστοσελίδα που θα δημιουργήσει για τον διαγωνισμό και στους ιστότοπους του ΤΕΕ, του ΣΑΔΑΣ-ΠΕ και των αρμοδίων κλαδικών φορέων σε περίπτωση χωροταξικού – πολεοδομικού διαγωνισμού. Μετά τη δημοσίευση της προκήρυξης και το αργότερο εντός 5 ημερών, η διοργανώτρια αρχή αποστέλλει αίτημα στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ για ορισμό κριτών και ορισμό στελεχών-επιστημονικού προσωπικού της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΝ, ως Τεχνικών Συμβούλων.
2.Όταν το συνολικό ύψος των βραβείων και των εξαγορών, συμπεριλαμβανομένης και της εκτιμώμενης αξίας (προ ΦΠΑ) της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών που θα ανατεθεί αργότερα, είναι ίσο ή ανώτερο του ορίου υποχρεωτικής εφαρμογής του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, αποστέλλονται για δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, περίληψη της προκήρυξης και ενημερωτικές εκθέσεις σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 65 και 112 του ιδίου νόμου.
Άρθρο 7 Μέσα επικοινωνίας
1.Η επικοινωνία μεταξύ της διοργανώτριας αρχής και των συμμετεχόντων διεξάγεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άτυπα μέσω τηλεφώνου.
2.Η αποθήκευση πληροφοριών που διαβιβάζονται από τους συμμετέχοντες πραγματοποιείται κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η εμπιστευτικότητά τους.
Άρθρο 8 Παραλαβή Φακέλου στοιχείων
Οι ανακοινώσεις, η προκήρυξη, τα στοιχεία του φακέλου και οι διευκρινίσεις/απαντήσεις σε ερωτήματα των ενδιαφερομένων αναρτώνται στον ιστότοπο της διοργανώτριας αρχής και ειδικότερα στην ιστοσελίδα του διαγωνισμού, από την οποία μπορούν να ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι.
Άρθρο 9 Υποβολή ερωτημάτων
1.Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν ερωτήματα ηλεκτρονικά, μέσα στο πρώτο τρίτο της προθεσμίας παράδοσης των μελετών, όπως αυτό καθορίζεται στην προκήρυξη. Η αρμόδια υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να αναρτήσει ερωτήματα και απαντήσεις στην ιστοσελίδα του διαγωνισμού εντός προθεσμίας που καθορίζεται στην προκήρυξη, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει τις δέκα (10) ημερολογιακές ημέρες από την λήξη της προθεσμίας υποβολής των ερωτημάτων.
2.Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις αφορούν αποκλειστικά σε διευκρινίσεις των δεδομένων του διαγωνισμού και όχι σε αλλαγή προθεσμιών. Σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη και αποφασιστεί τροποποίηση των δεδομένων του διαγωνισμού, ανακοινώνονται τα στοιχεία που τροποποιούνται και ταυτόχρονα καθορίζονται οι νέες προθεσμίες.
3.Σε περίπτωση καθυστέρησης των απαντήσεων από τη διοργανώτρια αρχή, μετατίθεται η προθεσμία παράδοσης κατά χρονικό διάστημα τουλάχιστον όσο και η καθυστέρηση, με άμεση ενημέρωση των ενδιαφερομένων.
Άρθρο 10 Χρόνος και τρόπος υποβολής μελετών – Υποχρεώσεις διαγωνιζομένων
1.Η προθεσμία υποβολής των προτάσεων είναι ανάλογη του είδους και του αντικειμένου του διαγωνισμού και κυμαίνεται μεταξύ εξήντα (60) και εκατόν είκοσι (120) ημερολογιακών ημερών, καθορίζεται δε ρητά στην προκήρυξη.
2.Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής, ουδεμία μελέτη γίνεται δεκτή.
3.Κάθε υποβαλλόμενη μελέτη σημαίνεται με χαρακτηριστικό κωδικό, επιλογής του συμμετέχοντα. Ο κωδικός αυτός που αποτελείται από δέκα (10) ψηφία ύψους 1 εκ., εκ των οποίων τα οκτώ (8) αριθμητικά και τα δύο (2) του λατινικού αλφάβητου, τοποθετείται στο άνω δεξιό άκρο των σχεδίων και τευχών της μελέτης.
4.Όλη η εργασία παραδίδεται συσκευασμένη σε ένα και μόνο αδιαφανές δέμα, χαρακτηρισμένο με τον ως άνω κωδικό, χωρίς οποιαδήποτε άλλη σήμανση. Για τη διατήρηση της ανωνυμίας δεν επιτρέπεται η αναγραφή του ονόματος του αποστολέα, ακόμη και όταν η αποστολή γίνεται μέσω ταχυδρομείου ή ταχυμεταφορέα (courier). Επίσης ο διαγωνιζόμενος υποβάλλει μέσα στο ανωτέρω δέμα, κλειστό αδιαφανή φάκελο, που περιέχει το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου και ηλεκτρονική διεύθυνση κάθε συμμετέχοντα, καθώς και πίνακα ποσοστών συμμετοχής των μελών της τυχόν ομάδας μελέτης με δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό, υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη της καθώς και τυχόν πίνακα συνεργατών. Επίσης περιέχει αποδεικτικά της απαιτούμενης από το νόμο άδειας άσκησης επαγγέλματος του κάθε συμμετέχοντα και τις υπεύθυνες δηλώσεις μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού του προσώπου του, του άρθρου 73 του ν. 4412/2016. Ο φάκελος θα φέρει εξωτερικά τον ίδιο κωδικό με αυτόν της μελέτης.
5.Εάν ο διαγωνιζόμενος δεν αποδέχεται την επώνυμη έκθεση της μελέτης του σε περίπτωση που δεν διακριθεί, θα συμπεριλάβει στο ως άνω δέμα, χωριστό σφραγισμένο φάκελο με τον κωδικό της μελέτης και την ένδειξη στο κάτω αριστερό μέρος «μη αποδοχή αποσφράγισης», ο οποίος θα περιέχει σχετική ενυπόγραφη δήλωση.
6.Σε περίπτωση που ζητείται από την προκήρυξη πρόπλασμα ή άλλο στοιχείο που δεν μπορεί να περιληφθεί στο παραπάνω δέμα, ο διαγωνιζόμενος μπορεί να παραδώσει και δεύτερο δέμα συσκευασμένο με τις παραπάνω προδιαγραφές και με τον ίδιο κωδικό και την ένδειξη Α και Β στα δέματα.
7.Τα ζητούμενα στοιχεία από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό που καθορίζονται στην προκήρυξη, πρέπει να είναι τα απολύτως αναγκαία για την παρουσίαση και κατανόηση της υποβαλλόμενης πρότασης, καθώς και για την επίτευξη του σκοπού του διαγωνισμού, αποφεύγοντας την υποβολή μεγάλου αριθμού σχεδίων που στο στάδιο της αξιολόγησης δεν προσφέρουν ουσιαστικές πληροφορίες.
Συγκεκριμένα, στην προκήρυξη καθορίζονται:
α. Το είδος, ο αριθμός και το μέγεθος των σχεδίων της παρουσίασης, που δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 3 πίνακες Α0 στους διαγωνισμούς ιδεών ή τους 5 πίνακες Α0 στους διαγωνισμούς προσχεδίων, εκτός αν κρίνει διαφορετικά η διοργανώτρια αρχή λόγω ιδιαιτερότητας του έργου.
β. Οι κλίμακες παρουσίασης του θέματος.
γ. Τα περιεχόμενα του τεύχους της επεξηγηματικής έκθεσης, το κείμενο της οποίας δεν θα υπερβαίνει τις 1.500 λέξεις, εκτός εάν η διοργανώτρια αρχή κρίνει διαφορετικά, λόγω ιδιαιτερότητας του έργου. Το τεύχος περιλαμβάνει υποχρεωτικά παράρτημα με σμικρύνσεις των παραδιδόμενων σχεδίων. Καθορίζεται επίσης ο αριθμός των τευχών που θα υποβληθούν, αντίστοιχος με τον αριθμό των κριτών.
δ. Η κλίμακα του προπλάσματος, όπου και εφόσον απαιτείται, σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι μικρότερη από τα ζητούμενα σχέδια.
ε. Η γλώσσα σύνταξης της επεξηγηματικής έκθεσης και των στοιχείων των σχεδίων.
Όλα τα απαιτούμενα στοιχεία υποβάλλονται σε μη επεξεργάσιμη ψηφιακή μορφή (jpg, pdf ή άλλου τύπου αρχεία) σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην προκήρυξη.
8.Οι διαγωνιζόμενοι υποχρεούνται να συμμορφώνονται απόλυτα προς τους όρους της προκήρυξης, περιοριζόμενοι στα ζητούμενα στοιχεία σε ό,τι αφορά στην παρουσίαση της μελέτης τους. Στοιχεία παραδιδόμενα από τους διαγωνιζόμενους πλέον των ζητουμένων, δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης.
9.Σε περίπτωση που επιλεγεί η ηλεκτρονική υποβολή της μελέτης και ενδεχομένως και των δικαιολογητικών συμμετοχής, στην προκήρυξη περιγράφεται αναλυτικά ο ειδικός τρόπος υποβολής.
Άρθρο 11 Βραβεία – Αμοιβή κριτικής επιτροπής
1.Στους διαγωνισμούς ιδεών το συνολικό χρηματικό ποσό βραβείων καθορίζεται κατά την κρίση της διοργανώτριας αρχής με ελάχιστο το ποσό των 10.000 Ευρώ.
2.Στους διαγωνισμούς προσχεδίων, το συνολικό χρηματικό ποσό των βραβείων καθορίζεται ίσο με το 20% του κατώτατου ορίου της συνολικής προεκτιμώμενης αμοιβής εκπόνησης της μελέτης, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4412/2016. Σε κάθε περίπτωση το συνολικό ποσό των βραβείων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ.
3.Στους διαγωνισμός δύο σταδίων το συνολικό χρηματικό ποσό των βραβείων καθορίζεται, όπως και στους διαγωνισμούς προσχεδίων.
4.Η κατανομή των βραβείων στους βραβευθέντες γίνεται βάσει του ακόλουθου πίνακα:
ΑΡΙΘΜΟΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ 1 2 3 4 5
3 45% 33% 22%
4 35% 28% 21% 16%
5 28% 24% 20% 16% 12%
5.Εφόσον προβλέπεται στην προκήρυξη, η Κριτική Επιτροπή δύναται να προτείνει στην διοργανώτρια αρχή την εξαγορά μελετών ή και την απονομή επαίνων, με ή χωρίς οικονομικό έπαθλο, κατά τα προβλεπόμενα στην οικεία προκήρυξη.
6.Η απόφαση της Κριτικής Επιτροπής για την απονομή των βραβείων είναι δεσμευτική για τη διοργανώτρια αρχή. Η Κριτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα, εάν διαπιστώσει ανεπάρκεια των προτάσεων και ύστερα από αιτιολόγηση, να μην απονείμει πρώτο ή και άλλα βραβεία. Η Κριτική Επιτροπή δύναται κατά την κρίση της να προχωρήσει στην απονομή επαίνων ή τιμητικών διακρίσεων, ως ηθική ανταμοιβή των συμμετεχόντων. Ειδικά στην περίπτωση Διαγωνισμού Ιδεών, η κριτική επιτροπή κατά τη κρίση της δύναται επίσης να προτείνει ισότιμα βραβεία. Στην περίπτωση αυτή η κατανομή των βραβείων στους βραβευθέντες γίνεται αναλογικά.
7.Άγονος κρίνεται ένας διαγωνισμός όταν:
α) υφίσταται ανεπάρκεια ποιοτικών κριτηρίων των προτάσεων ή
β) ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν μικρότερος από αυτόν που καθορίζεται στην προκήρυξη.
Στην ως άνω περίπτωση «α)» το συνολικό ποσό των βραβείων παραμένει στην διοργανώτρια αρχή.
Στην ως άνω περίπτωση «β)» όπως επίσης και στην περίπτωση ματαίωσης της κρίσης λόγω υπαιτιότητας της διοργανώτριας αρχής, το συνολικό χρηματικό ποσό μοιράζεται στους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό που πληρούν τους όρους της προκήρυξης.
8.Για την καταβολή των χρηματικών βραβείων και την εξαγορά μελετών, προσκομίζονται τα αποδεικτικά έγγραφα κατοχής της απαιτούμενης από το νόμο άδειας άσκησης επαγγέλματος του κάθε συμμετέχοντα, καθώς και της μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, για τα οποία υποβλήθηκε Υπεύθυνη Δήλωση. Ειδικά για την καταβολή του πρώτου βραβείου σε διαγωνισμό προσχεδίων, διαγωνισμό δύο σταδίων ή σε διαγωνισμό ιδεών (σε περίπτωση ανάθεσης συμβουλευτικών υπηρεσιών), προσκομίζονται επιπροσθέτως φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
9.Η Κριτική Επιτροπή είναι αμειβόμενη σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176) περί αμοιβών συλλογικών οργάνων, όπως εκάστοτε ισχύει, η δε καταβαλλόμενη αποζημίωση στους ιδιώτες μέλη αυτής, καθορίζεται σε όλες τις περιπτώσεις αρχιτεκτονικών διαγωνισμών σε 50€ για κάθε συνεδρίαση με μέγιστο αριθμό συνεδριάσεων που θα απαιτηθούν για την οριστικοποίηση της κρίσης, και ανά διαγωνισμό, έως 10. Η ανωτέρω δαπάνη βαρύνει την ίδια πηγή χρηματοδότησης από την οποία καλύπτονται τα έξοδα του εκάστοτε διαγωνισμού (βραβεία, τυχόν εξαγορές, έκδοση τεύχους, οργάνωση έκθεσης των μελετών που βραβεύτηκαν, αμοιβή των κριτών, οδοιπορικά και έξοδα διαμονής της κριτικής επιτροπής, αμοιβή τυχόν τεχνικών συμβούλων κ.λπ.).
Ειδικώς για τις περιπτώσεις διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών που διεξάγονται σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA), η αμοιβή της κριτικής επιτροπής ρυθμίζεται από τους ειδικούς όρους του διαγωνισμού, όπως αυτοί διαμορφώνονται με τη συνεργασία αυτή.
Άρθρο 12 Κριτική Επιτροπή
1.Σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής
Ο αριθμός των μελών της Κριτικής Επιτροπής είναι πάντοτε περιττός, ανάλογος με την σπουδαιότητα του διαγωνισμού. Μαζί με τα τακτικά μέλη, ορίζονται τα αναπληρωματικά και τα επιλαχόντα. Η επιτροπή μπορεί να είναι 5μελής, 7μελής ή 9μελής. Κατά την κρίση της διοργανώτριας αρχής, την κριτική επιτροπή μπορούν να συνεπικουρούν τεχνικοί σύμβουλοι, χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Η σύνθεση της κριτικής επιτροπής είναι:
α. Για 5μελή επιτροπή:
Ένας (1) κριτής οριζόμενος από την διοργανώτρια αρχή, διακεκριμένο μέλος του αντίστοιχου κλαδικού φορέα,
Ένας (1) κριτής εκπρόσωπος της διοργανώτριας αρχής,
Τρεις (3) κριτές από τον κατάλογο κριτών του ΥΠΕΝ της παρ. 3 του παρόντος άρθρου. β. Για 7μελή επιτροπή:
Δυο (2) κριτές οριζόμενοι από την διοργανώτρια αρχή, διακεκριμένα μέλη του αντίστοιχου κλαδικού φορέα,
Ένας (1) κριτής εκπρόσωπος της διοργανώτριας αρχής,
Τέσσερις (4) κριτές από τον κατάλογο κριτών του ΥΠΕΝ της παρ. 3 του παρόντος άρθρου. γ. Για 9μελή επιτροπή:
Δύο (2) κριτές οριζόμενοι από την διοργανώτρια αρχή, διακεκριμένα μέλη του αντίστοιχου φορέα,
Δύο (2) κριτές εκπρόσωποι της διοργανώτριας αρχής,
Πέντε (5) κριτές από τον κατάλογο κριτών του ΥΠΕΝ της παρ. 3 του παρόντος άρθρου.
Η κριτική επιτροπή υποστηρίζεται από γραμματέα που ορίζεται από τη διοργανώτρια αρχή. Η πλειοψηφία των μελών της κριτικής επιτροπής, καθώς και ο πρόεδρός της, θα πρέπει απαραιτήτως να είναι αρχιτέκτονες ή πολεοδόμοι – χωροτάκτες, αναλόγως του αντικειμένου του διαγωνισμού.
2.Προσόντα κριτών
Οι κριτές πρέπει να έχουν επιστημονική κατάρτιση ανάλογη με το αντικείμενο του διαγωνισμού.
α. Τα διακεκριμένα μέλη των κλαδικών φορέων που ορίζονται από τη διοργανώτρια αρχή θα πρέπει να διαθέτουν: 20ετία από κτήσεως αδείας επαγγέλματος και επιπλέον να διαθέτουν τρία τουλάχιστον Α’ ή Β’ ή Γ’ βραβεία σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς ή σημαντική διάκριση σε ελληνικούς ή διεθνείς αναγνωρισμένους θεσμούς δημόσιας προβολής του αρχιτεκτονικού έργου ως κύριοι μελετητές ή να είναι τακτικοί ή ομότιμοι καθηγητές ελληνικού ΑΕΙ αντίστοιχης ειδικότητας ή διδάσκοντες σε αντίστοιχη θέση σχολών της αλλοδαπής.
Κριτές δύναται να είναι και συνταξιούχοι επιστήμονες, εφόσον αυτοί πληρούν τα παραπάνω προσόντα.
β. Οι εκπρόσωποι της διοργανώτριας αρχής πρέπει να έχουν δωδεκαετή εμπειρία στην εκπόνηση, επίβλεψη και εποπτεία μελετών ή έργων του αντικειμένου του διαγωνισμού και γνώση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου. γ. Οι αρχιτέκτονες του καταλόγου κριτών της παρ. 1 του παρόντος άρθρου πρέπει να έχουν συμπληρώσει 10ετία από κτήσεως αδείας επαγγέλματος και επιπλέον: ή να είναι εκλεγμένα μέλη ΔΕΠ ελληνικών ΑΕΙ αντίστοιχης ειδικότητας ή διδάσκοντες σε αντίστοιχη θέση σχολών της αλλοδαπής ή να διαθέτουν ένα τουλάχιστον Α’ ή Β’ ή Γ’ βραβείο σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς ή σημαντική διάκριση σε ελληνικούς ή διεθνείς αναγνωρισμένους θεσμούς δημόσιας προβολής του αρχιτεκτονικού έργου, ως κύριοι μελετητές.
Για τους λοιπούς καταλόγους κριτών όπως ενδεικτικώς δασολόγων, γεωπόνων κ.λπ., οι ενδιαφερόμενοι επιστήμονες πρέπει να έχουν συμπληρώσει 10ετία από κτήσεως αδείας επαγγέλματος, με αποδεδειγμένη εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο του διαγωνισμού ή να είναι μέλη ΔΕΠ Ελληνικού ΑΕΙ αντίστοιχης ειδικότητας ή διδάσκοντες σε αντίστοιχη θέση σχολών της αλλοδαπής.
Ως ελληνικοί ή διεθνείς αναγνωρισμένοι θεσμοί δημόσιας προβολής του αρχιτεκτονικού έργου, νοούνται τα βραβεία/διακρίσεις/έπαινοι αρχιτεκτονικής που έχουν οργανωθεί από επιστημονικούς φορείς ή από ΥΠΕΧΩ- ΔΕ/ΥΠΕΚΑ/ΥΠΕΝ, ΕΑΧΑ, ΤΕΕ, ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, από Διεθνείς Φορείς (π.χ. UIA, ACE, UMAR, EFAP κ.λπ.), από το πανευρωπαϊκό πρόγραμμα αρχιτεκτονικών διαγωνισμών Europan, ή ανάδειξη/επιλογή εθνικών επιμελητών στην Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, συμμετοχή στα βραβεία Mies Van de Rohe της ΕΕ. δ. Σε περίπτωση χορηγίας προς τη διοργανώτρια αρχή για τη διοργάνωση διαγωνισμού μελετών, οι κριτές των ανωτέρω περιπτώσεων (α) και (β) της παρούσας παραγράφου, δύνανται να ορίζονται από τον χορηγό εφόσον πληρούν τις οριζόμενες προϋποθέσεις.
3.Κατάρτιση καταλόγου Κριτών – επιλογή Κριτών
Με ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΝ συγκροτείται κατάλογος κριτών των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, μετά από αξιολόγηση των αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για ένταξη στον εν λόγω κατάλογο. Για την κατάρτιση των καταλόγων, το ΥΠΕΝ απευθύνει μέσω του ιστοτόπου του, δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε επιστήμονες που διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα. Η προβλεπόμενη αμοιβή των κριτών γνωστοποιείται στους ενδιαφερόμενους πριν υποβάλουν αίτηση για ένταξή τους στον κατάλογο κριτών. Η πληροφορία αυτή συνοδεύει την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Για κάθε επιστήμονα που εντάσσεται στον κατάλογο, καταγράφονται τα είδη μελετών στις οποίες επιθυμεί να είναι κριτής και οι γεωγραφικές περιφέρειες στις οποίες επιθυμεί να συμμετέχει, οι οποίες δεν δύναται να είναι άνω των τεσσάρων (4). Οι κατάλογοι των κριτών αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ και συμπληρώνονται με νέα μέλη, ανά διετία, με την ίδια διαδικασία. Σε περίπτωση εξάντλησης του καταλόγου εντός της διετίας, επανενεργοποιείται ο κατάλογος από μηδενική βάση.
Η επιλογή των κριτών από τους καταλόγους κριτών διενεργείται με κλήρωση με ευθύνη του ΥΠΕΝ, μετά από αίτημα της διοργανώτριας αρχής.
Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή του ίδιου κριτή σε περισσότερους από ένα διαγωνισμό κατ’ έτος.
4.Συγκρότηση της Κριτικής Επιτροπής
Μετά την επιλογή των μελών της Κριτικής Επιτροπής, η διοργανώτρια αρχή έχει την ευθύνη συγκρότησής της.
Η διοργανώτρια αρχή καλεί τα τακτικά μέλη της επιτροπής, τους ανακοινώνει τον ορισμό τους και τους γνωστοποιεί το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού και τα κριτήρια που έχει θέσει η προκήρυξη. Σε περίπτωση μη διαθεσιμότητάς των μελών, η διοργανώτρια αρχή απευθύνεται στα αντίστοιχα αναπληρωματικά και τέλος στα επιλαχόντα μέλη. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, εκδίδεται Απόφαση συγκρότησης της Κριτικής Επιτροπής, η οποία αποστέλλεται για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, κατά τη διάταξη της περ. ΙΒ’ της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 3469/2006 (Α’ 131) και δημοσιοποιείται τουλάχιστον είκοσι (20) ημέρες προ της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των μελετών.
5.Υποχρεώσεις και καθήκοντα της Κριτικής Επιτροπής
Η Κριτική Επιτροπή έχει την ευθύνη να αποφασίσει για την εγκυρότητα και την πληρότητα των προτάσεων, να τις κρίνει, να τις αξιολογήσει και να τις κατατάξει, ώστε να επιλέξει τις καλύτερες για την απονομή των βραβείων, τις τυχόν εξαγορές ή και την απονομή επαίνων, σύμφωνα με την προκήρυξη.
Στο διαγωνισμό δύο σταδίων η επιτροπή έχει την δυνατότητα να εισηγηθεί συμπληρωματικούς όρους και κριτήρια για το δεύτερο στάδιο του διαγωνισμού, με βάση την εικόνα και τα συμπεράσματα που έχει αποκομίσει από την αξιολόγηση των μελετών κατά το πρώτο στάδιο.
Η Κριτική Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την ορθή τήρηση της διαδικασίας κρίσης του διαγωνισμού και ειδικότερα:
α. Αξιολογεί τις προτάσεις σύμφωνα με τα κριτήρια που έχει θέσει η προκήρυξη. β. Συντάσσει πρακτικά για κάθε συνεδρίαση και το τελικό συγκεντρωτικό και συνοπτικό πρακτικό αξιολόγησης των προτάσεων.
γ. Ελέγχει την εγκυρότητα συμμετοχής των διακριθέντων μετά την οριστική κρίση, απονέμει τα βραβεία και προτείνει τυχόν εξαγορές μελετών και απονομές επαίνων. δ. Μετά την ολοκλήρωση της κρίσης, γνωστοποιεί το αποτέλεσμα στην διοργανώτρια αρχή, η οποία υποχρεούται να κοινοποιήσει το συγκεντρωτικό πρακτικό στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ.
6.Η επιτροπή συνεδριάζει πάντοτε σε ολομέλεια, με παρουσία του γραμματέα.
7.Σε διαγωνισμό δύο σταδίων είναι δυνατόν, κατά την κρίση της διοργανώτριας αρχής, να ορίζονται για κάθε στάδιο διαφορετικές κριτικές επιτροπές. Η απόφαση αυτή θα πρέπει να αναφέρεται στην προκήρυξη.
Άρθρο 13 Διαδικασία κρίσης
1.Η Κριτική Επιτροπή λαμβάνει γνώση του περιεχομένου των υποβληθεισών μελετών μόνο μετά την εκπνοή της προθεσμίας που προβλέπεται για την υποβολή τους. Η ανωνυμία των διαγωνιζομένων πρέπει να τηρείται αυστηρά. Η διαδικασία αξιολόγησης καταγράφεται σε πρακτικά για κάθε συνεδρίαση και σε ένα τελικό συγκεντρωτικό και συνοπτικό πρακτικό, ακολουθεί δε τα εξής στάδια:
α. Στάδιο 1ο: Αποσφράγιση μελετών – Έλεγχος πληρότητας συμμετοχών
Κατά το 1ο στάδιο, η κριτική επιτροπή αποσφραγίζει τις μελέτες και ελέγχει την πληρότητα και την συμμόρφωση των υποβληθέντων στοιχείων ως προς τους όρους της προκήρυξης. Στον έλεγχο συμμετέχει η διοργανώτρια αρχή δια του εκπροσώπου της αρμόδιας υπηρεσίας, τυχόν τεχνικού συμβούλου ή τεχνικής επιτροπής.
Οι φάκελοι που περιέχουν τα στοιχεία των διαγωνιζομένων μονογράφονται από όλα τα μέλη της επιτροπής και φυλάσσονται με ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας μέχρι την ολοκλήρωση της κρίσης. Καταγράφονται τα στοιχεία που παρελήφθησαν και οι τυχόν αποκλίσεις κάθε μελέτης και αποφασίζεται η αποδοχή ή ο αποκλεισμός της από την περαιτέρω διαδικασία αξιολόγησης.
Αποκλείονται από την διαδικασία αξιολόγησης, ύστερα από αιτιολόγηση, οι συμμετοχές οι οποίες:
α.1. Δεν έχουν αποσταλεί εμπρόθεσμα, σύμφωνα με τους όρους της προκήρυξης. α.
2.Δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις ανωνυμίας.
α.3. Δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις που έχει θέσει αναλυτικά η προκήρυξη (πληρότητα στοιχείων) σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 10 της παρούσας. β. Στάδιο 2ο: Αξιολόγηση – κατάταξη μελετών.
Κατά το 2ο στάδιο, η Κριτική Επιτροπή εξετάζει τις υποβληθείσες μελέτες που έχουν γίνει αποδεκτές προς κρίση, καταγράφοντας τις παρατηρήσεις της για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα εκάστης. Ακολούθως προχωρεί στη συγκριτική εξέτασή τους και προβαίνει στη σύνταξη πίνακα κατάταξης των μελετών κατά σειρά επιτυχίας, ο οποίος υπογράφεται από τα μέλη της επιτροπής. Κατά την κατάταξη δεν επιτρέπονται ισοβαθμίες. γ. Στάδιο 3ο: Απονομή βραβείων.
Κατά το 3ο στάδιο, η Κριτική Επιτροπή:
γ.1. Παραλαμβάνει τους φακέλους με τα στοιχεία των συμμετεχόντων από τη διοργανώτρια αρχή και προχωρά στην αποσφράγιση και εξακρίβωση της ταυτότητας των συντακτών των μελετών που προτείνονται προς βράβευση, κατά σειρά κατάταξης.
γ.2. Διαπιστώνει το δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό των βραβευθέντων, διατηρώντας το δικαίωμα αποκλεισμού από τα βραβεία σε περιπτώσεις μη τήρησης των απαιτήσεων της προκήρυξης.
γ.3. Σε περίπτωση αποκλεισμού, τη θέση των αποκλεισθεισών καταλαμβάνουν οι επόμενες μελέτες στη σειρά κατάταξης
γ.4. Αποσφραγίζει τους φακέλους των συμμετεχόντων με δικαίωμα αποσφράγισης, οι οποίοι ελέγχονται, όπως προηγουμένως.
γ.5. Συντάσσει το τελικό συγκεντρωτικό και συνοπτικό πρακτικό.
2.Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Κριτικής Επιτροπής, απαγορεύεται η γνωστοποίηση του υλικού του διαγωνισμού σε τρίτους.
3.Στο διαγωνισμό δύο σταδίων διατηρείται η ανωνυμία των μελετών που υποβλήθηκαν στο πρώτο στάδιο μέχρι την ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος.
4.Το ΥΠΕΝ δύναται να ορίζει στελέχη – επιστημονικό προσωπικό ως Τεχνικούς Συμβούλους από τους υπαλλήλους του, οι οποίοι θα συνεπικουρούν το έργο της Κριτικής Επιτροπής, χωρίς δικαίωμα ψήφου.
5.Η προθεσμία ολοκλήρωσης της διαδικασίας κρίσης, προσδιορίζεται με σαφήνεια στην Προκήρυξη του διαγωνισμού και είναι δεσμευτική για τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής.
6.Σε περίπτωση μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων, η διοργανώτρια αρχή, δύναται να συστήσει Τεχνική Επιτροπή για να ελέγξει, παρουσία του προέδρου της Κριτικής Επιτροπής, εάν οι συμμετέχοντες ικανοποιούν τους όρους του διαγωνισμού ως προς τα παραδοτέα. Η Τεχνική Επιτροπή δεν παίρνει μέρος στην αξιολόγηση ούτε έχει το δικαίωμα να αποκλείσει συμμετοχή. Υποδεικνύει μόνο στην Κριτική Επιτροπή τις αποκλίσεις των συμμετοχών από τους όρους της προκήρυξης.
Άρθρο 14 Δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων – Προβολή του διαγωνισμού
1.Τα επί μέρους πρακτικά των συνεδριάσεων της Κριτικής Επιτροπής, μαζί με το τελικό συγκεντρωτικό και συνοπτικό πρακτικό, υποβάλλονται στην αρμόδια υπηρεσία της διοργανώτριας αρχής το αργότερο μέσα σε δέκα (10) ημερολογιακές ημέρες από τη λήξη της διαδικασίας. Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, μαζί με το τελικό συγκεντρωτικό και συνοπτικό πρακτικό, επικυρώνεται υποχρεωτικά με απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας της διοργανώτριας αρχής εντός δεκαπέντε(15) ημερολογιακών ημερών, αναρτάται στην ιστοσελίδα της σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 6 της παρούσας και παράλληλα κοινοποιείται στους εκπροσώπους των διακριθέντων και στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ.
2.Η διοργανώτρια αρχή υποχρεούται να παρουσιάσει στο κοινό τόσο τις διακριθείσες όσο και τις υπόλοιπες προτάσεις (εξαιρουμένων των συμμετοχών για τις οποίες έχει υποβληθεί δήλωση «μη αποδοχής αποσφράγισης» του άρθρου 10 παρ. 5 της παρούσας) με διοργάνωση έκθεσης, έκδοση τεύχους και ανάρτηση στην ιστοσελίδα της. Το κόστος των ανωτέρω βαρύνει τη διοργανώτρια αρχή.
3.Μετά το πέρας της έκθεσης, το υλικό των προτάσεων που δεν έχουν βραβευθεί, διακριθεί και εξαγοραστεί φυλάσσεται με ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας και παραλαμβάνεται από τους συντάκτες του εντός προκαθορισμένου διαστήματος, διαφορετικά μπορεί να καταστραφεί. Το υλικό των προτάσεων που έχουν βραβευθεί, διακριθεί και εξαγορασθεί φυλάσσεται με ευθύνη της διοργανώτριας αρχής και αντίγραφό του αποστέλλεται στο ΥΠΕΝ σε ηλεκτρονική μορφή.
Άρθρο 15 Ανάθεση μελετών
1.Στους διαγωνισμούς προσχεδίων και διαγωνισμούς δύο σταδίων, μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, η διοργανώτρια αρχή προβαίνει στη σύναψη σύμβασης ανάθεσης της πλήρους μελέτης του έργου, με το μελετητή ή μελετητές της πρότασης του Α’ βραβείου. Σε περίπτωση μη απονομής A’ βραβείου, η διοργανώτρια αρχή διατηρεί το δικαίωμα, εφόσον το κρίνει σκόπιμο, να αναθέσει τη μελέτη του έργου στον κατά την αξιολόγηση επόμενο βραβευθέντα. Από την συνολική αμοιβή της πλήρους μελέτης αφαιρείται το ποσό του βραβείου.
2.Οι ανάδοχοι μελετητές οφείλουν, εφόσον δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις που θέτει ο ν. 4412/2016, να συνεργασθούν για την ανάληψη της μελέτης με άλλο μελετητή ή μελετητικό γραφείο, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις της ισχύουσας νομοθεσίας. Ο συνεργαζόμενος μελετητής, ο οποίος πληροί τις εν λόγω προϋποθέσεις, υποδεικνύεται από τους βραβευθέντες μελετητές και εγκρίνεται από τη διοργανώτρια αρχή.
3.Κατά τη σύναψη της σύμβασης, η διοργανώτρια αρχή έχει το δικαίωμα διατύπωσης συμπληρωματικών κατευθύνσεων. Παράλληλα, αναθέτει όλες τις λοιπές μελέτες του έργου σε συνεργαζόμενους με τον βραβευθέντα μελετητές που υποδεικνύονται από αυτόν, πληρούν τις προϋποθέσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και εγκρίνονται από την διοργανώτρια αρχή. Σε κάθε περίπτωση η αμοιβή των ανωτέρω ακολουθεί το ποσοστό έκπτωσης που έχει συμφωνηθεί μεταξύ της διοργανώτριας αρχής και του βραβευμένου μελετητή.
4.Σε περίπτωση υλοποίησης του έργου, ο βραβευμένος αρχιτέκτονας μελετητής ο οποίος έχει και την κύρια ευθύνη εκπόνησης της μελέτης, συμμετέχει επ’ αμοιβή στην εποπτεία εφαρμογής της κατά την κατασκευή, με σύναψη σύμβασης συμβουλευτικών υπηρεσιών κατά το άρθρο 32 του ν. 4412/2016, η οποία είναι υποχρεωτική.
5.Στους διαγωνισμούς ιδεών, όταν η διοργανώτρια αρχή προχωρήσει στα επόμενα στάδια επεξεργασίας της βραβευμένης πρότασης μέσω της Τεχνικής Υπηρεσίας της, συνάπτεται υποχρεωτικά σύμβαση παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών με το βραβευμένο μελετητή κατά το άρθρο 32 του ν. 4412/2016.
6.Η υποχρέωση ανάθεσης της μελέτης στο βραβευθέντα μελετητή των περιπτώσεων της παρ. 1 ή της σύναψης σύμβασης παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών της παρ. 5 του παρόντος άρθρου, ισχύει για τη διοργανώτρια αρχή για πέντε(5) έτη από την επικύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού και εφόσον δεν έχουν μεταβληθεί τα πραγματικά δεδομένα που είχαν ληφθεί υπόψη στην προκήρυξή του.
Άρθρο 16 Πνευματική ιδιοκτησία
1.Οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό μελετητές διατηρούν την πνευματική ιδιοκτησία της εργασίας τους σύμφωνα με το ν. 2121/1993 (Α’ 25), όπως ισχύει.
2.Η διοργανώτρια αρχή ή ο κύριος του έργου δικαιούται να χρησιμοποιήσει τις προτάσεις που έχουν βραβευθεί και εξαγοραστεί μόνον για το έργο που αποτελεί το αντικείμενο του διαγωνισμού, σύμφωνα με τους όρους της προκήρυξης. Το υλικό των προτάσεων αυτών περιέρχεται στην κυριότητά της και δεν δύναται να το διαθέσει σε άλλους φορείς, παρά μόνο με την έγκριση του πνευματικού κυρίου.
3.Σε κάθε περίπτωση δημοσίευσης βραβευμένων στοιχείων του διαγωνισμού, είναι υποχρεωτική η αναφορά των στοιχείων του συντάκτη της πρότασης και της διοργανώτριας αρχής.
Άρθρο 17 Επίλυση διαφορών
1.Τυχόν ενστάσεις κατά της απόφασης κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, υποβάλλονται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από τη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος του διαγωνισμού και την κοινοποίησή του στους εκπροσώπους των συμμετεχόντων. Η ένσταση απευθύνεται στην αρμόδια υπηρεσία της διοργανώτριας αρχής με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ως ημερομηνία κατάθεσης λογίζεται η ημερομηνία της ηλεκτρονικής αποστολής.
2.Η διοργανώτρια αρχή αποφαίνεται επί της ένστασης μετά από αιτιολογημένη εισήγηση της κριτικής επιτροπής μέσα σε προθεσμία δέκα πέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την υποβολή της ένστασης. Η εισήγηση της κριτικής επιτροπής συντάσσεται και υποβάλλεται στη διοργανώτρια αρχή ηλεκτρονικά.
3.Δεν προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης θεραπείας.
4.Για τη δικαστική επίλυση διαφορών, αρμόδια είναι τα Διοικητικά ή Πολιτικά Δικαστήρια της Περιφέρειας στην οποία εμπίπτει το αντικείμενο του διαγωνισμού.
Άρθρο 18 Τελικές Διατάξεις
1.Για τους διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς οι οποίοι διεξάγονται σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA), εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2092/1992 (Α’ 180) και οι όροι που τίθενται για τη διεξαγωγή τους κατισχύουν της παρούσας απόφασης.
2.Η υπ’ αρ. 60471/980/10.12.1986 απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (Β’ 931) εφαρμόζεται μόνο για αποπερατωμένα κτίρια, υλοποιημένες πολεοδομικές παρεμβάσεις και αναπλάσεις, καθώς και για αξιόλογες προτάσεις ιδεών στους τομείς αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας και κατασκευών.
3.Στις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν υπάγονται διαγωνισμοί χωρίς απονομή βραβείων που διενεργούνται στο πλαίσιο διεθνών θεσμών και εκθέσεων που προάγουν την πολιτιστική δημιουργία, όπως η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας κ.λπ.
4.Διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν πριν τη δημοσίευση της παρούσας ακολουθούν το πλαίσιο με το οποίο έχουν κηρυχθεί.
5.Η υπ’ αρ. ΥΠΕΝ/ΔΜΕΑΑΠ/48505/387/2021 (Β’2239) Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με θέμα : «Νέο πλαίσιο διενέργειας των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων.» καταργείται.
