ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΟΣ Διδάκτωρ της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Freie Universitat BERLIN:"Πόλεμοι για τα ορυκτά καύσιμα, Υδρογόνο για την ενεργειακή ανεξαρτησία.."

 Πόλεμοι για τα ορυκτά καύσιμα,

Υδρογόνο για την ενεργειακή ανεξαρτησία, την κοινωνική

ισότητα και την αιώνια Ειρήνη

 

Γράφει ο Κώστας Λάμπος*

 

«Μπορεί να ανήκετε σ’ εκείνους τους ανθρώπους που νομίζουν ότι η ενέργεια του υδρογόνου είναι μια φαντασίωση κάποιων μελλοντολόγων ή κάποιων άλλων συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να την θεωρείτε ως μια πολλά υποσχόμενη μελλοντική τεχνολογία που, αν κάποτε εφαρμοστεί, αυτό θα γίνει στο μακρινό μέλλον. Εάν όντως σκέφτεστε μ’ αυτόν τον τρόπο, ξανασκεφτείτε το σοβαρά. Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η ανθρωπότητα κέρδισε την ελευθερία της από το πετρέλαιο. Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο μέσα σε δέκα χρόνια με την υπάρχουσα τεχνολογία. Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η (ανθρωπότητα) αποφάσισε να ξεπεράσει την ενεργειακή και την κλιματική κρίση που απειλεί την ύπαρξή της. Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο σήμερα με συνειδητές επιλογές και πολιτική βούληση».

Jerry Brown, Rinaldo Brutoco και James Cusumano, Freedom From Mid-East Oil, Edition of World Business Academy, USA 2007.

 

Ενεργειακό σύστημα και διεθνής καταμερισμός της εργασίας

 

“Ναι, φίλοι μου, πιστεύω ότι το νερό θα μπορέσει μια μέρα να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο, το υδρογόνο και το οξυγόνο που το αποτελούν θα χρησιμοποιούνται μεμονωμένα ή από κοινού, θα παράσχει μια ανεξάντλητη πηγή θερμότητας και φωτός, την ένταση των οποίων ο άνθρακας δεν μπορεί να την προσφέρει”.

Ιούλιος Βερν, 1874, Η μυστηριώδης Νήσος, Κεφάλαιο 11.

 

Ενώ είναι γνωστό εδώ και εκατονπενήντα χρόνια, ότι το υδρογόνο μπορεί να απελευθερώσει τον άνθρωπο, την κοινωνία και την ανθρωπότητα από τα σπάνια, τα ρυπογόνα, τα πανάκριβα και τα συγκεντρωτικά ορυκτά καύσιμα και από τον απάνθρωπο και καταστροφικό καπιταλισμό, εν τούτοις τα στενά συμφέροντα μιας ελάχιστης μειονότητας ιδιοκτητών πετρελαιοπαραγωγών, διυλιστηρίων και δικτύων μεταφοράς ενέργειας με την βοήθεια επαγγελματιών πολιτικών και υποταγμένων ‘ειδικών επιστημόνων’, φίμωνε και συνεχίζει ακόμα και σήμερα να φιμώνει ειδικούς για την ενέργεια επιστήμονες για να αποκρύπτουν το γεγονός πως οι επιστήμες και η τεχνολογία έχουν καταστήσει περιττά τα ορυκτά καύσιμα και, ως άλλος Προμηθέας, προσφέρουν στην ανθρωπότητα φτηνή, απεριόριστη, ασφαλή και αποκεντρωμένη σε επίπεδο ταύτισης χρήστη και παραγωγού υδρογονοενέργειας, πράγμα που σημαίνει πως η ενέργεια καθίσταται οιονεί ελεύθερο αγαθό, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται, όπως ενεργειακή ανεξαρτησία και ισότητα αγαθά που συνδέονται με την κατάρρευση κάθε εκμεταλλευτικής και καταπιεστικής εξουσίας. Η μεγάλη τιμή για την ανάδειξη αυτής της νέας πραγματικότητας ανήκει στο Αμερικανό κοινωνιολόγο Τζέρεμυ Ρίφκιν που με το βιβλίο του «Η οικονομία του υδρογόνου. Η δημιουργία του παγκόσμιου ενεργειακού ιστού και η ανακατανομή της εξουσίας στη Γη. Η επόμενη μεγάλη οικονομική επανάσταση» αποκάλυψε σε όλη την ανθρωπότητα τις καινούργιες απεριόριστες ενεργειακές δυνατότητές της. «Εκείνες οι χώρες, εταιρείες και λαοί που πέτυχαν να ελέγξουν τη ροή του πετρελαίου απόλαυσαν επίπεδα ευημερίας που δεν έχουν προηγούμενο, ενώ εκείνοι που δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν ευνοϊκή πρόσβαση στην πλουτοπαραγωγική πηγή αυτού που οι γεωλόγοι ονόμασαν ‘μαύρο χρυσό’ διολίσθησαν ακόμα περισσότερο στη φτώχεια και αποτέλεσαν αντικείμενο όλο και εντονότερης εκμετάλλευσης και περιθωριοποίησης»[1].

 

Η περιορισμένη γεωγραφικά ύπαρξη και ο έλεγχος των ορυκτών καυσίμων σε συνάρτηση με την καθοριστική σημασία τους για την ανάπτυξη του καπιταλισμού, συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάδειξη ενός συγκεντρωτικού ενεργειακού συστήματος που ευνόησε την εμφάνιση συγκεκριμένων κέντρων οικονομικής ανάπτυξης, τα οποία και επέβαλλαν έναν αντίστοιχο στα συμφέροντά τους διεθνή καταμερισμό της εργασίας, καταδικάζοντας το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη σε ρόλο υπανάπτυκτης ενδοχώρας των αποικιοκρατικών και ιμπεριαλιστικών καπιταλιστικών μητροπόλεων[2]. Έτσι, στη βάση του ενεργειακού συγκεντρωτισμού, διαμορφώθηκαν μηχανισμοί επιβολής άνισων όρων εμπορίου, οι οποίοι με τη βοήθεια ενός επίσης κεντρικά ελεγχόμενου συγκεντρωτικού τραπεζικού συστήματος, διευκόλυναν τη μεταφορά, τη συσσώρευση και τη συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου στις καπιταλιστικές μητροπόλεις και μάλιστα στα ταμεία ελάχιστων γιγαντιαίων υπερεθνικών οικονομικών ομίλων.

Η φυσική κατάληξη αυτών των αλληλοδιαπλεκόμενων συγκεντρωτικών μηχανισμών και λειτουργιών της παγκόσμιας οικονομίας ήταν το σχέδιο της βίαιης νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, η οποία αποσκοπεί στη μετατροπή του σκληρού πυρήνα της σε μια συγκεντρωτική ‘παγκόσμια κυβέρνηση’, με το προσωπείο πότε των ‘G8’ και πότε των ‘G20’, με σιδηρούς βραχίονες τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη λεγόμενη Παγκόσμια Τράπεζα και φυσικά το ΝΑΤΟ, η οποία θα αποφασίζει για όλα, καταργώντας κάθε μορφή τοπικής και εθνικής κυριαρχίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες, ακόμα και την ίδια την αστική δημοκρατία, επιβάλλοντας ένα σύστημα παγκόσμιου φασιστικού ολοκληρωτισμού.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι, η ανθρωπότητα να βρίσκεται σήμερα εγκλωβισμένη σε ένα συγκεντρωτικό παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο οικονομίας που παράγει πλούτο για λίγους, φτώχεια και εξαθλίωση για τους πολλούς[3], ενώ συντρέχουν όλες οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για μια οικονομία της ισότητας, της καθολικής οικονομικής ευημερίας, του ελεύθερου χρόνου, της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης και ενός ουμανιστικού οικουμενικού πολιτισμού. Ένα συγκεντρωτικό, απάνθρωπο και καταστροφικό μοντέλο οικονομίας μπορεί να επιβάλλεται πάνω στη δοκιμαζόμενη ανθρωπότητα μόνο χάρη στο συγκεντρωτικό ρυπογόνο και κοστοβόρο, αλλά και γι’ αυτό κερδοφόρο σύστημα ελέγχου των ενεργειακών πηγών και συνεπώς της παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα, αρχές του 21ου αι., ζούμε ακόμα στην εποχή των ορυκτών καυσίμων, η οποία χαρακτηρίζεται από μια κάθετη και αυστηρά συγκεντρωτική δομή στην οποία «δέκα με δώδεκα, τόσο ιδιωτικοί όσο και κρατικοί, ενεργειακοί κολοσσοί υπαγορεύουν τους όρους με τους οποίους ρέει η ενέργεια σε όλον τον πλανήτη»[4].

 

Σχέσεις εξουσίας και ενεργειακής τεχνολογίας

 

Όμως ο σχεδιασμός και η διατήρηση αυτού του συγκεντρωτικού συστήματος παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας δεν υπαγορεύεται τόσο από την έλλειψη ή τη σπανιότητα των πηγών ενέργειας, και σε κάθε περίπτωση, σήμερα, δεν υπαγορεύεται από την έλλειψη της αναγκαίας επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας που θα μπορούσαν, και σήμερα πράγματι μπορούν, να απαλλάξουν την ανθρωπότητα από τη βρώμικη-ρυπογόνο, καταστροφική και ιδιοτελή ενεργειακή εξάρτηση. Αυτό το σύστημα συγκεντρωτικής παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας υπαγορεύεται από τα στενά ταξικά συμφέροντα των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής όλων των αναγκαίων, για τον άνθρωπο, την κοινωνία του και την ανθρωπότητα γενικά, υλικών και άϋλων αγαθών. Είναι αυτά τα συμφέροντα που εκφράζονται ως απάνθρωπη και καταστροφική εξουσία[5], πάνω στον άνθρωπο, στην κοινωνία του και στην ανθρωπότητα, με τη μορφή της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στους ζωτικούς πόρους και τις ζωτικές αναπαραγωγικές λειτουργίες της κοινωνίας και τελικά της ζωής και του ίδιου του πλανήτη που σχεδιάζουν τα συγκεντρωτικά ενεργειακά συστήματα με τρόπο και στόχο τη διαιώνιση της εξουσίας τους[6].

Η μελέτη του σχεδιασμού των συγκεντρωτικών ενεργειακών συστημάτων αποκαλύπτει πως «τα συστατικά μέρη των τεχνολογικών συστημάτων είναι τεχνουργήματα κοινωνιολογικά δομημένα. Τα άτομα που σχεδιάζουν συστήματα παραγωγής ηλεκτροφωτισμού και ενέργειας, εφευρίσκουν και αναπτύσσουν όχι μόνο γεννήτριες και γραμμές μεταφοράς, αλλά επίσης τέτοιου είδους μορφές οργανώσεων όπως βιομηχανίες παραγωγής ηλεκτρισμού και κεφαλαιουχικές εταιρίες κοινής εκμετάλλευσης»[7]. Αν για οποιοδήποτε τυχαίο ή συνειδητό και προγραμματισμένο λόγο αλλάξουν τα ‘κοινωνιολογικά’ δεδομένα, όπως λ.χ. ο συσχετισμός των κοινωνικών δυνάμεων, και η κοινωνία αποφασίσει να αλλάξει κάποιο ’τεχνούργημα’ του συστήματος ή/ και θελήσει να απομακρύνει ένα συστατικό μέρος από το σύστημα, τότε «τα χαρακτηριστικά του θα αλλάξουν και θα αλλάξουν αναλόγως τα χαρακτηριστικά  και των άλλων τεχνουργημάτων μέσα στο σύστημα. Σε ένα σύστημα παραγωγής ηλεκτροφωτισμού και ενέργειας, για παράδειγμα, μια αλλαγή στην αντίσταση ή στο φορτίο στο σύστημα, θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στα συστατικά μέρη μεταβίβασης, διανομής και παραγωγής»[8]. Αν στη θέση του τεχνολογικού συστήματος συγκεντρωτικής παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας βάλουμε το οικονομικοκοινωνικό σύστημα παραγωγής και υποθέσουμε πως τον ρόλο της σχεδιάστριας άρχουσας εκμεταλλευτικής τάξης, η κοινωνία αποφασίζει να τον αναλάβει η ίδια συλλογικά με στόχο τον επανασχεδιασμό του και με κατεύθυνση ένα καλύτερο κόσμο οικοδομημένο πάνω στην καθαρή, αποκεντρωμένη και φτηνή ηλεκτρική ενέργεια, τότε γίνεται προφανές πως θα αλλάξει συθέμελα η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική, η λειτουργία και η χρηστικότητα ολόκληρου του οικοδομήματος και συνακόλουθα και του εποικοδομήματος. Θα αλλάξει, δηλαδή, συθέμελα ολόκληρη η κοινωνία[9].

Αυτό το κοινωνικό όραμα της καθαρής, αποκεντρωμένης και φτηνής ηλεκτρικής ενέργειας, και για πολλούς ανυπότακτους επιστήμονες, με κορυφαίους τον Νίκολα Τέσλα της «ελεύθερης ενέργειας»[10], και τον Βίλχελμ Ράιχ της «παγκόσμιας ενέργειας»[11], που είναι τόσο παλιό όσο και ο καταστροφικός, σπάταλος, συγκεντρωτικός, ρυπογόνος και απάνθρωπος καπιταλισμός, ξαναζωντανεύει σήμερα χάρη στην πρόοδο των επιστημών και της τεχνολογίας, με την οποία λύνονται το ένα μετά το άλλο τα τεχνικά προβλήματα που εμπόδιζαν την πραγματοποίησή του. Σήμερα η καθαρή, αποκεντρωμένη και φτηνή ηλεκτρική ενέργεια είναι μια επιστημονικοτεχνική πραγματικότητα, με την οποία μπορούμε να απαλλαγούμε από το σημερινό συγκεντρωτικό εξουσιαστικό ενεργειακό μοντέλο, που είναι πανάκριβο, αναποτελεσματικό και καταστρέφει ανεπανόρθωτα τον πλανήτη μας. Μπορούμε να ζήσουμε σ’ έναν κόσμο με άφθονη, φθηνή και καθαρή ενέργεια, χωρίς πετρέλαιο και βρώμικα καύσιμα. Γίνεται προφανές πως η δυνατότητα να προσφέρει η ανθρωπότητα στον εαυτό της ως αποτέλεσμα των αμέτρητων αγώνων και θυσιών της άφθονη, καθαρή και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια, αποσταθεροποιεί το υφιστάμενο ενεργειακό και κοινωνικοοικονομικό σύστημα και συνεπώς την εξουσία όσων κερδοσκοπούν σε βάρος της. Γι’ αυτό ο σκληρός πυρήνας, το διευθυντήριο του καπιταλισμού, ως η παγκόσμια ταξική συνείδηση του μεγάλου κεφαλαίου, κάνει ότι μπορεί για να ματαιώσει ή τουλάχιστον να καθυστερήσει, μέχρι να μπορέσει να τις ελέγξει, αυτές τις εξελίξεις στον τομέα της ενεργειακής τεχνολογίας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το υδρογόνο. Διαφορετικά πως μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι κορυφαίοι επιστήμονες όπως λ. χ. ο Τζων Χαλντέιν παρουσίασε με σειρά δημοσιεύσεων και ομιλιών στις αρχές του 20ου αιώνα «τις γενικές αρχές της χρήσης του υδρογόνου ως πηγής ενέργειας αλλά και το πώς μπορούσε να παραχθεί, να αποθηκευθεί και να χρησιμοποιηθεί η υδρογονοενέργεια. Η σκέψη του όμως ήταν τόσο επαναστατική για τα δεδομένα της εποχής του ώστε αντιμετωπίστηκε με αμφισβήτηση από τους ακαδημαϊκούς συναδέλφους του»[12]. Ο καπιταλισμός που έχει οικοδομηθεί πάνω στα ορυκτά καύσιμα βρίσκει τον τρόπο να ποδηγετεί τη θεωρητική και την εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα και να εμφανίζει την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, ως, τάχα, τεχνικά αδύνατη και οικονομικά ασύμφορη. Κι όμως, ο Χαλντέιν αποδείκνυε πως η τεχνολογία παραγωγής υδρογονοενέργειας είναι απλούστερη, φθηνότερη και με πολύ χαμηλότερο κόστος λειτουργίας σε σύγκριση με το ενεργειακό σύστημα των ορυκτών καυσίμων και το σπουδαιότερο ότι αυτή θα ήταν το ίδιο φτηνή σε κάθε σημείο του πλανήτη, πράγμα που θα επέτρεπε την ενεργειακή ανεξαρτησία και την ενεργειακή αυτάρκεια και συνεπώς και την ανεξάρτητη και γεωγραφικά αποκεντρωμένη ορθολογική και ισομερή οικονομική ανάπτυξη[13]. Μια τέτοια μορφή ενέργειας, όμως, αχρηστεύει ολόκληρο το καπιταλιστικό οικοδόμημα, που μπορεί να υπάρχει μόνο όσο θα ελέγχει συγκεντρωτικά την παραγωγή και τη ροή της ενέργειας σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, για να υπάρχει η περιφερειακή οικονομική και κοινωνική ανισότητα, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει καπιταλισμός και κεφάλαιο. Το πανίσχυρο σύμπλεγμα συμφερόντων, που ελέγχει μέσω της μονοπωλιακής δομής της ενέργειας ένα τεράστιο τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας, εξουδετερώνει συστηματικά κάθε ανεξάρτητη προσπάθεια για την οργάνωση εναλλακτικών συστημάτων παραγωγής ενέργειας[14]. Στόχος αυτού του πολιτικοοικονομικά πανίσχυρου συμπλέγματος συμφερόντων είναι να κρατηθεί η ανθρωπότητα ‘ενεργειακά σκλαβωμένη’, αιχμάλωτη των παραδοσιακών ενεργειακών μονοπωλίων, άσχετα αν το τίμημα είναι μια βαριά άρρωστη βιόσφαιρα και μια ανθρωπότητα χωρίς μέλλον. Έτσι, όμως, γίνεται σαφέστερο πως η άφθονη καθαρή και φτηνή ενέργεια δεν είναι τεχνολογικό ζήτημα. Δεν είναι ζήτημα ανεύρεσης οικονομικών πόρων και νέων τεχνολογιών. Αυτά ήδη υπάρχουν. Η αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου της ανθρωπότητας είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα κοινωνικό και συνεπώς πολιτικό, και ταυτίζεται με την ύπαρξη ή την ανατροπή του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της παραγωγής και συνεπώς της οικονομίας και της κοινωνίας.

Γι’ αυτό δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις πως το ενεργειακό κατεστημένο θα δεχτεί να θυσιάσει τη βίαιη και απάνθρωπη εξουσία του και τα εύκολα κέρδη του για να αποφευχθεί το περιβαλλοντικό κόστος και για να χορτάσει καθαρή και φτηνή ενέργεια, ‘ψωμί παιδεία και ελευθερία’, η εργαζόμενη κοινωνία και η ανθρωπότητα συνολικά. Γι’ αυτό και οι ιδιοτελείς[15] σχεδιαστές των ‘επιστημονικών’, των τεχνολογικών, των οικονομικών και των κοινωνικών συστημάτων φροντίζουν ώστε οι σημερινές δομές τους «να συμπεριλαμβάνουν την καταστροφή των εναλλακτικών συστημάτων».[16]  Έτσι κατάφεραν ώστε ο σοβαρότερος, ο πιο ύπουλος και γι’ αυτό ο πιο αποτελεσματικός σύμμαχος μηχανισμός του οικονομικού και ενεργειακού κατεστημένου, που απαξιώνει τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα και καταστρέφει τα απελευθερωτικά οράματα της ανθρωπότητας, να είναι η αντίληψη και η στάση του φοβισμένου οπαδού, του απληροφόρητου θρησκόληπτου ή/και παραπληροφορημένου ‘ξερόλα’, του υποταγμένου στη βίαιη εξουσία, στην ‘ιερή’ αγυρτεία και στη στείρα παράδοση «ανθρωπάκου»[17]. Μια παράδοση με ψεύτικο, φανταχτερό περιτύλιγμα που του την σερβίρουν τα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία στα κατηχητικά και στους προσκόπους, αλλά και μέσα από την ‘οικογενειακή εξουσία’ και την ‘αυθεντία’ της γιαγιάς, της μάνας, ή/ και του πατέρα και φυσικά με συστηματικότερο τρόπο μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, με κύριο ιμάντα μεταφοράς της χυδαίας ιδεολογίας της μοιρολατρίας και της ‘θεία βουλήσει’ κοινωνικής ανισότητας, τον επίσης και κατά συρροή καθημαγμένο, υποταγμένο και συνήθως θρησκόληπτο εκπαιδευτικό όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Το ιστορικό χρέος των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού είναι να εξουδετερώσουν όλα τα καταστροφικά και αλλοτριωτικά τεχνουργήματα του σκληρού πυρήνα του κεφαλαίου, γιατί μόνο έτσι θα καταφέρουν να απελευθερώσουν τις επιστήμες, την τεχνολογία και την εκπαίδευση, προϋπόθεση ικανή και αναγκαία για την ενεργειακή και συνεπώς την οικονομική και κοινωνική αυτοαπελευθέρωση της ανθρωπότητας.

 

Τα ορυκτά καύσιμα και ο καπιταλισμός φεύγουν, η υδρογονοενέργεια και ένας καλύτερος κόσμος έρχονται

 

Χρειάστηκαν οι αλλεπάλληλες πετρελαϊκές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αι.[18], αλλά και οι ανάγκες των διαστημικών πτήσεων, που αντιμετώπιζαν πρόβλημα βάρους, υψηλού κόστους, ασφάλειας και χαμηλής ενεργειακής απόδοσης με τα παραδοσιακά καύσιμα, που ανάγκασαν τη Σοβιετική Ένωση και τις Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής και κοντά σε αυτές και πολλές άλλες χώρες να αρχίσουν να αναπτύσσουν την τεχνολογία παραγωγής και χρησιμοποίησης της υδρογονοενέργειας. Σήμερα, οι περισσότερες χώρες του κόσμου, αλλά και μεγάλες ενεργοβόρες επιχειρήσεις με πρωταγωνιστές τις αυτοκινητοβιομηχανίες, χρηματοδοτούν ερευνητικά προγράμματα για να μπορέσουν να περάσουν ομαλά και να επιβιώσουν και στη νέα ενεργειακή εποχή που έρχεται[19].

Ο στόχος τους, βέβαια, είναι να μονοπωλήσουν και τη νέα τεχνολογία παραγωγής υδρογονοενέργειας και να ελέγξουν τη ροή της στην οικονομία και στην κοινωνία, πράγμα δύσκολο, αν όχι αδύνατο, εξ αιτίας της ίδιας της φύσης της υδρογονοενέργειας, τα χαρακτηριστικά της οποίας την κατατάσσουν περισσότερο στα ελεύθερα αγαθά παρά στα εμπορεύματα. Γι’ αυτό η προσπάθειά τους αποσκοπεί όχι στην κατάκτηση, αλλά ακόμα και στην καταστροφή, του μέλλοντος, γιατί ξέρουν πως δεν τους ανήκει, με στόχο να κερδίσουν χρόνο για να βρουν άλλους τρόπους με τους οποίους θα αποτρέψουν ή τουλάχιστον θα καθυστερήσουν την ολοκλήρωση της επανάστασης του υδρογόνου, που φέρνει μαζί της τη διάλυση του καπιταλισμού και την ενεργειακή απελευθέρωση της οικονομίας και της κοινωνίας.

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, το κεφάλαιο θέλει το υδρογόνο το πολύ ως μια «εφεδρική… επιλογή σε σχέση με το υφιστάμενο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας»[20], δηλαδή συμπληρωματική πηγή ενέργειας, με κυρίαρχο βέβαια το ενεργειακό σύστημα ορυκτών καυσίμων, πράγμα που εκφράζεται από πολλούς ‘κορυφαίους’ διανοητές, κομματικούς αξιωματούχους[21], ακόμα και από ειδικούς επιστήμονες και καταγράφεται με διακριτική σαφήνεια από τον Jeremy Rifkin στο κατά τα άλλα πρωτοποριακό και αξιόλογο βιβλίο του για την ‘οικονομία του υδρογόνου’[22].

 

Ελλάδα. Ενεργειακή υποτέλεια και μεγαλοϊδεατικές ψευδαισθήσεις

 

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στην Ελλάδα. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, μηδενός εξαιρουμένου, κάνουν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα για το υδρογόνο ως πηγή ενέργειας και ψελλίζουν για λόγους εντυπωσιασμού χιλιοειπωμένες ατάκες για την ‘αναγκαιότητα να στραφούμε προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), εννοώντας την ηλιακή και αιολική ενέργεια, που από μόνες τους δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την αναγκαία ενεργειακή ανεξαρτησία και αυτάρκεια της χώρας. Τα ελληνικά κόμματα, ως παραρτήματα των κομμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ως όργανα των Lobbies των μεγάλων συμφερόντων, φτάνουν μέχρι τα όρια της σοσιαλδημοκρατικής προσέγγισης του ενεργειακού προβλήματος, η οποία θεωρεί τα ορυκτά καύσιμα ως βάση του ενεργειακού συστήματος, αφορίζει υποκριτικά την πυρηνική ενέργεια και ψάχνει να βρει κάποιο συμπληρωματικό ρόλο για τις κερδοφόρες ΑΠΕ αλλά για το υδρογόνο δεν γίνεται πουθενά η παραμικρή αναφορά[23].

Οι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, που ασκούν κυβερνητική διαχείριση για λογαριασμό του μεγάλου κεφαλαίου, ονειρεύονται μια ‘νέα μεγάλη ιδέα για το έθνος’, με αφορμή τα πιθανά μεγάλα, αλλά ακόμα μη βεβαιωθέντα, κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον ελλαδικό χερσαίο και θαλάσσιο χώρο και γι’ αυτό μπαινοβγαίνουν σε ‘συμμαχίες’ και υποτίθεται πως διαπραγματεύονται ‘ευνοϊκούς όρους’ εκχώρησης της εκμετάλλευσής τους, ακόμα και με εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, γιατί διαφορετικά δεν εξηγείται η σκόπιμη και προφανώς καθ’ υπαγόρευση καθυστέρηση της εφαρμογής της Διεθνούς Συμφωνίας για το Δίκαιο της θάλασσας για την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια και στη συνέχεια της ανακήρυξης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Στο μεταξύ, στην προσπάθειά τους να εξορθολογήσουν την αγορά ενέργειας, ‘την άνοιξαν’ προς την κατεύθυνση των κερδοφόρων ανανεώσιμων πηγών, τόσο που δεν μπορούν πια να την ελέγξουν, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ κυβέρνησης[24] από τη μια μεριά και των εισαγωγέων της σχετικής γερμανικής τεχνολογίας και των ‘επενδυτών’ στις ΑΠΕ, δηλαδή στα φωτοβολταϊκά και στις ανεμογεννήτριες, από την άλλη[25]. Τα υποτιθέμενα ‘αντιμνημονιακά’, αλλά όχι αντικαπιταλιστικά ‘προοδευτικά αριστερά’[26] και ‘οικολογικά’[27] κόμματα δεν έχουν να προτείνουν καμιά σοβαρή σύγχρονη ενεργειακή πολιτική και περιορίζονται σε ενδοσυστημικές λύσεις, αγνοώντας πλήρως το υδρογόνο. Αλλά και το υποτίθεται ‘αντικαπιταλιστικό’ Κ.Κ.Ε. δεν έχει κανένα επεξεργασμένο ενεργειακό πρόγραμμα, δείχνει μια ανεξήγητη επιφυλακτικότητα προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αγνοεί παντελώς το υδρογόνο και την ενεργειακή του σημασία, και περιορίζεται στην κριτική της ενεργειακής πολιτικής των άλλων κομμάτων, αντιπροτείνοντας τη ‘σοσιαλιστική πλατφόρμα’, με την οποία υπόσχεται μεταξύ των άλλων και την «‘κοινωνικοποίηση’ των μέσων παραγωγής στην ενέργεια»[28] και τη θέσπιση «Ενιαίου Κρατικού Φορέα Ενέργειας»[29], γιατί «εμείς μιλάμε για κρατική κοινωνική ιδιοκτησία, αλλά όχι μόνο της Δ.Ε.Η., αλλά όλου του τομέα της Ενέργειας»[30], για την καλύτερη αξιοποίηση, και ‘προς το συμφέρον του λαού’, των υφιστάμενων παραδοσιακών πηγών ενέργειας.

 

Το μέλλον της Ευρώπης δεν είναι τα ορυκτά καύσιμα και ο καπιταλισμός, αλλά η υδρογονοενέργεια και η Άμεση Δημοκρατία

 

Και ενώ η εποχή της υδρογονοενέργειας έχει ήδη ανατείλει και κοντεύει, παρά τη συνωμοσία της σιωπής, να μεσουρανήσει, τα ηγετικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών, τα πολιτικά κόμματα του Ευρωκοινοβουλίου και η λεγόμενη "πνευματική ηγεσία" της, έχουν εμπλακεί, ως διαπλεκόμενες δυνάμεις στον πόλεμο των πετρελαιοαγωγών. Άλλοι ως υπάλληλοι-εκφραστές, των αμερικανικών και άλλοι των ρωσικών σχεδίων για την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης και άλλοι ως Dieler των προϊόντων της γερμανικής βιομηχανίας, (πακέτα φωτοβολταϊκής τεχνολογίας και ανεμογεννήτριες), με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Ένωση να χάνει το τραίνο της νέας τεχνολογίας για υδρογονοενέργεια που θα την καθιστούσε ενεργειακά ανεξάρτητη, αυτόνομη και αυτοδύναμη να ακολουθήσει μια νέα πορεία, αντάξια των ουμανιστικών αγωνιστικών παραδόσεών της, για το καλό των Ευρωπαίων και της ανθρωπότητας.

Το γεγονός πως ούτε τα κόμματα του Ευρωκοινοβουλίου δεν  ασχολούνται με το ενεργειακό μέλλον της Ένωσης και ενώ νομοθετούν, μετά από αμερικανικές υποδείξεις και συγκροτούν «Πλατφόρμες Υδρογόνου», δεν αναφέρονται σε ενεργειακό σύστημα υδρογόνου που θα εξασφάλιζε ενεργειακή ανεξαρτησία και θα έβαζε την Ε.Ε. στην πρωτοπορία των παγκόσμιων εξελίξεων, δεν μπορεί να αποδοθεί σε άγνοια, αλλά σε υποταγή στα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα που διαμορφώνονται γύρω από τα ορυκτά καύσιμα, τις μηχανές εσωτερικής καύσης και γενικά στο ολιγαρχικό οικονομικό μοντέλο της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς, τα οποία ουσιαστικά στηρίζει ο θεσμός του αστικού κοινοβουλίου και τα κόμματα που τον απαρτίζουν.

Είτε πρόκειται για συνειδητή αποσιώπηση και παραπλάνηση, είτε για άγνοια σε βαθμό δόλου, η πραγματικότητα της υδρογονοενέργειας αποτελεί ένα πολύ κρίσιμο, για τον ανθρώπινο πολιτισμό, ιστορικό σταυροδρόμι, η κατεύθυνση του οποίου θα εξαρτηθεί από την παθητικότητα ή από την έγκαιρη ανάδειξη της εργαζόμενης κοινωνίας-ανθρωπότητας σε αυτενεργό παράγοντα των εξελίξεων. Αυτή είναι η στιγμή για την οποία χιλιάδες γενιές ανθρώπων αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν, για να ωριμάσει η εργαζόμενη ανθρωπότητα και να γίνει η δύναμη που θα κλείσει τη σελίδα της πολύπαθης και ματωμένης εξουσιαστικής προϊστορίας της και θα αρχίσει να γράφει την πραγματική ιστορία της σε συνθήκες Νέας Ελευθερίας, Αυτοδιεύθυνσης και Ανθρωπισμού[31]. Για να συμβεί αυτό, είναι αναγκαίος ένας Νέος Ριζοσπαστικός Διαφωτισμός που θα αποσπάσει όλα τα κοινωνικά δημιουργήματα, όπως την επιστήμη, τη Γνώση, την Τεχνολογία και τον Πολιτισμό από την ιδιοκτησιακή εξουσία «μερικών πολυεθνικών εταιριών» και θα τα αποδώσει στην εργαζόμενη κοινωνία-ανθρωπότητα στην οποία ανήκουν, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι υπάλληλοι, οι αχυράνθρωποι και τα χαλκεία του κεφαλαίου[32]. Χωρίς την απελευθέρωση της Επιστήμης, της Τεχνολογίας και του Πολιτισμού δεν είναι εφικτή η απελευθέρωση των ανθρώπων, των Λαών και της Ανθρωπότητας από το κεφάλαιο.

Η δύναμη που κρατάει ολόκληρη την ανθρωπότητα καθηλωμένη σε μια βάρβαρη εξουσία, δεν είναι παρά το αυστηρά συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα των ορυκτών καυσίμων. Απέναντι σ’ αυτήν την εξουσία η ανθρωπότητα μπορεί να αντιτάξει το υδρογόνο που υπάρχει παντού και δεν ανήκει σε κανένα, επειδή «το υδρογόνο είναι κατ’ εξοχήν... δημοκρατικό καύσιμο, αφού έχουν την ίδια πρόσβαση σ’ αυτό τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γκάνα. Και μάλιστα δίνει τριπλάσια ενέργεια σε σχέση με το πετρέλαιο»[33].

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για λόγους που έχουν να κάνουν με την ανίκανη, εξαρτημένη και διεφθαρμένη ηγεσία της, έγινε μέρος του προβλήματος του ανταγωνισμού των πολεμοκάπηλων πετρελαιάδων, αντί να γίνει παράγοντας ειρήνης και η λύση του παγκόσμιου ενεργειακού προβλήματος, λύση που τη χρειάζεται ολόκληρη η ανθρωπότητα για να βγει από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και να κάνει το επόμενο βήμα προς ένα καλύτερο κόσμο, προς ένα οικουμενικό ουμανιστικό πολιτισμό.

Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, οι διαχρονικοί φύλακες των συμφερόντων και του μέλλοντος των ευρωπαϊκών λαών, δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι θεατές και κομπάρσοι της ζωής τους και είναι τώρα η ώρα να πάρουν την υπόθεση της υδρογονοενέργειας στα χέρια τους, γιατί μόνο έτσι θα απαλλάξουν την Ευρώπη από την παρακμή και την καπιταλιστική βαρβαρότητα και θα διασφαλίσουν το μέλλον τους. Ένα μέλλον ενεργειακής δημοκρατίας και ισότητας, προϋπόθεση ικανή και αναγκαία για κοινωνική ισότητα και άμεση δημοκρατία, για μια Ευρώπη των Λαών και όχι των κεφαλαίων και των ηγεμονιών.

_____________

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

* Για μια εκτενέστερη ανάλυση του ενεργειακού προβλήματος της ανθρωπότητας και τη λυτρωτική ενεργειακή λύση που προσφέρει η υδρογονοενέργεια, βλέπε: Λάμπος Κώστας, Ποιος φοβάται το υδρογόνο; Η επανάσταση του υδρογόνου, η ελεύθερη ενέργεια και η απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και την καπιταλιστική βαρβαρότητα, Εκδόσεις ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2013.

[1] Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου. Η δημιουργία του παγκόσμιου ενεργειακού ιστού και η ανακατανομή της εξουσίας στη Γη. Η επόμενη μεγάλη οικονομική επανάσταση, Λιβάνης, Αθήνα 2003, σελ. 21.

[2] Για περισσότερα βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.

[3] «Σήμερα λιγότερες από πεντακόσιες διεθνείς επιχειρήσεις ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας του πλανήτη». Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό. π. σελ. 19. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ο αριθμός των οικονομικών συγκροτημάτων που ελέγχει την παγκόσμια οικονομία ανέρχεται στις 147, από τις οποίες οι πενήντα ανήκουν στην οικονομική δυναστεία των Ρότσιλντ. Άλλες τόσες υπολογίζονται αυτές της δυναστείας Ροκφέλερ και μένουν οι υπόλοιπες για κάποιους άλλους μεγιστάνες αφεντικά του πλανήτη. Βλέπε Λάμπος Κώστας, Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017.

[4] Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό. .π., σ. 19.

[5] Βλ. διεξοδική ανάλυση στο Στάμκος Γιώργος, Οι εχθροί της Ελεύθερης Ενέργειας…, ό. π., σ. 80-85.

[6] «Το πρόβλημα με το υπάρχον ενεργειακό δίκτυο είναι ότι κατασκευάστηκε προκειμένου να παρέχει μονόδρομη ροή ενέργειας από μια κεντρική πηγή προς όλους τους τελικούς χρήστες», Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου …, ό.π., σ. 343.

[7] Hughes Thomas P., Η Εξέλιξη των Μεγάλων Τεχνολογικών Συστημάτων, στο: http://hyperion.math.upatras.gr/courses/soctech/thefoit/erg99/sidopoulos_etal/

[8] Ό. π..

[9] Βλέπε αναλυτικά, Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012

[10] «Ο Σέρβος Νίκολα Τέσλα (Никола Тесла, 1856-1943) ήταν εφευρέτης, μηχανολόγος και ηλεκτρολόγος μηχανικός, ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς στην ιστορία της επιστήμης… Από το 1898 έως το 1903 ο Τέσλα… είχε αποτραβηχτεί σε πειράματα για τη λεγόμενη ‘ελεύθερη ενέργεια’ στο Colorado Springs και στο Long Island, για τα οποία δεν γνωρίζουμε πολλά και τα οποία διακόπηκαν εντελώς ξαφνικά λόγω παύσης χρηματοδότησης όταν αποκάλυψε στον μεγαλοτραπεζίτη χρηματοδότη του, τον J.P. Morgan, ότι η ελεύθερη ενέργεια θα μοιραζόταν δωρεάν». Βλ. Στάμκος Γιώργος, Ελεύθερη ενέργεια…, ό.π., σ. 14-15. Βλ. επίσης Στάμκος Γιώργος, Νίκολα Τέσλα. Ο προφήτης του 21ου αιώνα, Αρχέτυπο, Θεσσαλονίκη 2008, Στάμκος Γιώργος, Ο θαυμαστός κόσμος του Τέσλα, Άγνωστο, Θεσσαλονίκη 2011, 4η έκδ. και Στάμκος Γιώργος, Τεχνολογίες του μέλλοντος και ελεύθερη ενέργεια, Άγνωστο, Θεσσαλονίκη χ.χ., σ. 14.

[11] «Ξέρω πολύ καλά ότι το ανθρώπινο είδος γνώριζε την ύπαρξη μιας παγκόσμιας ενέργειας σχετιζόμενης με τη ζωή εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, το κύριο έργο της φυσικής επιστήμης συνίσταται στο να κάνει αυτή την ενέργεια χρησιμοποιήσιμη…», Reich Wilhelm, http://orgonomy.gr/cos/el/orgonomy/reich.html

[12] Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό.π., σ. 303.

[13] Ό.π., σ. 304.

[14] «Η Ελεύθερη Ενέργεια έχει πολλούς εχθρούς και ανάμεσα στους επιστήμονες. Καλοπληρωμένοι ακαδημαϊκοί και συντηρητικοί ‘επιστήμονες’ που αναπαράγουν δογματικά τη γνώση και έχουν παραιτηθεί από τη διαδικασία της συνεχούς ανανέωσής της, αντιδρούν στις νέες επιστημονικές θεωρίες και στις τεχνολογίες Ελεύθερης Ενέργειας… Οι απαρχαιωμένες αλλά κατά τα άλλα πολύ καλά αμειβόμενες θέσεις τους, απειλούνται από την επερχόμενη ενεργειακή επανάσταση. Το ίδιο και το ‘γόητρο’ της ‘επιστημονικής αυθεντίας’ τους…. Οι ‘επιστήμονες’ αυτοί αποτελούν συνήθως και το ‘θεωρητικό οπλοστάσιο’ από το οποίο οι πολέμιοι της Ελεύθερης Ενέργειας αντλούν συχνά ‘επιστημονικά’ επιχειρήματα εναντίον της…. Μια ακόμα δύναμη που εμποδίζει την πρόσβαση των πολιτών στις τεχνολογίες Ελεύθερης Ενέργειας είναι η κατηγορία των ανέντιμων, διεφθαρμένων και απατεώνων ‘εφευρετών’ υπερφυσικών τάχα τεχνολογιών… Υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις τσαρλατάνων που με τη δράση και το έργο τους έβλαψαν συνολικά την υπόθεση της Ελεύθερης Ενέργειας», Στάμκος Γιώργος, Ελεύθερη ενέργεια…, ό.π., σ. 193-194.

[15] «Πολλές φορές οι επιστήμονες, οδηγούμενοι από ιδιοτελή συμφέροντα, κοινοπράττουν με στρατιωτικές αρχές και δημιουργούν επιβλαβείς κατασκευές για την ανθρωπότητα. Δηλαδή χρησιμοποιούν τη γνώση με λάθος τρόπο, είτε εκούσια είτε ακούσια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Einstein, ο οποίος δημιούργησε την ατομική βόμβα παίρνοντας τη διαβεβαίωση από τους στρατηγούς και τον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί, αλλά… η υπόσχεση αυτή δεν τηρήθηκε και είναι νωπές, ακόμη, η μνήμες και οι συνέπειες των ρίψεων των δύο ατομικών βομβών σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι», Hughes Thomas P., Η Εξέλιξη των Μεγάλων Τεχνολογικών Συστημάτων, ό.π.

[16] Ό.π.

[17] «Ξεφορτώσου όλους τους πολιτικούς, τους διπλωμάτες, τους παπάδες. Ξέχνα τον γείτονα σου και άκουσε τη φωνή μέσα σου, ο γείτονας σου επίσης θα σου είναι ευγνώμων. Πες σε όλο τον κόσμο πως πια θα δουλεύεις για τη ζωή και όχι για τον θάνατο. Αντί να τρέχεις στις εκκλησίες και στις διαδηλώσεις, φτιάξε ένα νόμο για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και των αγαθών. Ένας τέτοιος νόμος θα είναι κομμάτι της πέτρας κάτω από το σπίτι σου… Πήγαινε στη βιβλιοθήκη αντί να πας στον ποδοσφαιρικό αγώνα. Ταξίδεψε σε ξένες χώρες…, και το πιο σημαντικό ΣΚΕΨΟΥ ΣΩΣΤΑ, άκου την εσωτερική φωνή σου που σε ωθεί να κάνεις το σωστό. Κρατάς τη ζωή σου στα χέρια σου, μην την εμπιστεύεσαι σε κανέναν άλλο, και λιγότερο απ’ όλους στους ηγέτες που επέλεξες… Συγχέεις το δικαίωμα της ‘ελευθερίας του λόγου’ με την ανεύθυνη κριτική και λασπολογία. Θέλεις να κριτικάρεις μα δεν θέλεις να κριτικάρεσαι, και για αυτόν τον λόγο καταστρέφεσαι. Θέλεις να επιτίθεσαι αλλά χωρίς να εκθέτεις τον εαυτό σου σε κίνδυνο. Γι αυτό πάντα πυροβολείς ύπουλα από ενέδρα. Μόνος σου κατέστρεψες την ελευθερία σου και συνεχίζεις να την καταστρέφεις…, επιβάλλεις στον κόσμο… το ψέμα σου και το βαθύ μίσος σου για τα παιδιά, για τον Έρωτα, για την Αγάπη, κάτω απ’ το ψεύτικο χαμόγελο», Reich Wilhelm, Άκου ανθρωπάκο, Ιάμβλιχος, Αθήνα 1999.

[18] «Αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύεται, το ενεργειακό πρόβλημα δεν εκδηλώθηκε, και πολύ περισσότερο δεν δημιουργήθηκε το 1973 με τη γνωστή κρίση του πετρελαίου. Το ενεργειακό πρόβλημα άρχισε να δημιουργείται και να εκδηλώνεται ταυτόχρονα με την αλλαγή του κύριου καυσίμου από άνθρακα σε πετρέλαιο, που έγινε μετά τα μέσα του 19ου αι. Μέχρι την εποχή εκείνη οι πηγές της κύριας καύσιμης ύλης (άνθρακας) βρίσκονταν στις κυρίαρχες και οικονομικά αναπτυγμένες χώρες. Αντίθετα, οι πηγές της νέας κύριας καύσιμης ύλης (πετρέλαιο) βρίσκονταν στις αποικίες ή σε χώρες εξαρτημένες», Μάργαρης Νίκος Ι., Το Ενεργειακό πρόβλημα, Ελευθεροτυπία,  28/9/94.

[19] «Σήμερα κυκλοφορούν σε ολόκληρο τον πλανήτη πάνω από ένα-ενάμιση δισεκατομμύριο οχήματα που κινούνται με υδρογονάνθρακες, πράγμα που σημαίνει πως η πρόκληση της μετατροπής και της παραγωγής νέων με υδρογονοκίνηση είναι για τις αυτοκινητοβιομηχανίες τεράστια», βλ. Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό.π., σ. 348.

[20] Ό.π., σ. 337.

[21] Σε όλα τα μήκη και πλάτη του κομματικού Γαλαξία γίνεται γενικά και αφηρημένα λόγος για την ανάγκη αξιοποίησης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, αλλά πουθενά δεν αναφέρεται το υδρογόνο. Ακόμα και πολλών περιβαλλοντολόγων ή περιβαλλοντολογούντων ο λόγος εξαντλείται στην αναγκαιότητα προγραμμάτων ‘εξοικονόμησης ενέργειας’ και στο να υπάρξει ένα κάποιο ‘ενεργειακό μίγμα’ στο οποίο τον κεντρικό ρόλο διατηρούν τα ορυκτά καύσιμα με συμπληρωματικό ρόλο των ΑΠΕ. Το γεγονός μάλιστα πως δεν έχουν μελετήσει το θέμα της υδρογονοενέργειας, τους οδηγεί ακόμα και σε απόψεις - κομματικές θέσεις, που ταυτίζουν τις ΑΠΕ μόνο με την ηλιακή και αιολική ενέργεια, δικαιολογούν τις πέντε-δέκα μεγάλες ‘αδερφές πριγκίπισσες εταιρείες του πετρελαίου’, αφού σύμφωνα με αυτές τις απόψεις η «επένδυση μονάδας παραγωγής ενέργειας… ακόμα και με ΑΠΕ, με κόστος τη βαρύτατη περιβαλλοντική επιβάρυνση στο τοπικό οικοσύστημα αναιρεί τελικά τη σκοπιμότητα της επένδυσης», βλέπε, λ.χ. Μπιλίνης Μπάμπης, Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός για τις ανάγκες της κοινωνίας, Η Αυγή, 15.09.2012.

[22] Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό. π., σελ. 324 και επόμενες.

[23] Η Ε.Ε. σκοπεύει να πάρει το 20% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020. Σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περιλαμβάνουν την αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, παλιρροϊκή και τη γεωθερμική ενέργεια, αλλά και τη βιομάζα. Αλλά και η Greenpeace θεωρεί ότι υπάρχουν εφτά διαφορετικές ανανεώσιμες πηγές που μπορούν να παράγουν ενέργεια, όπως φωτοβολταϊκά, χερσαία και υπεράκτια αιολική ενέργεια, γεωθερμία, βιοενέργεια, υδροηλεκτρικά και κυματική ενέργεια. Greenpeace, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, http://www.greenpeace.org/greece/Global/greece/report/2011

[24] «Η Ανάπτυξη», ομολογεί διά του αρμόδιου εκπροσώπου της η ίδια η κυβέρνηση, «των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας παραμένει πρωταρχικός στόχος για την Κυβέρνηση. Είναι στρατηγική παράμετρος Ανάπτυξης στην Ενέργεια συνολικά… Αυτό όμως θα υλοποιηθεί πλέον μέσα από έναν εξορθολογισμό της αγοράς, ώστε αυτή να καταστεί βιώσιμη… Η είσοδος και ανάπτυξη καινούργιων τεχνολογιών και μορφών ενέργειας, έφερε καινούργιες ρυθμίσεις, η μία πάνω στην άλλη. Τελικά δημιουργήθηκε μία συνολική στρέβλωση, στην προσπάθεια να βοηθήσουμε την κάθε καινούργια πηγή ενέργειας…. Εσφαλμένες εκτιμήσεις μάς έφεραν αντιμέτωπους με ένα υπέρογκο έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ένα έλλειμμα που ανέρχεται στα 370 εκατ. ευρώ, που δημιούργησε αρκετά προβλήματα, μεγάλες καθυστερήσεις στο σύστημα πληρωμών και, το σημαντικότερο όλων, παρουσίαζε αυξητικές τάσεις… Προϋπόθεση είναι καταρχήν να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της αγοράς…, που σημαίνει ανάπτυξη όλων των μορφών ΑΠΕ μέσα από την επίτευξη ενός μίγματος αποδοτικού και με βιώσιμο κόστος», Βλ. δηλώσεις του Υφυπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Μάκη Παπαγεωργίου, στο περιθώριο της 12ης διακοινοβουλευτικής συνάντησης του EUFORES για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποδοτικότητα, στο http://www.energyonline.gr/?p=17229#more

[25] «Ισοπεδωτικές για τις υφιστάμενες επενδύσεις και καταστροφικές για αυτές που προγραμματίζονταν για το 2013 είναι οι ρυθμίσεις που κατέθεσε εσπευσμένα στη Βουλή ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Α. Παπαγεωργίου… Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν κατανοεί τους κανόνες λειτουργίας της αγοράς και γι’ αυτό οδηγείται σε ισοπεδωτικά μέτρα που θα καταρρακώσουν όση εμπιστοσύνη είχε απομείνει σε υποψήφιους επενδυτές στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε… Η αγορά οδηγείται σε ξαφνικό θάνατο πριν μπει η άνοιξη του 2013. Μαζί της οδηγούνται σε ανεργία χιλιάδες εργαζόμενοι στα φωτοβολταϊκά… Με τις βαθιά αντιαναπτυξιακές ρυθμίσεις της κυβέρνησης, χαμένο βγαίνει τελικά και το Δημόσιο, αφού θα στερηθεί δημόσια έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων από τη φορολόγηση του κύκλου εργασιών των φωτοβολταϊκών που τώρα ακυρώνονται. Χαμένο βγαίνει και το περιβάλλον, αφού την καθαρή ενέργεια των φωτοβολταϊκών θα κληθούν να καλύψουν ρυπογόνες μονάδες… Ναι, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χρειάζεται αναδιάρθρωση. Χρειάζεται άρση των στρεβλώσεων, χρειάζεται πιο ορθολογικό σχεδιασμό. Το πραγματικό πρόβλημα της αγοράς δεν είναι τα χρήματα που δίνουν οι καταναλωτές για την καθαρή ενέργεια. Είναι τα χρήματα που δίνουν για να στηρίζουν ένα ξεπερασμένο και ρυπογόνο ενεργειακό μοντέλο που συνεχίζει να εξαρτάται από τον λιγνίτη και το πετρέλαιο», απαντούν οι φορείς των ‘επενδυτών’. Βλ. Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας και Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών, Τυφώνας “Παπαγεωργίου” σαρώνει τα φωτοβολταϊκά, στο http://www.energyonline.gr/?p=16825

[26] «Κεντρικός στόχος της ενεργειακής πολιτικής είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, σε όλους τους τομείς… Ο ΣΥΡΙΖΑ/ ΕΚΜ δεσμεύεται να εκπονήσει ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα ενεργειακού σχεδιασμού για τη μείωση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και για τη διείσδυση των ΑΠΕ, με στόχο τη ριζική διαφοροποίηση του ενεργειακού μοντέλου… Συνολικά προκρίνεται ένα πρότυπο ενεργειακής αυτάρκειας, ασφάλειας και αποκεντρωμένης διαχείρισης… Επιδότηση της μαζικής εγκατάστασης μικρής κλίμακας ΑΠΕ, από αυτοπαραγωγούς (οικιακοί καταναλωτές, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, βιοτεχνίες, βιομηχανίες), συνεταιρισμούς, τοπικά συμβούλια και δήμους, με σκοπό την κάλυψη τοπικών αναγκών. Ενδεικτικά αναφέρουμε: εφαρμογές γεωθερμίας στα κτήρια, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες υφιστάμενων δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων, μικρές ανεμογεννήτριες, ενεργειακή αξιοποίηση βιοαερίου από καθαρή βιομάζα. Επιδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία μονάδων βιοαέριου, που θα προέρχεται από συστήματα διαλογής στην πηγή των οργανικών οικιακών καταλοίπων, των υπολειμμάτων κήπου και των αγροτοκτηνοτροφικών υπολειμμάτων με αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ… Έρευνα και ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ΑΠΕ, τεχνολογιών και συστημάτων τοπικής αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από ηλιακά και αιολικά συστήματα… Είναι προφανές από όλα τα προηγούμενα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/ ΕΚΜ είναι ριζικά αντίθετος στην πυρηνική ενέργεια και θα εργαστεί διεθνώς για να σταματήσει η χρήση της», ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Προγραμματικές Θέσεις για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, http://www.syriza.gr/

[27] «Οι Οικολόγοι Πράσινοι καταθέτουμε τις προτάσεις μας για αυτήν την ενεργειακή επανάσταση που έχουμε τόσο ανάγκη… Ο κίνδυνος των κλιματικών αλλαγών, η προστασία του περιβάλλοντος, η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας και η ανάπτυξη της οικονομίας μέσω των αειφόρων ενεργειακών επενδύσεων καθορίζουν τον άξονα πολιτικής μας […] Ο αναπροσανατολισμός του ενεργειακού μας μοντέλου περνά από άμεσες και ριζικές αλλαγές στο σύστημα ηλεκτρισμού της χώρας, τον τομέα με το συντριπτικά μεγαλύτερο μερίδιο στις εθνικές εκπομπές CO2 αλλά και με τις οικονομικότερες και τεχνικά ωριμότερες δυνατότητες υποκατάστασης των ορυκτών καυσίμων. Μια πραγματικά φιλόδοξη ενεργειακή και κλιματική πολιτική δεν μπορεί να σημαίνει τίποτε λιγότερο από ένα σύστημα ηλεκτρισμού μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050... Επομένως, το καθοριστικότερο που χρειαζόμαστε είναι μια πλήρως μελετημένη και έγκαιρα σχεδιασμένη ολοκληρωμένη στρατηγική μετάβασης στη μετα-λιγνιτική εποχή, βασισμένη στην εξοικονόμηση ενέργειας, την προώθηση των ΑΠΕ... Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας:

·Οι Οικολόγοι Πράσινοι ενώνουμε τη φωνή μας με τα πράσινα κινήματα όλου του κόσμου και καλούμε τις κυβερνήσεις να λάβουν όλα τα επείγοντα μέτρα και να ξεκινήσουν άμεσα τον σχεδιασμό για μια στρατηγική απεξάρτησης από την πυρηνική ενέργεια, για να περάσουμε επιτέλους στη μετα-πυρηνική εποχή…

·Απλό και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο και οικονομικά κίνητρα για την αδειοδότηση και εγκατάσταση έργων ΑΠΕ. Δημιουργία περιφερειακών γραφείων τεχνολογικής και αδειοδοτικής στήριξης μικρών επενδυτών στις ΑΠΕ…

·Συγκεκριμένες και άμεσες πρωτοβουλίες για την εγκατάσταση μονάδων γεωθερμίας, υβριδικών συστημάτων στα νησιά, καθώς και μονάδων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας με σαφή όμως περιορισμό ως προς το μέγεθος στα 35MW…

·Διαφοροποίηση της εγγυημένης τιμής αντιστρόφως ανάλογα προς το αιολικό δυναμικό της περιοχής εγκατάστασης, ενεργοποιώντας την πρόβλεψη της παρ. 3, αρ. 5 του Ν. 3851/ 2010, ώστε να αποθαρρύνεται η υπερσυγκέντρωση ανεμογεννητριών σε περιοχές υψηλού αιολικού δυναμικού και ο «φαραωνικός» σχεδιασμός πεδίων μεγάλης ισχύος. Ταυτόχρονα, υψηλότερες εγγυημένες τιμές θα πρέπει να προβλέπονται για κοινωνικές εταιρίες καθώς και για περιοχές που απεξαρτώνται από τον λιγνίτη…

·Άμεση και ευρεία εκπαίδευση των μηχανικών δόμησης στους τομείς των παθητικών και ενεργειακών θερμικών ηλιακών συστημάτων και υποχρεωτική εφαρμογή αυτών σ’ όλα τα νεόδμητα κτήρια…

·Υποστήριξη των σχεδίων εγχώριας έρευνας ηλεκτροκίνητων οχημάτων και συνδυασμένων συστημάτων παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ», Οικολόγοι Πράσινοι, Να προχωρήσουμε αποφασιστικά στην αλλαγή του ενεργειακού μας μοντέλου, http://blog.ecogreens.gr/programma/energeia/energy-model/

[28] Παπαρήγα Αλέκα, Θέσεις του Κ.Κ.Ε. για το 19ο Συνέδριο, στο http://www.kke.gr/anakoinoseis_grafeioy_typoy/oi_theseis_ths_ke_toy_kke_gia_to_19o_synedrio

[29] Ο οποίος «θα επεξεργάζεται την ενεργειακή πολιτική με τους παρακάτω άξονες:

1. Την αξιοποίηση εγχώριων πηγών, προσδιορίζοντας τις κατάλληλες χρήσεις - περιοχές - τεχνολογίες, τα μεγέθη, με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια. Την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης με φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Την αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου, που δεν κρίθηκε κερδοφόρα η εξόρυξή τους από ιδιωτικούς καπιταλιστικούς ομίλους, ιδιαίτερα σήμερα, σε συνθήκες ανόδου της τιμής του πετρελαίου και βελτίωσης των τεχνολογιών εξόρυξης.

2. Τη συστηματική έρευνα για εξεύρεση νέων πηγών (π.χ. πιθανά κοιτάσματα σε Ιόνιο, Αιγαίο κλπ.) και αξιοποίηση των τεχνολογιών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, την αύξηση του βαθμού ενεργειακής αυτοδυναμίας.

3. Τη διακρατική αμοιβαία επωφελή συνεργασία σε τομείς, όπως:

·Η αξιοποίηση και ανάπτυξη δικτύων - αγωγών μεταφοράς ενεργειακού προϊόντος με προϋποθέσεις που συνδυάζουν το αμοιβαίο όφελος διαφορετικών κρατών από τις οικονομίες κλίμακας με τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη διαχείριση του εγχώριου προϊόντος.

·Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η ανάπτυξη εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.

·Η καλύτερη διαχείριση του προβλήματος των εισαγωγών καυσίμων και γενικότερα των όρων διεξαγωγής του εξωτερικού εμπορίου», αναφέρονται στο: Παπαδόπουλος Μάκης, Εισήγηση στην Ημερίδα της Κ.Ε. του ΚΚΕ με θέμα: «Εξελίξεις και τάσεις στον τομέα της Ενέργειας και η πρόταση του ΚΚΕ στον αντίποδα των επιλογών της αστικής τάξης», Αθήνα, 6 Φεβρουαρίου 2008.

[30] Παπαρήγα Αλέκα, Ομιλία στην Ημερίδα της Κ.Ε. του ΚΚΕ για την Ενέργεια, http://elpegr.wordpress.com/2008/02/11/%CE...

[31] «Η μεταμόρφωση των παθητικών καταναλωτών ενέργειας σε ανεξάρτητους παραγωγούς ενέργειας ακολουθεί τα βήματα των εξελίξεων στα πολυμέσα, την κοινή χρήση αρχείων μεταξύ ίσων και την αυτοδιοίκηση», Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου…, ό. π., σελ. 338.

[32] Βλ. Λάμπος Κώστας, Greening Humanity και Σάλτσα a la Ser John Sulston, ή πόσο επιστήμονες είναι οι τεχνοκράτες; περιοδικό Πολίτες, τεύχ. 20, Νοέμβρης 2010.

[33] Καμπύλης Τάκης, Ο θαυμαστός κόσμος του υδρογόνου είναι εδώ, Τα Νέα, 05-06-2004.