Συνήγορος του πολίτη
Ο «Συνήγορος του Πολίτη» είναι μία Ανεξάρτητη Αρχή κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα. Στην Ελλάδα συστάθηκε με τον νόμο 2477/97. Νέο θεσμικό πλαίσιο τίθεται με τον νόμο 3094/2003 Ο θεσμός αυτός, γνωστός διεθνώς ως Ombudsman, υπάρχει σε ενενήντα χώρες σε όλο τον κόσμο και σε είκοσι οκτώ ευρωπαϊκές χώρες . Η επίσημη λειτουργία του άρχισε την 1η Οκτωβρίου 1998.
Ο «Συνήγορος του Πολίτη» είναι οργανωμένος σε κύκλους δραστηριότητας: Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κοινωνικής Προστασίας, Ποιότητας Ζωής, Σχέσεων Κράτους - Πολίτη και τον νέο κύκλο των Δικαιωμάτων του Παιδιού που έχει συσταθεί πρόσφατα.
Επικεφαλής της Αρχής είναι ο οποίος επιλέγεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής και διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Συνήγορος του Πολίτη, σύμφωνα με το άρθρο 101 Α΄ παρ. 2 του Συντάγματος και την προβλεπόμενη από τον Κανονισμό της Βουλής διαδικασία. Η θητεία του είναι τετραετής και δεν επιτρέπεται να επιλέγεται για περισσότερες από δύο θητείες, διαδοχικές ή μη. Στην άσκηση των καθηκόντων του επικουρείται από πέντε Βοηθούς Συνηγόρους οι οποίοι διορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, μετά από πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη.
Ως Συνήγορος του Πολίτη και ως Βοηθοί Συνήγοροι επιλέγονται πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και υψηλής επιστημονικής κατάρτισης με ευρεία κοινωνική αποδοχή. Ο Συνήγορος του Πολίτη και οι Βοηθοί Συνήγοροι απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για γνώμη που διατύπωσαν ή πράξη που διενήργησαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Συνηγόρου του Πολίτη και των Βοηθών Συνηγόρων αναστέλλεται η άσκηση οποιουδήποτε δημόσιου λειτουργήματος καθώς και η άσκηση καθηκόντων σε οποιαδήποτε θέση στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Η Αρχή στελεχώνεται από 150 ειδικούς επιστήμονες και 30 διοικητικούς υπαλλήλους.
2. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο 2477/1997 και τον νέο νόμο 3094/2003, αποστολή του Συνηγόρου του Πολίτη είναι η διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και της Διοίκησης για την προστασία των πολιτών, την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας. Στο Συνήγορο του Πολίτη μπορεί να προσφύγει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων θεωρεί ότι παραβιάζονται δικαιώματα ή προσβάλλονται νόμιμα δικαιώματά του από ενέργειες ή παραλείψεις της δημόσιας διοίκησης και εφόσον έχει εξαντλήσει τις προβλεπόμενες ανά υπηρεσία δυνατότητες επίλυσης των προβλημάτων που ανακύπτουν από αυτές. Ειδικά ως προς τις προσβολές των δικαιωμάτων του παιδιού, στον Συνήγορο του Πολίτη μπορεί να προσφύγει το άμεσα ενδιαφερόμενο παιδί, γονέας ή συγγενής του καθώς και κάθε τρίτο πρόσωπο που έχει άμεση αντίληψη παραβίασης δικαιώματος του παιδιού. Ερευνά ατομικές διοικητικές πράξεις ή παραλείψεις ή ενέργειες οργάνων των δημοσίων υπηρεσιών που παραβιάζουν δικαιώματα ή προσβάλλουν νόμιμα δικαιώματα φυσικών ή νομικών προσώπων και κυρίως περιπτώσεις κατά τις οποίες όργανο δημόσιας υπηρεσίας. Για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, ο Συνήγορος του Πολίτη παρεμβαίνει και σε θέματα που αφορούν ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, που προσβάλλουν τα δικαιώματα του παιδιού.
Προσβάλλει με πράξη ή παράλειψη, δικαίωμα ή συμφέρον προστατευόμενο από το Σύνταγμα ή το νόμο
Αρνείται να εκπληρώσει συγκεκριμένη υποχρέωση που επιβάλλεται από τελεσίδικη δικαστική απόφαση
Αρνείται να εκπληρώσει συγκεκριμένη υποχρέωση που επιβάλλεται από διάταξη νόμου ή από ατομική διοικητική πράξη
Ενεργεί ή παραλείπει νόμιμη οφειλόμενη ενέργεια, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας ή κατά κατάχρηση εξουσίας.
Για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, είναι αρμόδιος για θέματα που ανάγονται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες που προσβάλλουν τα δικαιώματα του παιδιού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη είναι αρμόδιος για θέματα που ανάγονται στις υπηρεσίες :
● του δημοσίου
των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (κοινότητες, δήμοι, νομαρχίες)
των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου
των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημοσίων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και
► σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προσβάλλουν τα δικαιώματα του παιδιού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη δεν είναι αρμόδιος :
● αν έχουν περάσει περισσότεροι από 6 μήνες από τότε που ο πολίτης πληροφορήθηκε την παράνομη πράξη ή παράλειψη της δημόσιας διοίκησης που τον αφορά
● για την παροχή πληροφοριών και νομικών συμβουλών
Δεν είναι επίσης αρμόδιος :
για ιδιωτικές διαφορές
● για υποθέσεις που αναφέρονται στην υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των δημοσίων υπηρεσιών, στην εθνική άμυνα και ασφάλεια, στην εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις της χώρας, στην κρατική ασφάλεια
● για υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων
● για πράξεις των δικαστικών αρχών, του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, των ανεξάρτητων αρχών, των θρησκευτικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου
● για πράξεις Υπουργών και Υφυπουργών, ως προς τη διαχείριση της πολιτικής λειτουργίας
4. Με τις διατάξεις του Π.Δ 273/99 ρυθμίζονται τα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του «Συνηγόρου του Πολίτη».
Η διαδικασία προσφυγής στο «Συνήγορο του Πολίτη» είναι απλή: Κάθε άμεσα ενδιαφερόμενος υποβάλλει μία αναφορά στην οποία περιγράφει περιληπτικά το θέμα που τον απασχολεί καθώς και την εμπλεκόμενη υπηρεσία - φορέα. ή, σε περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων του παιδιού, τον εμπλεκόμενο ιδιώτη. Ενημερώνει χρονικά για τις ενέργειες που έχουν προηγηθεί και το αποτέλεσμά τους και συνυποβάλλει κάθε διαθέσιμο στοιχείο που μπορεί να βοηθήσει στη διερεύνηση του θέματός του.
Η αναφορά είτε υποβάλλεται αυτοπροσώπως είτε αποστέλλεται ταχυδρομικά ή με φαξ. Αφού ελεγχθεί η αρμοδιότητα της Αρχής, ανάλογα με το θέμα της αναφοράς, χρεώνεται σε έναν από τους Κύκλους δραστηριότητας και τη διερεύνηση του θέματος αναλαμβάνει ειδικός επιστήμονας ο οποίος ενημερώνει άμεσα με επιστολή του τον ενδιαφερόμενο για τον αριθμό πρωτοκόλλου της αναφοράς καθώς και το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του.
Με την ανάθεση της υπόθεσης, ο ειδικός επιστήμονας επικοινωνεί και συνεργάζεται τόσο με τους ενδιαφερόμενους πολίτες όσο και με τους αρμόδιους φορείς και εφόσον το κρίνει σκόπιμο, επισκέπτεται την εμπλεκόμενη υπηρεσία και μελετά επιτόπου την υπόθεση.
Ο Συνήγορος του Πολίτη μπορεί να ζητά από τις δημόσιες υπηρεσίες κάθε πληροφορία, έγγραφο ή άλλο χρήσιμο για την υπόθεση στοιχείο, να εξετάζει πρόσωπα, να ενεργεί αυτοψία και να παραγγέλλει πραγματογνωμοσύνη.
Μετά το πέρας της έρευνας, συντάσσεται πόρισμα το οποίο περιλαμβάνει περιγραφή της υπόθεσης, τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί ή έχουν ληφθεί υπόψη, ενέργειες που έγιναν και οι διαπιστώσεις του ειδικού επιστήμονα.
Το πόρισμα περιλαμβάνει, επίσης, τις απόψεις της αρμόδιας υπηρεσίας καθώς και τις προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη για τους τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης του προβλήματος.
Ο «Συνήγορος του Πολίτη» μπορεί να επιληφθεί αυτεπάγγελτα υπόθεσης που εμπίπτει στις αρμοδιότητές του και έχει προκαλέσει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
5. Ο «Συνήγορος του Πολίτη» συντάσσει κάθε χρόνο έκθεση όπου επιχειρείται ένας συνολικός απολογισμός των δραστηριοτήτων της Αρχής, παρουσιάζει τις σημαντικότερες υποθέσεις με τις οποίες ασχολήθηκε και διατυπώνει προτάσεις για τη βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών και τις αναγκαίες νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις. Η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη υποβάλλεται τον Μάρτιο κάθε έτους στον Πρόεδρο της Βουλής. Ανάλογα όμως με την περίπτωση, το αποτέλεσμα μιάς έρευνας μπορεί να συμπεριληφθεί και σε ειδική έκθεση που υποβάλλεται στον Πρωθυπουργό και στον Πρόεδρο της Βουλής και κοινοποιείται στον καθ΄ ύλην αρμόδιο Υπουργό.
Για την εξυπηρέτηση των πολιτών που επιθυμούν να συμβουλευθούν τον Συνήγορο του Πολίτη, λειτουργεί Γραφείο Εξυπηρέτησης Πολιτών το οποίο δέχεται το κοινό τις εργάσιμες ημέρες από 08.30 έως 14.00. Μέλη του επιστημονικού προσωπικού, παρέχουν πληροφορίες στους πολίτες και δέχονται αναφορές για θέματα που τους απασχολούν, αρμοδιότητας της Αρχής.
Πληροφορίες στους πολίτες δίνονται, επίσης, μέσω του τηλεφωνικού κέντρου, τις ίδιες ημέρες και ώρες. Λειτουργεί ακόμη τηλεφωνική γραμμή 801 11 25000 (με χρέωση μίας αστικής μονάδας ανά κλήση), που παρέχει όλο το 24ωρο πληροφορίες για τις αρμοδιότητες της Αρχής και τον τρόπο υποβολής αναφοράς.
Στοιχεία επικοινωνίας του Συνηγόρου του Πολίτη
Διεύθυνση : Χατζηγιάννη Μέξη αριθ. 5, ΤΚ 115 28 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210- 7289600
Τηλεφωνική γραμμή αριθ. 801 11 25000 (με χρέωση μίας αστικής μονάδας ανά κλήση, όλο το 24ωρο)
ΦΑΞ : 210-7292129
Ηλεκτρονική διεύθυνση:
sp@synigoros.grΣτο διαδίκτυο :
http://www.synigoros.gr 
