ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΓΕΝΟΣ....ΚΗΔΕΥΕΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΟΥ ΤΗΝ ΖΩΗ.ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΤΟ ΑΙΗΤΖ ΤΗΣ ΓΗΣ..Εκβρασμός Ζωνοδέλφινων στο ΒΑ Αιγαίο

Like  Tweet  in  Εκβρασμός Ζωνοδέλφινων στο ΒΑ Αιγαίο Τρία νεκρά ζωνοδέλφινα, δύο ενήλικα θηλυκά και ένα νεαρό αρσενικό, εντοπίστηκαν στις νοτιοανατολικές ακτές της Σάμου. Εκτιμάται ότι οι έντονοι βοριάδες σε συνδυασμό με τους ισχυρούς νότιους ανέμους τα παρέσυραν για τουλάχιστον τρεις ημέρες, πριν καταλήξουν εκεί από άλλη περιοχή του Αιγαίου. Η ομάδα Άμεσης Ανταπόκρισης του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος βρέθηκε στο σημείο που εντοπίστηκαν, ώστε να διερευνήσει τα αίτια θανάτου τους. Δείτε εδώ το σχετικό Βίντεο Όπως έδειξε η αυτοψία, ο θάνατος των δελφινιών δεν οφείλεται σε παθολογικά αίτια, ενώ από τις συνθήκες του εκβρασμού εκτιμάται ότι ο αριθμός των δελφινιών που θανατώθηκαν είναι πιθανότατα μεγαλύτερος. Δεδομένου ότι οι ακτογραμμές της ευρύτερης περιοχής είναι δεκάδων μιλίων και αυτές τις ημέρες επικρατούν έντονες καιρικές συνθήκες, ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί η ύπαρξη άλλων νεκρών δελφινιών. Αξιοσημείωτο είναι ότι και τα τρία δελφίνια έφεραν το ίδιο σημάδι από δέσιμο στην βάση της ουράς, ενώ από κάποια είχαν κοπεί τα πτερύγια. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τους φόβους μας ότι τα ζώα αυτά παγιδεύτηκαν, κατά πάσα πιθανότητα σε κυκλικά δίχτυα που στοχεύουν στην αλιεία τόνου στο ανοιχτό πέλαγος, πιαστήκαν και θανατώθηκαν σκόπιμα. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζουμε αντίστοιχα περιστατικά στην περιοχή. Τα συγκεκριμένα ζωνοδέλφινα ανήκαν σε ένα πληθυσμό του είδους, που ζει στην θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Σάμο, την Ικαρία και την Χίο, και που παρακολουθείται από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Τα ζωνοδέλφινα τα συναντάμε σε πολυμελείς ομάδες στο ανοιχτό πέλαγος και σε βαθιά νερά, ενώ ποτέ δεν έχουν παρατηρηθεί να προσεγγίζουν τα αλιευτικά εργαλεία. Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, με συνεχή παρουσία στις ελληνικές θάλασσες καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους, θα συνεχίσει την δύσκολη προσπάθεια για την προστασία της θαλάσσιας ζωής. Όμως τα προβλήματα δεν θα λυθούν εάν δεν θεσπιστούν και εφαρμοστούν τα κατάλληλα θεσμικά μέτρα για την αποτελεσματική προστασία αυτών των ζώων, αλλά και εάν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι μία υπόθεση που μας αφορά όλους και τον καθένα μας ξεχωριστά. Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος" Θοδωρής Τσιμπίδης t.tsimpidis@archipelago.gr ©2022 Archipelagos Institute of Marine Conservation | Aegean Sea, Greece

ΚΩΣΤΑ ΛΑΜΠΟΥ Διδάκτωρος Σχολής Οικονομικών Επιστημών Freie Universitat BERLIN:Η κοινωνική αν-Ισότητα ως ‘φιλοσοφικό’ πρόβλημα

Η κοινωνική αν-Ισότητα ως ‘φιλοσοφικό’ πρόβλημα[1]

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

claslessdemocracy@gmail.com,

http://www.classlessdemovracy.blogspot.com,



Η πολιτική φιλοσοφία, η κοινωνική και η οικονομική θεωρία των νεότερων χρόνων από τους θεμελιωτές τους και μέχρι σήμερα και με ελάχιστες εξαιρέσεις, αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τους φυσικούς νόμους που εξηγούν την ύπαρξη του Σύμπαντος και την εμφάνιση και την εξέλιξη της ζωής, αλλά και τους νόμους κίνησης των κοινωνιών. Αντ’ αυτού εστίασαν, ως φιλελευθερισμός και νεοφιλελευθερισμός, όπως και ως κλασικισμός και νεοκλασικισμός, στην υπεράσπιση της ατομικής ιδιοκτησίας, ως την πεμπτουσία, τάχα, της ατομικής ελευθερίας, γεγονός που τους ανάγκασε να αγνοήσουν, ακόμα και να αορατοποιήσουν την ανθρώπινη κοινωνία, ως υποκειμένου δημιουργίας του ανθρώπινου πολιτισμού. Το αποτέλεσμα ήταν να καταλήξουν σε θρησκευόμενες, διαπλεκόμενες και αλληλοσπαρασσόμενες ιδεολογίες του κεφαλαίου. Αυτή η επιλογή τους τις οδήγησε στην στείρα υπεράσπιση της κοινωνικής ανισότητας, γεγονός που τις έφερε σε αντίθεση με τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού. Αντίθεση στρατηγικής σημασίας που γέννησε την ανάγκη νέας σύγχρονης αναζήτησης εναλλακτικής στρατηγικής για την έξοδο της ανθρωπότητας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας αναζήτησης ξαναφέρνει στην επιφάνεια τη διαχρονική στρατηγική της εργαζόμενης ανθρωπότητας για έναν κόσμο της κοινωνικής ισότητας στη μορφή της άμεσης/αταξικής δημοκρατίας, ο οποίος στον 21ο αιώνα και χάρη στις σύγχρονες επιστήμες και τεχνολογίες υπό τον έλεγχο, βέβαια, της εργαζόμενης κοινωνίας/ανθρωπότητας, παίρνει σταδιακά το περιεχόμενο, την μορφή και τις διαστάσεις ενός Αταξικού Οικουμενικού Ουμανισμού. Ένα βιβλίο έντιμο και καθαρό που τολμά τομές στην σκέψη, στην κοινωνική και πολιτική δράση.

Ζούμε στον πλανήτη Γη, σ’ έναν άπειρο κόσμο, τον ‘κόσμο τον Μέγα’. Ζούμε στο Σύμπαν που δεν είναι δημιούργημά μας ούτε φυσικά και κάποιου τζογαδόρικου μη-όντος, το οποίο τάχα ‘ρίχνει ζάρια’ κι ανάλογα με την ζαριά αποφασίζει για τη ζωή μας, ή ‘γελάει όταν οι άνθρωποι, οι κοινωνίες και η ανθρωπότητα κάνουν σχέδια’ για έναν καλύτερο κόσμο, αλλά υπάρχει ως αυθύπαρκτη αναρχοατελεύτητη, αντικειμενική πραγματικότητα, η οποία υπόκειται στους άκαμπτους φυσικούς νόμους της υλοενέργειας και βρίσκεται σε διαρκή και πλήρη τάξη, ενώ κυτταρικά ‘αέναα πεθαίνει και αναγεννιέται με μέτρο’, όπως μας δίδαξε ο Ηράκλειτος και επιβεβαιώνει η σύγχρονη αστροφυσική επιστήμη.

Σε αντίθεση με τον ‘κόσμο τον Μικρό’, δηλαδή, την κοινωνική πραγματικότητα που βρίσκεται διαρκώς σε αταξία, επειδή οι εξουσιαστικοί γραπτοί και άγραφοι νόμοι της κοινωνίας των ανθρώπων διασαλεύονται από την ωμή βία της ιδιοτέλειας και από τους εκάστοτε εξουσιαστικούς νόμους περί ατομικής ιδιοκτησίας που διασπούν τις κοινωνίες στο 1% που λεηλατεί τον πλανήτη, την μοναδική πατρίδα όλων μας, και τις ζωές του 99% του παγκόσμιου πληθυσμού, συντρίμμια των επικών πρωτόγονων κοινωνιών που κατάφεραν να επιβιώσουν, ως ανθρώπινο είδος, και να εξελιχθούν χάριν της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της ισοκατανομής και του αμοιβαίου σεβασμού.

Κι εκεί που οι κοινωνίες και η ανθρωπότητα προσπαθούν κάθε φορά να μαζέψουν τα συντρίμμια τους και να προφυλαχτούν από τις εκάστοτε εξουσίες, πετάγεται κάθε τόσο από κάποια γωνιά, ή από κάποιο σκοτεινό εργαστήρι βιολογικού πολέμου κι ο Μικρόκοσμος, ο υπαρκτός αλλά αόρατος και φονικός κόσμος, ο κόσμος των ‘μικρών-βίων, και ‘ιών’ που καθιστά τον ‘κόσμο τον Μικρό’ ανίκανο να αμυνθεί. Κι’ αυτό επειδή αχρηστεύει τους νόμους του, παραλύει τις τάχα αήττητες εξουσίες του και αποδεκατίζει κατά εκατομμύρια την ανθρωπότητα με ιδιαίτερη προτίμηση στους φτωχούς, στους απόμαχους της εργασίας και στους απόκληρους της εκάστοτε εξουσίας.

Καταλήξαμε, λοιπόν, στον 21ο αιώνα να ζούμε σε κοινωνίες όπου δυό μόνο έννοιες στοιχειώνουν την πολιτική φιλοσοφία, κινούν πάνω-κάτω, μπρος-πίσω και πέρα-δώθε την ανθρώπινη ιστορία και καθορίζουν τις ζωές και τον πολιτισμό μας. Είναι οι έννοιες της κοινωνικής ανισότητας και της κοινωνικής ισότητας, η μήτρα του καπιταλισμού, της αστικής δημοκρατίας, της δυστυχίας και του πολέμου η πρώτη, της άμεσης δημοκρατίας, της ευημερίας, της ειρήνης και του αταξικού ουμανισμού η δεύτερη. Και οι δυό αυτές έννοιες έχουν γίνει ο εφιάλτης των ‘φιλοσόφων ευκαιρίας’, των απολογητών και των ιδεολόγων του κεφαλαίου, στη μάταιη προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν την κοινωνική ανισότητα και να αφορίσουν με χίλια δυό τερτίπια και θεωρητικά γιατροσόφια την κοινωνική ισότητα. Δηλαδή, την ισότητα στη ζωή, στην ευημερία, στην ελευθερία, στην ευτυχία, αλλά και να συρρικνώσουν την ελπίδα, ίσως και κάτι περισσότερο, την ιστορική βεβαιότητα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, πως ένας καλύτερος κόσμος, ο κόσμος της κοινωνικής ισότητας είναι εφικτός.

Όπως, όμως, συνάγεται από τους ασταμάτητους κοινωνικούς αγώνες και την ενιαία διαχρονική στρατηγική τους για κοινωνική ισότητα, αυτός ο κόσμος είναι εφικτός χάρη στην συνέχεια και στην ενότητα του εν δυνάμει ιστορικού Γίγνεσθαι που κι αυτό συντελείται στην διάσταση του συνεχούς και ενιαίου χωροχρόνου, ο οποίος νοείται ως διαχρονικό βέλος που ορίζεται από την ακατάλυτη ενότητα μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Κι’ αυτό σε πείσμα των δυνάμεων που κρύβονται πίσω από σκοταδιστικούς μύθους και εξουσιαστικές ιδεολογίες και πασχίζουν με την τακτική του ‘διαίρει και βασίλευε’ να σταματήσουν την δυναμική και να θρυμματίσουν την ενότητα του αέναα εξελισσόμενου και ιστορικά οριζόμενου κοινωνικού χωροχρόνου, που, σ’ αυτήν την περίοδο, υποστασιοποείται ως υποκείμενο της ιστορίας και του πολιτισμού της κοινωνικής ισότητας.

Όταν όλα αυτά τα διακριτά μεταξύ τους καταλήγουν στο πνευματικό μπλέντερ του νεοκλασικισμού και του νεοφιλελευθερισμού, όπου το άγγιγμα του όντος, δηλαδή η ανάλυση της πραγματικής κοινωνίας της ανισότητας, είναι, κατά τους απολογητές του κεφαλαίου, υπόθεση της επιστήμης της κοινωνιολογίας, άντε και της λεγόμενης ψυχολογίας να το ερμηνεύσει, ενώ το όραμα για το δέον, δηλαδή η επιθυμητή, αναγκαία και εφικτή κοινωνία της ισότητας γίνεται υπόθεση της αφηρημένης φιλοσοφίας των ‘πέντε δρόμων’ να το θέσει και να το χαρτογραφήσει, πάντα όμως υπό την αίρεση των σκοταδιστικών και των εξουσιαστικών ιερατείων και ως τάχα ‘ενασχόληση ρομαντικών και αργόσχολων’.

Αυτή η προσέγγιση αποτελεί την σκόπιμη υποβάθμιση της κοινωνικής ισότητας από κοινωνικό σε τάχα φιλοσοφικό πρόβλημα, αλλά και της φιλοσοφίας της ίδιας από μήτρα αναζήτησης, έρευνας και επιστήμης της κατανόησης και της επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων, σε ιδεαλιστική παγίδα, σε στείρα εξουσιαστική ιδεολογία συντήρησης ανισοτήτων και δυστοπιών. «Η φιλελεύθερη αστική τάξη», γράφει ο Carl Schmitt, «θέλει ‘Θεό’, όμως αυτός δεν πρέπει να ενεργοποιείται, θέλει μονάρχη, όμως αυτός οφείλει να είναι αδύναμος, απαιτεί ελευθερία και ισότητα, ταυτόχρονα, όμως, θέλει περιορισμό του εκλογικού δικαιώματος στις κατέχουσες τάξεις, προκειμένου να διασφαλίσει στη μόρφωση και στην ιδιοκτησία την αναγκαία επιρροή πάνω στην νομοθεσία, λες και η μόρφωση και η ιδιοκτησία δίνουν το δικαίωμα να καταπιέζει κανείς φτωχούς κι αμόρφωτους ανθρώπους», προφανώς για να μην μπερδεύονται με τις υποθέσεις της εξουσίας.

Ανάμεσα σ’ αυτές τις δυό προσεγγίσεις εμφιλοχωρεί το θεμελιώδες ψεύδος, η κεντρική αντίφαση, που αναφέρεται στο θέμα της αναγκαιότητας της πολιτικής διαχείρισης του όντος, του οικονομικοκοινωνικού συστήματος, από την ίδια την οικονομικά άρχουσα τάξη και τους επαγγελματίες πολιτικούς της, επειδή τάχα η κοινωνία δεν είναι ικανή να κυβερνήσει και να αυτοκυβερνηθεί. Αυτή η διαχρονικά κυρίαρχη αντίληψη έλκει την καταγωγή της από τον πατέρα του εξουσιαστικού ιδεαλισμού, τον Πλάτωνα, ο οποίος προέτρεπε την τάξη των μεγαλογαιοκτημόνων και μεγαλοδουλοκτητών, στην οποία ανήκε και ο ίδιος, να καταδεχτούν να αναλάβουν και τις κυβερνητικές ευθύνες, ‘διαφορετικά θα αναγκαστούν να κυβερνηθούν από ανίκανους και κατωτέρους τους με τις αρνητικές γι’ αυτούς συνέπειες’. Μια αντίληψη που, αντί με το πέρασμα του χρόνου και τις κοσμογονικές αλλαγές προς το καλύτερο που συντελέστηκαν να εγκαταλειφτεί, κακοφόρμισε με αποτέλεσμα κάποιοι θεωρητικοί, όπως λ. χ. οι θεμελιωτές του φιλελευθερισμού, όπως ο Χόμπς, ο Λοκ, και άλλοι, αλλά και οι απολογητές του νεοφιλελευθερισμού, όπως ο Friedrich August Von Hayek και οι επίγονοί του με κορυφαίους ‘τα παιδιά του Σικάγου’ να κηρύσσουν την κοινωνία ανύπαρκτη. Κάποιοι, μάλιστα, πολιτικοί και καραβανάδες, όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Ρόναλντ Ρήγκαν, ο Πινοσέτ και πολλοί άλλοι επίγονοί τους ισχυρίζονται ότι υπάρχουν μόνο συμφέροντα και άτομα τα οποία όμως δεν είναι ικανά να διαχειριστούν τη ζωή τους και το σύνολο των διαπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων τους και συνεπώς πρέπει να αναγκαστούν να δεχτούν να τους κυβερνάει, πάντα ‘με τη βοήθεια του δικού του θεού’, του δικού του νόμου και στρατού, το κεφάλαιο, με τη διαμεσολάβηση κάποιας ‘εθνικής αντιπροσωπείας’ που χορεύει στους ρυθμούς του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος, της οικονομικής ολιγαρχίας και του πολιτικού χρήματος.

Η επιτομή του απόλυτου, φασιστικού, πολιτικού απολυταρχισμού που θεωρούσε ότι ‘αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί του, τότε τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα’ είναι, όπως πάντα, εδώ. Κι όμως οι κοινωνίες υπάρχουν και μάλιστα ως μια πείσμων, σκληρή, διαχρονική και εξελισσόμενη οντότητα ‘με σώμα και δυνάμεις’, δηλαδή με ύλη, πνεύμα και ενέργεια, τόσο ως το ‘συνειδητό κομμάτι της Φύσης’ όπως την όρισε ο Νεύτωνας, όσο και ως Όλον, ως σύνολο, ως μια αυστηρά συγκροτημένη υπόσταση, με υλική και πνευματική δύναμη, που σταθερά πορεύεται προς έναν καλύτερο κόσμο, ακόμα και όταν ο απολυταρχισμός μπορεί συγκυριακά να την καθηλώνει με το ψέμα, τον εξουσιαστικό φόβο και τη βία.

Η συντήρηση, η αδράνεια και η καταστολή για την αύξηση και την προστασία του ατομικού/ιδιωτικού πλούτου καταλήγουν στο χάος, οξύνουν τις εσωτερικές αντιθέσεις, αποκαλύπτουν τις ιστορικές αντιφάσεις του κεφαλαίου και προκαλούν σύγχυση στους εκπροσώπους και απολογητές του. Κι αυτό συμβαίνει επειδή η κυρίαρχη τάξη δεν έχει κοινωνική, αλλά ταξική/εξουσιαστική συνείδηση, αφού η συνείδηση και ιδιαίτερα η κοινωνική συνείδηση δεν είναι κάτι το μεταφυσικό, αλλά «ένα εμπειρικό γεγονός», ένας αντικατοπτρισμός του κοινωνικού μας Είναι, ένα μέγεθος που προκύπτει από τις εμπειρίες μας εντός και όχι εκτός και εναντίον του Εμείς, ως κοινωνίας.

Έτσι οι ‘νεοφιλελεύθεροι φιλόσοφοι’ που κάνουν ‘τη θητεία τους’ σε κυβερνητικούς, κρατικούς, επιχειρηματικούς, ακαδημαϊκούς και μιντιακούς θώκους, αλλά ‘ως ευτελείς δούλοι της εξουσίας’, αδυνατούν ή εμποδίζονται να απαντήσουν στο απλό, απλούστατο ερώτημα που δεν είναι φιλοσοφικό, αλλά ζωτικό για την εργαζόμενη κοινωνία με την απλή, σαφή και απόλυτα κατανοητή διατύπωση: Αφού η κοινωνική ανισότητα αποτελεί, όπως πολλοί από αυτούς δέχονται, ένα είδος προπατορικής θεϊκής ‘κατάρας’ για τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα, ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που αν το αφαιρέσουμε θα φύγει το στερητικό άλφα της ανισότητας και θα προκύψει η ισότητα, η κοινωνική ισότητα, η κοινωνία των ίσων, των ανόμοιων, των διαφορετικών, αλλά των ίσων, που δεν είναι ίδιοι, αλλά μπορούν και πρέπει να είναι μεταξύ τους κοινωνικά ίσοι; Οι λογοκριτές του κεφαλαίου, οι σκοταδιστές και η παρδαλή πνευματική ιντελιγκέντσια, που σιτίζονται στα πρυτανεία της εξουσίας του κεφαλαίου, αρνούνται και εμποδίζουν την αναζήτηση της απάντησης σ’ αυτό το ερώτημα για να μην χάσουν το χαβιάρι τους.

Είναι η ώρα, τώρα που η ανθρωπότητα οδηγήθηκε από τα λάθη και τις παραλείψεις της σε κρίσιμα σταυροδρόμια να συνειδητοποιήσουμε ότι η ιστορία δεν είναι ένας αυτόματος πιλότος, ούτε η βούληση κάποιων ανύπαρκτων ‘θεών’, αλλά αποτέλεσμα των δράσεων και των παραλείψεων του καθενός μας ατομικά και των κοινωνιών μας συνολικά. Οπότε θα κατανοήσουμε ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη πραγματικότητα που αποτελεί το διαχρονικό εμπόδιο στην μετεξέλιξη της ανθρωπότητας στον πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας και αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι εκάστοτε εξουσίες θεμελίωσαν τον πολιτισμό της κοινωνικής ανισότητας, τον δικό τους εξουσιαστικό πολιτισμό, πάνω στην άρνηση της φυσικής τάξης και της κοινωνικής αρμονίας της ισότητας. Έχτισαν τον ‘πολιτισμό τους’ πάνω στο μεγάλο ψέμα περί ‘πανάγαθου, παντοδύναμου και πάνσοφου θεού’, περί ‘μεταθανάτιας ζωής’, περί ‘αθανασίας της ψυχής’ του φετίχ της ‘ιερής ατομικής ιδιοκτησίας’ ως φετίχ του εαυτού τους. Πρόκειται για δόλιους μύθους με τους οποίους τα εκάστοτε θρησκευτικά ιερατεία καλλιεργούν τον εξουσιαστικό φόβο, τον φόβο του θανάτου, για να τρυγάνε παρέα με τα εξουσιαστικά ιερατεία τους καρπούς της ζωής, περιθωριοποιώντας τις εκάστοτε δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού. Πρόκειται για έναν πολιτισμό χτισμένο πάνω στο συνειδητό ψέμα, ντυμένο με μύθους και οπλισμένο με τον φόβο της εξουσίας.

Όλα αυτά όμως δεν είναι παρά μια σοβαρή διαταραχή της αρμονίας μεταξύ της ορθής σκέψης και της αντικειμενικής πραγματικότητας που τελικά καταλήγουν σε ‘φιλοσοφικά αδιέξοδα’ που πασχίζουν να δικαιολογήσουν τα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα του καπιταλισμού. Αυτό το εμπόδιο είναι που μπορεί και πρέπει να ξεθεμελιωθεί με την αποϊδεολογικοποίηση της ιστορίας και τον ηθικό θάνατο κάθε μορφής εξουσίας και κοινωνικής ανισότητας. Κι αυτό μπορεί να συμβεί με την επαναθεμελίωση της φυσικής φιλοσοφίας, ως φιλοσοφίας της ροής, της κίνησης και του αγώνα και όχι της στασιμότητας του χρόνου, ως φιλοσοφίας της εξέλιξης και ως φιλοσοφίας των ανθρώπινων πραγμάτων και όχι ως ιδεολογίας των εξουσιών και των ‘θείων σκιάχτρων’.

Όπως διαπιστώνουμε η δικαιολόγηση της κοινωνικής ανισότητας, από την μεριά των δημιουργών και των απολογητών της, δεν έχει ούτε όρια ούτε και τέλος, η αιτιολόγησή της όμως από την μεριά των θυμάτων της μπορεί και πρέπει να οδηγεί στο τέλος της, αρχίζοντας προφανώς από τις λέξεις, τις έννοιες και την γλώσσα που δεν την δημιουργήσαμε στο πέρασμα των αιώνων μόνο για να επικοινωνούμε, αλλά κυρίως για να δημιουργούμε πράγματα χρήσιμα, για να δημιουργούμε τον εαυτό μας ως είδος και φυσικά για να δημιουργούμε έναν κάθε φορά καλύτερο κόσμο. Προσοχή όμως στις έννοιες, γιατί αυτές δεν είναι μόνο δημιουργικά εργαλεία, αφού μπορεί να είναι και φονικά όπλα, οπότε έχει πολύ μεγάλη σημασία ποιες έννοιες, ποιοι, πότε, με ποιο τρόπο και για ποιο σκοπό τις χρησιμοποιούν.

Ζούμε σ’ έναν κόσμο πνιγμένο στην υποκρισία και στο ψέμα, στη βία και στο έγκλημα, σ’ έναν κόσμο που παραπαίει μεταξύ ‘θεών’ κάθε λογής και κοπής, ιερατείων σκοταδισμού και αγυρτείας, εξουσιαστών και αφεντάδων, αυτόκλητων ‘αυθεντιών’ και χυδαίων πολιτικάντηδων και φυσικό είναι να χάνουμε την αίσθηση του μέτρου, γιατί όλα αυτά τα ιδεολογικά συμπράγκαλα, μας εκτοπίζουν από τον ζωτικό μας χώρο και μας κάνουν να βλέπουμε τον κόσμο μας μέσα από τα μάτια τους και γι’ αυτό ζούμε σ’ έναν ζοφερό κόσμο.

Είναι καιρός να γκρεμίσουμε συνειδητά και συθέμελα, όλες τις εξουσιαστικές αυθεντίες, όλα τα ‘θεία σκιάχτρα’, τα είδωλα και τα εξουσιαστικά σύμβολα, ότι και όσα μας γεμίζουν ψευδαισθήσεις και μας παραπλανούν, είτε αυτά βρίσκονται μέσα μας, είτε σε εξουσιαστικούς θεσμούς, είτε στους δρόμους και στις πλατείες και να δούμε τον κόσμο με τα δικά μας μάτια, ως ‘οι από κάτω’, ως τα θύματα του καπιταλισμού, που σημαίνει να δούμε τον κόσμο προοπτικά, προοδευτικά, εξελικτικά και όχι στατικά και συντηρητικά.

Να δούμε τους λόφους και τα βουνά που πρέπει να διαβούμε, του ληστές και τους προκρούστες που θα συναντήσουμε και πρέπει να τους εξουδετερώσουμε για να αφήσουμε πίσω μας την καπιταλιστική μιζέρια και να φτάσουμε σ’ έναν καλύτερο κόσμο που είναι πια στις μέρες μας αντικειμενικά και αναγκαίος και εφικτός.

Είναι, λοιπόν, προφανές ότι απάντηση σ’ αυτό το μη-φιλοσοφικό ερώτημα υπάρχει, αλλά αυτή δεν την δίνουν οι εξωνημένοι θεωρητικοί φιλόσοφοι ευκαιρίας, οι πολυδιαφημισμένοι νεοφιλελεύθεροι φιλόσοφοι, οι γιαλαντζί ‘αριστεροί πολιτικοί φιλόσοφοι’ και οι σκοταδιστικές και εξουσιαστικές φιλοσοφίες/ιδεολογίες που νομιμοποιούν και καθαγιάζουν την συγκρουσιακή ατομική ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής κατά συνέπεια και την κοινωνική ανισότητα. Προφανώς αυτό το ερώτημα δεν θα το απαντήσει ούτε το κεφάλαιο, ως ταξική κοινωνική σχέση άσκησης εξουσίας των λίγων πάνω στους πολλούς, που γεννάει την ανισότητα.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, την απάντηση καλείται να δώσει η φιλοσοφία της κοινωνικής πράξης και του διαχρονικού αγώνα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, οι πραγματικοί δημιουργοί του πλούτου και του πολιτισμού, που καθημερινά παλεύουν για την κοινωνική ισότητα.

Η υστεροκαπιταλιστική εποχή μας είναι παρακμιακή, κακόφημη και επικίνδυνη και καθώς η ανθρωπότητα πορεύεται ήδη στα ενδότερα του 21ου αιώνα, με μια ασυνήθιστη ταχύτητα και πολυπλοκότητα, οραματίζεται, αναζητά και αγωνίζεται για το πέρασμά της στο επόμενο στάδιο της εξέλιξής της με ένα καινούργιο περιεχόμενο, ένα καινούργιο νόημα και μια καινούργια μορφή που θα την ορίζει το ‘μέτρον άριστον όλων των πραγμάτων’, δηλαδή ο Άνθρωπος ως Εγώ, ως Εμείς και ως Είδος. Όχι όμως ως κατακτητής και εγκληματίας, ως υποκριτής και αμέτοχος ‘άγιος άνθρωπος’, ως εξουσιαστής και ‘υπεράνθρωπος’ και φυσικά ούτε ως ψηφιακά ‘πειραγμένος’ και ως ‘μετάνθρωπος’. Συνεπώς στο βαθμό που όλο και περισσότεροι και όλο και περισσότερο, θα ψάχνουμε απαντήσεις για την αιτία της ανισότητας, της φτώχειας, της αδικίας και της καπιταλιστικής βαρβαρότητας στον ίδιο βαθμό θα κατανοούμε και τους όρους μετάβασης σε έναν πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας. Οπότε και στον ίδιο βαθμό όλα αυτά θα παύουν να είναι ένα ‘φιλοσοφικό’ πρόβλημα και θα αντιμετωπίζονται, από τις κοινωνίες ως ένα κοινωνικό, ως ένα αποκλειστικά δικό τους, πρόβλημα που η λύση του θα στοχεύει στην κατάργηση της πρωταρχικής αιτίας τους, και φυσικά όχι ως ένα ‘συνδικαλιστικό’ πρόβλημα διεκδίκησης επιδομάτων ελεημοσύνης, από τον, από τις διάφορες αρπακτικές ελίτ, σφετερισμένο δικό τους πλούτο. Μόνο τότε και μόνο έτσι θα αποκτηθεί η αναγκαία αυτοπεποίθηση μας ως Εμείς, θα κατοχυρωθεί η διαλεκτική σχέση της ύπαρξης της κοινωνίας ως προς τον εαυτό της, ως προς την Φύση και την Βιόσφαιρά μας και ως προς την ίδια την προοπτική της.

Οι μνήμες και τα οράματα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, με την έννοια της εργαζόμενης κοινωνίας ως Όλον και ως Κοινό των Ανθρώπων, κινούνται, αργά και βασανιστικά, είναι αλήθεια, στη φορά του βέλους του χρόνου, στη φορά της ιστορίας, οπότε, ας κατανοήσουν επιτέλους οι ‘φιλόσοφοι’ και οι επαγγελματίες ‘πολιτικοί’ ότι η λύση έρχεται από το παρελθόν και όχι από κάποιο μέλλον που ακόμα δεν υπάρχει μέχρι να το δημιουργήσουμε. Ζητούμενο ήταν και παραμένει μόνο το Πότε η ανθρωπότητα θα ανακτήσει σε μεγάλο γεωγραφικό πλάτος και αντίστοιχο ιστορικό βάθος την πνευματική της ελευθερία, για να γυρίσει οριστικά τη σελίδα της ιστορίας της από την κοινωνική ανισότητα στην κοινωνική ισότητα εδώ και τώρα, παντού και για πάντα. Ο Αταξικός Ουμανισμός δεν είναι, όπως προσπαθούν να μας τον παρουσιάσουν, μια ουτοπία, αλλά το φωτεινό μονοπάτι της ανθρώπινης ιστορίας που έρχεται από το μακρινό παρελθόν και εξελίσσεται σε λεωφόρο της προόδου του ανθρώπινου πολιτισμού προς το μακρινό μέλλον.


Απόσπασμα από το καινούργιο βιβλίο μου, που πρόσφατα κυκλοφόρησε σε μετάφραση του Δημήτρη Θανασούλα στα αγγλικά με τίτλο: Social in/Equality and Classless Humanism. An Essay on the Political Philosophy of Praxis, Ontime Books, London 2021



https://ontimebooks.net/product/social-%ce%b9nequality-and-classless-humanism,




[1] ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

BY WAY OF INTRODUCTION. THE BRIGHT PATH OF LIFE

1. FIRST CHAPTER. FOREWORD

a) SOCIAL INEQUALITY AS A ‘PHILOSOPHICAL’ PROBLEM

b) THE HISTORICAL VACUUM AND THE SEARCH FOR THE

c) “HISTORICAL SUBJECT” TO EXIT CAPITALISM

d) ON THE FUTILITY OF EXISTENCE AND THE MEANING OF LIFE

2. SECOND CHAPTER. SOCIAL INEQUALITY

a) THE VICIOUS CIRCLE OF SOCIAL INEQUALITY

b) CONCEPT AND CAUSE OF SOCIAL INEQUALITY

c) THE IMPRINT OF SOCIAL INEQUALITY

d) ON THE SUPPOSED RELATIONSHIP AMONG SCIENCE, TECHNOLOGY, AND SOCIAL INEQUALITY

e) TRANSHUMANISM. A PARTICULARLY CRIMINAL IDEA AGAINST HUMANITY

f) ON “GOOD AND EVIL” AND SOCIAL INEQUALITY

3. CHAPTER THREE. SOCIAL EQUALITY

a) MEANING AND NATURE OF SOCIAL EQUALITY

b) EQUALITY AS “JUSTICE” OR “JUSTICE” INSTEAD OF EQUALITY?

c) EQUALITY AS “BALANCED INEQUALITY?”

d) ON EQUALITY AND FREEDOM

e) REDEFINING THE CONCEPT OF WEALTH

f) PROBLEMS OF TRANSITION AND THE SUFFOCATING EUTHANASIA OF CAPITALISM

4. CHAPTER FOUR. CLASSLESS HUMANISM

a) CONCEPT AND CONTENT OF CLASSLESS HUMANISM

b) BRIEF HISTORY

c) PERSPECTIVE

d) THE HISTORICAL ROLE OF THE PEOPLES OF EUROPE

"ΑΘΥΒΟΛΕΣ":σήμερα,Κρητικές Διεθνείς Ειδήσεις για το νησί του Πολιτισμού, της Προκοπής και της Αξιοσύνης

 

http://athivolesinternational.blogspot.com

Διαβάστε σήμερα,ενδιαφέρουσες Κρητικές Ειδήσεις,Διεθνείς Αρθρογραφίες και πληροφόρηση για την Κρητική Καθημερινότητα  του  ομορφότερου Ελληνικού  Νησιού μας... 

• Skiing in Crete Featured in the New York Times..-

• Metropolitan of Rethymno and Avlopotamou Evgenios Elected Archbishop of Crete..- 

• German tourists list Crete and Rhodes among their top destinations....-
• Crete: Tourists See Chania as Safe Destination..- 
• Π. Σημανδηράκης,Δήμαρχος Χανίων:Απινιδωτές σε όλα τα κτίρια του Δήμου Χανίων και σε δημοτικούς αθλητικούς χώρους..-

• Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων:εξειδικευμένες υπηρεσίες στους αναγνώστες της..-
• Επτά (7) νέες πιστοποιημένες παιδικές χαρές, βρίσκονται ήδη στον αστικό ιστό του Δήμου Ηρακλείου..-

• Εναρξη λειτουργίας νέας Πιλοτικής Μονάδας Παραγωγής Βιοπλαστικού στον Δήμο Ηρακλείου..-
• Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός:σην πορεία εκτέλεσης των έργων ανάπλασης στο σταυρό του Ηρακλείου και στην Αρχιεπισκόπου Μακαρίου..-
• «Πλουμιστά Παραμύθια για τη Δύναμη του Νου - Ιστορίες Μεταμορφώσεων»..-
• Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ έκοψε την Πίτα της.....-
• ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΙΟΔΑΚΗΣ,ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ με διεθνείς διακρίσεις στην Αστροφυσική:τιμήθηκε απο τον Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη..-
• Πρόγραμμα προώθησης των ποιοτικών αγροτικών προϊόντων της Κρήτης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό..-
• Δήλωση Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη για την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ευγενίου..-
• Υλοποιείται το έργο συντήρησης και αποκατάστασης του ηγουμενείου της ιστορικής Iεράς Μονής Αγ. Γεωργίου Επανωσήφη..-

• Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης:Αυτοψία σε περιοχές της ενδοχώρας της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου ..-
• Υπεγράφει το έργο της Δημοτικής Αγοράς Χανίων..- 
• Εκπαίδευση της πρώτης ομάδας υποψηφίων θετών γονέων 2022..-
• Η κοπή της πίτας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης..-
• «Δράσεις προώθησης της Ισότητας των Φύλων στην Περιφέρεια Κρήτης 2018-2020»..-
• 8ος Παγκρήτιος Διαγωνισμός Τυποποιημένου Ελαιολάδου..-
• Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης και Δήμος Ρεθύμνης:Συνάντηση εργασίας για την πορεία των έργων και των μελετών..-
• ΣΗΤΕΙΑ:1,5 εκ. ευρώ για την προστασία και την αποκατάσταση της κοίτης του ποταμού Παντέλη..-

http://athivolesinternational.blogpsot.com

"ΣΧΕΔΙΑ"...ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΝΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑΣΟΥΜΕ..

 

Υφαίνουμε την ελευθερία, βιώνουμε την εγκυμοσύνη της καρδιάς, προφυλασσόμαστε από τη διαδικτυακή παραποίηση, μπαίνουμε στο μυαλό ενός διαβόλου, θέτουμε σε λειτουργία τους τροχούς της σωτηρίας, σβήνουμε τα κεράκια της ενσυναίσθησης. Από καμπάνια σκωτσέζικης οργάνωσης ενάντια στο deepfake. Πηγή: Scottish Women’s Aid «Η νοημοσύνη της παραποίησης». Η τεχνολογία που δίνει τη δυνατότητα σχεδόν στον καθένα μας να παρουσιάζει στο διαδίκτυο, μέσω βίντεο, μία πλαστή ταυτότητα ανοίγει διάπλατα το δρόμο στο εκδικητικό πορνό και την έμφυλη βία. Σκίτσο: Topan. World Press Cartoon 2009. «Η ύφανση της ελευθερίας». Η κοινωνική επανένταξη των εγκλείστων όχι μόνο είναι εφικτή αλλά και προϋπόθεση για να θεωρείται μία πολιτεία ευνομούμενη, ενώ δεν πρέπει να περιορίζεται μονάχα στην κάλυψη των βασικών αναγκών. «Η εγκυμοσύνη της καρδιάς». Μία κοινωνική ανθρωπολόγος καταρρίπτει το στερεότυπο της ταύτισης της συγγένειας με την αιματοσυγγένεια, φέρνει στο προσκήνιο τη συνειδητότητα  που χαρακτηρίζει τη θετή μητρότητα, ενώ εξηγεί ποιες είναι οι διεργασίες που οδηγούν στην υιοθεσία αλλά και στην απώλεια της μητρικής ιδιότητας. Φωτογραφία από το «Πωλητής για μία ώρα», στη Θεσσαλονίκη. : Χρήστος Παπαχρήστος «Τα γενέθλια της ενσυναίσθησης».  Εννιά χρόνια από τότε που η «σχεδία» ανοίχτηκε στα πελάγη της αλληλεγγύης, άνθρωποι του περιοδικού αφηγούνται περιστατικά ειλικρινούς αγάπης και ακατάλυτης φιλίας. Αυτά και άλλα πολλά στη «σχεδία» Φεβρουαρίου (τεύχος #97), που θα βρίσκεται από την Τετάρτη 26 Ιανουαρίου στους δρόμους της πόλης. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ Facebook Twitter Instagram LinkedIn Website

Στο αρχείο τίθεται η έρευνα για κ.κ.ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ και ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟ

Στο αρχείο τίθεται η έρευνα των Οικονομικών Εισαγγελέων όσον αφορά ενδεχόμενη ποινική εμπλοκή των πρώην υπουργών Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη και Δημήτρη Αβραμόπουλου στην υπόθεση της NOVARTIS...

https://hellasjournal.com/2022/01/ipothesi-novartis-sto-archio-i-erevna-gia-ad-georgiadi-ke-d-avramopoulo/

Παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για το επίδομα θέρμανσης και νέα ευνοϊκά μέτρα

Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών έχουν πλήρη αντίληψη των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν και επιβάλλουν τη στήριξη και τη διευκόλυνση των πολιτών.

Με γνώμονα αυτή την προτεραιότητα, με απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών, παρατείνεται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2022 η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης για την περίοδο 2021-2022.

 

Η συγκεκριμένη παρέμβαση δεν θα είναι η μοναδική.

Επίκειται, εντός των επόμενων ημερών, η ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας, με την οποία:

1ον. Δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες που έχουν υποβάλει δηλώσεις γονικής παροχής, δωρεάς και μεταβίβασης ακινήτων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, να συντάξουν τα σχετικά συμβολαιογραφικά συμβόλαια μέχρι τις 31 Μαρτίου 2022, με βάση τις αντικειμενικές αξίες που ίσχυαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021.

2ον. Παρέχεται η δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση των 36 και των 72 δόσεων για τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου 2022, αντί της 31ης Ιανουαρίου, που ισχύει μέχρι σήμερα.

 

Και οι δύο αυτές νομοθετικές ρυθμίσεις αποτελούν έμπρακτα μέτρα στήριξης και διευκόλυνσης των πολιτών.

Παρά την πανδημία και τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί, η Κυβέρνηση συνεχίζει να έχει ως άμεση προτεραιότητα – και να το επιβεβαιώνει με πράξεις – τη μείωση των φόρων και τη στήριξη και τη διευκόλυνση των πολιτών.

European security situation: notions of ‘spheres of influence’ have no place in the 21st century

 

Press material Monday 24 January 2022

● Council of the EU   24/01/2022 12:22 | Press release | European security situation: notions of ‘spheres of influence’ have no place in the 21st century   The Council has approved conclusions on the European security situation, asserting that European security is indivisible and that any challenge to the European security order affects the security of the EU and its member states. In its conclusions, the Council condemns Russia’s continued aggressive actions and threats against Ukraine, and it calls on Russia to de-escalate, abide by international law and engage constructively in dialogue through the established international mechanisms. As stated by the EU heads of state and government at the European Council meeting in December 2021, any further military aggression by Russia against Ukraine will have massive consequences and severe costs. The EU confirms its unwavering support for the independence, sovereignty and territorial integrity of Ukraine and other Eastern Neighbourhood partners within their internationally recognised borders, and it calls on Russia to re-engage constructively in existing international frameworks for the sustainable and peaceful resolution of conflicts. The Council reaffirms the united approach of the EU and the ongoing strong cooperation and coordination with the United States, NATO, Ukraine and other partner countries. It reiterates the importance of further strengthening the resilience and response capabilities of the EU and its close partners, including in countering cyber and hybrid attacks, foreign information manipulation and interference, including disinformation.

ΕU:Χημικά προϊόντα και φυτοφάρμακα

Χημικά προϊόντα και φυτοφάρμακα

Η νομοθεσία της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα και τα φυτοφάρμακα έχει ως στόχο να προστατεύσει την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον και να αποτρέψει τη δημιουργία φραγμών στο εμπόριο. Αποτελείται από κανόνες για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση ειδικών κατηγοριών χημικών προϊόντων, δέσμη εναρμονισμένων περιορισμών για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση συγκεκριμένων επικίνδυνων ουσιών και παρασκευασμάτων, καθώς και από κανόνες που διέπουν τα σοβαρά ατυχήματα που σχετίζονται με επικίνδυνες ουσίες και τις εξαγωγές των ουσιών αυτών. Με τον όρο «φυτοφάρμακα» νοούνται ουσίες που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση, εξάλειψη και πρόληψη οργανισμών που θεωρούνται επιζήμιοι. Περιλαμβάνουν τα βιοκτόνα και φυτοπροστατευτικά προϊόντα (ΦΠΠ). Το σημαντικότερο επίτευγμα σε επίπεδο ΕΕ είναι ο κανονισμός REACH, ο οποίος ρυθμίζει την καταχώριση, αξιολόγηση και αδειοδότηση των εν λόγω επικίνδυνων ουσιών, καθώς και τους περιορισμούς που ισχύουν για αυτές. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ιδίως των νέων στρατηγικών, δηλ. της στρατηγικής για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, η νομοθεσία της ΕΕ για τα θέματα αυτά θα αναθεωρηθεί στο εγγύς μέλλον.
Νομική βάση

Άρθρα 191 έως 193 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Επιτεύγματα

A. Καταχώριση, αξιολόγηση, αδειοδότηση και περιορισμοί των χημικών προϊόντων (REACH)

Η πολιτική της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα υπέστη ριζική αναθεώρηση με την έγκριση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (κανονισμός REACH) το 2006. Ο κανονισμός, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2007, θέσπισε νέο νομικό πλαίσιο για τη ρύθμιση της ανάπτυξης και δοκιμής, της παραγωγής, της διάθεσης στην αγορά και της χρήσης των χημικών προϊόντων και αντικατέστησε περίπου 40 προηγούμενες νομοθετικές πράξεις. Στόχος του κανονισμού REACH είναι η καλύτερη προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος από τους πιθανούς κινδύνους των χημικών προϊόντων και η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Ο κανονισμός REACH καθιέρωσε ενιαίο σύστημα για όλα τα χημικά προϊόντα και μετέφερε το βάρος της απόδειξης για την αξιολόγηση των κινδύνων των ουσιών από τις δημόσιες αρχές στις εταιρείες. Επιπροσθέτως, ζητεί την υποκατάσταση των πιο επικίνδυνων χημικών προϊόντων από κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA), που δημιουργήθηκε δυνάμει αυτού του κανονισμού και εδρεύει στο Ελσίνκι, είναι αρμόδιος για τη διαχείριση των τεχνικών, επιστημονικών και διοικητικών πτυχών του REACH και για τη διασφάλιση της συνεκτικότητας κατά την εφαρμογή του. Ο Νοέμβριος του 2010 ήταν η πρώτη προθεσμία για να καταχωρίσουν οι βιομηχανίες τα εξής: (i) όλες τις ουσίες σε ποσότητες 1 000 τόνων και άνω ετησίως· (ii) τις ουσίες που είναι πολύ τοξικές για το υδάτινο περιβάλλον, σε ποσότητες 100 τόνων και άνω ετησίως· και (iii) τις πλέον επικίνδυνες ουσίες, καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή, οι οποίες παράγονται ή εισάγονται σε ποσότητες ενός τόνου και άνω ετησίως. Τον Ιούνιο του 2013 έληγε η προθεσμία για την καταχώριση όλων των ουσιών που παρασκευάζονται ή εισάγονται σε ποσότητες 100-1 000 τόνων ετησίως. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2018 με την καταχώριση ουσιών που εισάγονται στην αγορά σε ποσότητες 1-100 τόνων ετησίως.

Τον Φεβρουάριο του 2013, η Επιτροπή δημοσίευσε ανασκόπηση του κανονισμού REACH, στην οποία συμπέρανε ότι ο REACH δεν χρειάζεται αλλαγές στο διατακτικό του, παρόλο που θα μπορούσε να σημειωθεί πρόοδος στη μείωση του οικονομικού και διοικητικού φόρτου των βιομηχανιών και στην εξεύρεση εναλλακτικών μεθόδων για τις δοκιμές σε ζώα. Το 2017, η Επιτροπή διενήργησε μια δεύτερη αξιολόγηση στο πλαίσιο του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο έγγραφο COM(2018)0116. Συνολικά, η αξιολόγηση συμπεραίνει ότι ο REACH είναι αποτελεσματικός αλλά έχουν εντοπιστεί δυνατότητες για περαιτέρω βελτίωση, απλούστευση και για τη μείωση του διοικητικού φόρτου, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την υλοποίηση των δράσεων που περιγράφονται στην έκθεση. Αυτές θα πρέπει να υλοποιηθούν σύμφωνα με την ανανεωμένη στρατηγική βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ, το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον.

Η Επιτροπή δημοσίευσε μια νέα στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων στις 14 Οκτωβρίου 2020, στο πλαίσιο της φιλοδοξίας της ΕΕ για μηδενική ρύπανση, που αποτελεί βασική δέσμευση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η στρατηγική περιλαμβάνει αναθεώρηση του κανονισμού REACH, που απαγορεύει τη χρήση των πλέον επιβλαβών χημικών ουσιών σε καταναλωτικά προϊόντα, όπως παιχνίδια, προϊόντα παιδικής φροντίδας, καλλυντικά, απορρυπαντικά, υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, εκτός εάν αποδειχθεί ότι είναι ουσιαστικής σημασίας για την κοινωνία, και διασφαλίζει ότι όλες οι χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται με γνώμονα τη μεγαλύτερη ασφάλεια και τη βιωσιμότητα.

B. Ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση

Για να βελτιωθεί το επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, πρέπει να χρησιμοποιούνται τα ίδια κριτήρια για τον προσδιορισμό και η ίδια επισήμανση για την περιγραφή των χημικών κινδύνων σε όλη την ΕΕ και παγκοσμίως. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, που εγκρίθηκε το 2008, αποσκοπούσε στο να ευθυγραμμίσει το σύστημα της ΕΕ με το Παγκόσμια Εναρμονισμένο Σύστημα των Ηνωμένων Εθνών (Globally Harmonised System — GHS). Οι παλαιότερες οδηγίες για τις επικίνδυνες ουσίες και τα μείγματα καταργήθηκαν τον Ιούνιο του 2015.

C. Εξαγωγές και εισαγωγές επικίνδυνων ουσιών

Οι κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων καθορίστηκαν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 649/2012, ο οποίος αποσκοπούσε στην προώθηση του επιμερισμού των ευθυνών και των συλλογικών προσπαθειών στο διεθνές εμπόριο επικίνδυνων χημικών προϊόντων και στην εφαρμογή της σύμβασης του Ρότερνταμ σχετικά με τη διαδικασία συναίνεσης μετά από ενημέρωση (ΣΜΕ) όσον αφορά ορισμένα επικίνδυνα χημικά προϊόντα και φυτοφάρμακα στο διεθνές εμπόριο. Η διαδικασία ΣΜΕ συνίσταται στην ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα τοξικά χημικά προϊόντα και στην αναμονή της ρητής συναίνεσης μιας χώρας πριν από την εξαγωγή του εκάστοτε προϊόντος.

D. Σοβαρά ατυχήματα

Η οδηγία Seveso (82/501/ΕΟΚ) πήρε το όνομά της από μια πόλη της Ιταλίας η οποία μολύνθηκε από την έκλυση διοξινών λόγω ατυχήματος σε κοντινές βιομηχανικές εγκαταστάσεις το 1976 και αποσκοπεί στην πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων, όπως είναι οι πυρκαγιές και οι εκρήξεις, και στον περιορισμό των συνεπειών τους, σε περίπτωση που συμβούν, απαιτώντας εκθέσεις ασφαλείας, σχέδια έκτακτης ανάγκης και διάθεση πληροφοριών στο κοινό. Το 1996, η οδηγία Seveso II (96/82/ΕΚ) για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες εισήγαγε νέες προδιαγραφές για τα συστήματα διαχείρισης της ασφάλειας, τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης και τον σχεδιασμό χρήσης της γης και ενίσχυσε τις διατάξεις σχετικά με τις επιθεωρήσεις που πραγματοποιούν τα κράτη μέλη. Λαμβάνοντας υπόψη σειρά σοβαρών βιομηχανικών ατυχημάτων (στην Τουλούζη στη Γαλλία, την Baia Mare στη Ρουμανία και την Enschede στις Κάτω Χώρες), και βάσει μελετών για τους καρκινογόνους παράγοντες και τις επικίνδυνες για το περιβάλλον ουσίες, το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας Seveso II διευρύνθηκε με την οδηγία 2003/105/ΕΚ. Η οδηγία Seveso III (2012/18/EΕ) εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και στη συνέχεια δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2012. Η οδηγία λαμβάνει υπόψη τις νέες διεθνείς ταξινομήσεις ουσιών που συμφωνήθηκαν σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες επιτρέπουν καλύτερη αξιολόγηση των κινδύνων και διαχείριση των ουσιών.

E. Ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων

Με τον όρο «φυτοφάρμακα» νοούνται ουσίες που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση, εξάλειψη και πρόληψη οργανισμών που θεωρούνται επιζήμιοι. Ο όρος περιλαμβάνει τόσο τα ΦΠΠ (που χρησιμοποιούνται σε φυτά στη γεωργία, την κηπευτική, στα πάρκα και σε κήπους) όσο και τα βιοκτόνα (που χρησιμοποιούνται σε άλλες εφαρμογές, για παράδειγμα, ως απολυμαντικά ή για την προστασία υλικών). Το 2009 εγκρίθηκε δέσμη μέτρων για τα φυτοφάρμακα, η οποία αποτελείται από: την οδηγία 2009/128/ΕΚ σχετικά με την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων (SUD), η οποία αποσκοπεί στη μείωση των κινδύνων για το περιβάλλον και την υγεία, με ταυτόχρονη διατήρηση της παραγωγικότητας των καλλιεργειών και βελτίωση των ελέγχων για τη χρήση και διανομή φυτοφαρμάκων· τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 σχετικά με τη διάθεση ΦΠΠ στην αγορά· και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1185/2009 σχετικά με τις στατιστικές για τα γεωργικά φάρμακα, ο οποίος θεσπίζει κανόνες για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ετήσιες ποσότητες φυτοφαρμάκων που διατίθενται στην αγορά και χρησιμοποιούνται σε κάθε κράτος μέλος.

Η οδηγία 2009/128/ΕΚ υποχρέωσε τα κράτη μέλη να θεσπίσουν εθνικά σχέδια δράσης (ΕΣΔ) προκειμένου να θέσουν ποσοτικούς στόχους, σκοπούς, μέτρα και χρονοδιαγράμματα ώστε να μειώσουν τους κινδύνους και τις συνέπειες από τη χρήση των φυτοφαρμάκων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Κατά γενικό κανόνα, απαγορεύονται οι αεροψεκασμοί και δεν επιτρέπονται ψεκασμοί σε άμεση γειτνίαση με κατοικημένες περιοχές. Ο κανονισμός καλύπτει το θέμα της παραγωγής και αδειοδότησης των φυτοφαρμάκων και περιλαμβάνει θετικό κατάλογο εγκεκριμένων «δραστικών ουσιών» (τα χημικά συστατικά των φυτοφαρμάκων), ο οποίος έχει καταρτιστεί σε επίπεδο ΕΕ. Στη συνέχεια, τα φυτοφάρμακα αδειοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο βάσει αυτού του καταλόγου.

Ένα σημείο τριβής έχει εμφανιστεί από το 2015 σχετικά με την ανανέωση της έγκρισης του glyphosate, μίας από τις δραστικές ουσίες που απαντούν συνηθέστερα σε ζιζανιοκτόνα ευρέος φάσματος στον κόσμο. Η διαμάχη ήταν αποτέλεσμα αποκλινουσών εκτιμήσεων σχετικά με την καρκινογόνο δράση της: ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο, φορέας που εξαρτάται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κατατάσσει το glyphosate στις πιθανώς καρκινογόνες ουσίες για τον άνθρωπο, ενώ η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) θεωρεί ότι είναι απίθανο να ενέχει κίνδυνο καρκινογένεσης σε ανθρώπους. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων κατέληξε αργότερα στο συμπέρασμα ότι το glyphosate δεν συγκαταλέγεται στα καρκινογόνα. Αρκετές εθνικές αρχές εκτός ΕΕ κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τελικά ανανέωσε την έγκριση του glyphosate για πέντε έτη τον Δεκέμβριο του 2017.

Μια έκθεση εφαρμογής σχετικά με την οδηγία SUD, της 20ής Μαΐου 2020, κατέδειξε ότι, παρόλο που τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο στην εφαρμογή της οδηγίας SUD, λιγότερα από ένα στα τρία έχουν ολοκληρώσει την επανεξέταση των ΕΣΔ τους εντός της νόμιμης πενταετούς προθεσμίας. Από τα κράτη μέλη που επανεξέτασαν τα ΕΣΔ τους, τα περισσότερα δεν κατόρθωσαν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των αδυναμιών που εντόπισε η Επιτροπή στα αρχικά ΕΣΔ τους.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ιδίως της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, η Επιτροπή θα λάβει μέτρα για τη μείωση κατά 50 % της χρήσης και του κινδύνου των χημικών φυτοφαρμάκων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, έως το 2030. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα αναθεωρήσει την οδηγία SUD και θα προωθήσει τη μεγαλύτερη χρήση εναλλακτικών τρόπων για την προστασία της συγκομιδής από επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες

F. Βιοκτόνα προϊόντα

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 528/2012 τέθηκε σε ισχύ το 2013 με στόχο να απλοποιηθούν οι μηχανισμοί αδειοδότησης και να ενισχυθεί ο ρόλος του ECHA όσον αφορά την επανεξέταση των φακέλων έγκρισης με βάση αυστηρότερες προδιαγραφές. Η νομοθεσία αποτυπώνει όσα θέσπισε το προηγούμενο καθεστώς, με ελέγχους για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση των βιοκτόνων (μη γεωργικά παρασιτοκτόνα, όπως αντιβακτηριακά απολυμαντικά και εντομοκτόνα), με σκοπό τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων και των ζώων. Οι ουσίες αυτές εγκρίνονται μόνον εάν περιλαμβάνονται σε θετικό κατάλογο, ενώ ισχύει απαγόρευση για τις πλέον τοξικές χημικές ουσίες — ιδίως όσες είναι καρκινογόνες ή επιβλαβείς για τη γονιμότητα ή επηρεάζουν τα γονίδια ή τις ορμόνες (ενδοκρινικοί διαταράκτες). Σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης, εάν μια ουσία εγκριθεί σε ένα κράτος μέλος, τότε μπορεί να χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 ορίζει επιστημονικά κριτήρια για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικού διαταράκτη των βιοκτόνων, καθώς και των ΦΠΠ.

G. Έμμονοι οργανικοί ρύποι (POP)

Οι POP αποτελούν χημικές ουσίες που διατηρούνται επί μακρόν στο περιβάλλον λόγω της υψηλής τους αντοχής στην κάθε είδους αποσύνθεση (χημική, βιολογική κ.λπ.). Βιοσυσσωρεύονται μέσω της τροφικής αλυσίδας και μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Αυτή η ομάδα ρύπων προτεραιότητας απαρτίζεται από φυτοφάρμακα (όπως το DDT), βιομηχανικά χημικά προϊόντα (όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια ή PCB) και ακούσια παραπροϊόντα βιομηχανικών διεργασιών (όπως διοξίνες και φουράνια). Η ΕΕ έχει δεσμευτεί σε διεθνές επίπεδο να ελέγχει τη διαχείριση, την εξαγωγή και την εισαγωγή των POP, δυνάμει του πρωτοκόλλου του Aarhus για τους POP στη Σύμβαση της Γενεύης σχετικά με τη διαμεθοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας σε μεγάλη απόσταση (σε ισχύ από το 2003) και τη Σύμβαση της Στοκχόλμης για τους POP (σε ισχύ από το 2004). Η ΕΕ σημείωσε περαιτέρω πρόοδο με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 850/2004, ο οποίος συμπληρώνει την παλαιότερη νομοθεσία της ΕΕ για τους POP και την εναρμονίζει με τις διατάξεις των διεθνών συμφωνιών.

Ο αναδιατυπωμένος κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 ενσωματώνει όλες τις τροποποιήσεις και τα διορθωτικά του κανονισμού POP έως τις 25 Ιουνίου 2019. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, την προσθήκη του επιβραδυντικού φλόγας decaBDE στα παραρτήματα I και IV. Το όριο όσον αφορά τις «ακούσιες ιχνοποσότητες ρύπων» καθορίζεται στα 10 mg/kg για τις ουσίες. Για μίγματα και αντικείμενα, το όριο καθορίζεται στα 500 mg/kg όσον αφορά το σύνολο όλων των βρωμιούχων διφαινυλαιθέρων (BDE), συμπεριλαμβανομένου του decaBDE. Έχει ζητηθεί από την Επιτροπή να καθορίσει το ίδιο όριο συγκέντρωσης για το σύνολο των εν λόγω ουσιών σε απόβλητα. Ειδικές εξαιρέσεις σχετικά με τη χρήση του decaBDE προβλέπονται για τα αεροσκάφη, τα μηχανοκίνητα οχήματα και τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, και έχουν επεκταθεί στις εισαγωγές.

H. Αμίαντος

Ο αμίαντος είναι ένα ορυκτό με ινώδη δομή, το οποίο είναι επικίνδυνο όταν εισπνέεται. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως στο παρελθόν για μόνωση και άλλες χρήσεις, λόγω της αντοχής του στη φωτιά και τη θερμότητα. Με την οδηγία 1999/77/ΕΚ τέθηκε σε ισχύ η απαγόρευση της χρήσης αμιάντου στην ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2005. Παράλληλα, η εξόρυξη, η παρασκευή και η επεξεργασία προϊόντων αμιάντου απαγορεύεται δυνάμει της οδηγίας 2003/18/ΕΚ, η οποία επίσης ορίζει στρατηγικές για προγράμματα απομάκρυνσης του αμιάντου που πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη.

I. Απορρυπαντικά

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 648/2004 εναρμονίζει τους κανόνες για τη βιοδιασπασιμότητα των επιφανειοδραστικών ουσιών, τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις για τις επιφανειοδραστικές ουσίες, τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν οι παρασκευαστές και την επισήμανση των συστατικών των απορρυπαντικών. Ο κανονισμός αυτός τροποποιήθηκε το 2006 (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 907/2006), το 2009 (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 551/2009) και το 2012 (κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 259/2012), προκειμένου να καθιερωθούν νέες δοκιμές βιοδιασπασιμότητας για να παρέχεται υψηλότερο επίπεδο προστασίας για το υδάτινο περιβάλλον. Επιπλέον, οι δοκιμές επεκτάθηκαν σε όλες τις κατηγορίες επιφανειοδραστικών ουσιών, συμπεριλαμβάνοντας έτσι το 10% των επιφανειοδραστικών ουσιών οι οποίες δεν ενέπιπταν στη νομοθεσία. Όσον αφορά την επισήμανση, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 907/2006 επίσης διευρύνει τους κανόνες με σκοπό να περιληφθούν οι αρωματικές ουσίες που ενδέχεται να προκαλούν αλλεργίες, ενώ οι παρασκευαστές υποχρεούνται να γνωστοποιούν τον πλήρη κατάλογο των συστατικών στο ιατρικό προσωπικό το οποίο περιθάλπει ασθενείς που πάσχουν από αλλεργίες. Από την 30ή Ιουνίου 2013 απαγορεύεται η χρήση φωσφορικών αλάτων στα απορρυπαντικά και περιορίζεται η περιεκτικότητα άλλων φωσφορούχων συστατικών.
Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Το Κοινοβούλιο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την εκπόνηση του κανονισμού REACH. Διασφάλισε την εισαγωγή ορισμένων διατάξεων σε πρώτη ανάγνωση — συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο της καταχώρισης, την εισαγωγή στοχοθετημένης προσέγγισης όσον αφορά τις απαιτήσεις περί δεδομένων για τις υφιστάμενες ουσίες που παράγονται σε μικρότερες ποσότητες (1-10 τόνων), καθώς και της προσέγγισης «μια καταχώριση για κάθε ουσία» (OSOR), με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους, καθιερώνοντας δυνατότητα εξαίρεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Προκειμένου να περιοριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι δοκιμές σε ζώα, το Κοινοβούλιο διασφάλισε την υποχρέωση των εταιρειών να κοινοποιούν μεταξύ τους τα δεδομένα των δοκιμών σε ζώα (λαμβάνοντας εύλογη αποζημίωση), ώστε με αυτόν τον τρόπο να αποφεύγεται η ανάγκη επανάληψης των πειραμάτων. Στο κεφάλαιο της αδειοδότησης, το Κοινοβούλιο ενέκρινε μια πιο σθεναρή προσέγγιση, βάσει της οποίας οιαδήποτε ουσία προκαλεί πολύ μεγάλη ανησυχία μπορεί να αδειοδοτείται μόνον εφόσον δεν υπάρχουν κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις ή τεχνολογίες.

Κατά τη διάρκεια της μακράς συζήτησης για τη δέσμη μέτρων για τα φυτοφάρμακα το 2008, οι τροπολογίες του Κοινοβουλίου εξασφάλισαν τη θέσπιση ζωνών απομόνωσης ικανού μεγέθους για την προστασία των υδάτινων οργανισμών και την εισαγωγή προστατευτικών μέτρων για τις πλέον ευάλωτες ομάδες, απαγορεύοντας μεταξύ άλλων τη χρήση φυτοφαρμάκων σε δημόσιους κήπους, σε αθλητικούς χώρους και χώρους αναψυχής, σε σχολεία και παιδικές χαρές, καθώς και σε στενή γειτνίαση με χώρους υγειονομικής περίθαλψης. Στις αρχές του 2013, μετά τη δημοσίευση έκθεσης της EFSA σχετικά με τις επιβλαβείς συνέπειες ορισμένων νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων, το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να λάβει αποφασιστικά μέτρα για τη διατήρηση των πληθυσμών των μελισσών. Τον Μάρτιο του 2013, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία στον χώρο εργασίας λόγω αμιάντου και τις προοπτικές πλήρους εξάλειψης του υπάρχοντος αμιάντου.

Η απόφαση του Κοινοβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής για την ενωσιακή διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων (PEST) είναι μια απάντηση στους προβληματισμούς που εκφράζονται σχετικά με τον κίνδυνο που ενέχει η ζιζανιοκτόνος ουσία glyphosate. Η άδεια κυκλοφορίας του ζιζανιοκτόνου ανανεώθηκε από την Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2017 για πέντε έτη. Η ειδική επιτροπή αξιολόγησε: α) τη διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων στην ΕΕ· β) τυχόν αστοχίες στον τρόπο με τον οποίον αξιολογούνται επιστημονικά και εγκρίνονται οι ουσίες· γ) τον ρόλο της Επιτροπής όσον αφορά την ανανέωση της άδειας του glyphosate· δ) ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων κατά τη διαδικασία έγκρισης· και ε) τον ρόλο των οργανισμών της ΕΕ, και το κατά πόσον στελεχώνονται και χρηματοδοτούνται επαρκώς ώστε να είναι σε θέση να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

Στις 16 Ιανουαρίου 2019, το Κοινοβούλιο ενέκρινε την έκθεση της ειδικής επιτροπής PEST, η οποία κατέληξε, μεταξύ άλλων, στα εξής συμπεράσματα: το κοινό πρέπει να έχει πρόσβαση στις μελέτες που χρησιμοποιούνται για τη διαδικασία έγκρισης· στο πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνεται η καινοτομία και να προωθούνται τα φυτοφάρμακα χαμηλού κινδύνου· οι επιστημονικοί εμπειρογνώμονες θα πρέπει να επανεξετάσουν μελέτες σχετικά με την καρκινογόνο δράση του glyphosate· και οι απαιτήσεις όσον αφορά τα δεδομένα για ΦΠΠ θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη μακροπρόθεσμη τοξικότητα.

Στις 10 Ιουλίου 2020, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα στο οποίο περιγράφει τις προτεραιότητές του όσον αφορά την επικείμενη στρατηγική για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα. Το Κοινοβούλιο ζήτησε, μεταξύ άλλων, η στρατηγική να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη συνοχής και συνεργειών μεταξύ της νομοθεσίας για τα χημικά προϊόντα, της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της ειδικής και γενικής νομοθεσίας για τα προϊόντα, της νομοθεσίας για τα ύδατα, το έδαφος και τον αέρα, της νομοθεσίας για τις πηγές ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, και της νομοθεσίας για τα απόβλητα. Υπογράμμισε ότι η στρατηγική θα πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστα και επικαιροποιημένα επιστημονικά στοιχεία, λαμβανομένου υπόψη του κινδύνου που εγκυμονούν οι ενδοκρινικοί διαταράκτες, οι επικίνδυνες χημικές ουσίες σε εισαγόμενα προϊόντα και οι συνδυαστικές επιπτώσεις των διαφόρων χημικών ουσιών και οι πολύ ανθεκτικές χημικές ουσίες.



Georgios Amanatidis

10-2021