Archipelagos Institute of Marine Conservation

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και μία καλή αφορμή να αναρωτηθούμε τί ακριβώς εορτάζεται σήμερα, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο. Το περιβάλλον και η προστασία του δεν είναι κάτι που μπορεί να περιμένει τη μία επετειακή γιορτή. Το περιβάλλον είναι ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, οι τροφές που καταναλώνουμε και φυσικά η αρμονία με την οποία συνυπάρχουμε με τους υπόλοιπους συγκατοίκους στον πλανήτη μας. Όλα αυτά φυσικά καθορίζουν το κατά πόσο θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε ως είδος. Επιλέγοντας όμως να αγνοούμε όλα τα παραπάνω, εδώ στην Ελλάδα συνεχίζουμε να καταστρέφουμε συστηματικά τους φυσικούς μας πόρους, βαθαίνοντας την υπάρχουσα κρίση μας και προετοιμάζοντας σχολαστικά μία ακόμα μεγαλύτερη κρίση επιβίωσης (όχι οικονομική) που κανείς δεν γνωρίζει εάν θα είναι διαχειρίσιμη, ή εάν θα είμαστε υγιείς για να προσπαθήσουμε να τη διαχειριστούμε. Ενδεικτικά στη χώρα μας: Παρόλο που η τουριστική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένουμε 30 εκατομμύρια εποχιακούς επισκέπτες, στην πλειονότητα των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών δεν λειτουργούν οι μονάδες επεξεργασίας λυμάτων - με τις περισσότερες μονάδες να είναι εγκαταλελειμμένες. Έπειτα από επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων δημόσιων πόρων, κανείς δεν φροντίζει για τη λειτουργία τους. Αποτέλεσμα είναι ότι στη θάλασσα την οποία προβάλουμε ως το κύριο τουριστικό προϊόν της χώρας, καταλήγουν εκατομμύρια τόνοι από ανεπεξέργαστα και επικίνδυνα λύματα ακόμα και δίπλα σε δημοφιλείς παραλίες. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και με τα απορρίμματα. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμα και νησιά όπως π.χ. η Σαντορίνη που διαφημίζεται ως plastic-free προορισμός(!!!), η Ύδρα και δεκάδες άλλες περιοχές της χώρας, η “διαχείριση” των απορριμμάτων γίνεται σε παράνομες ανοιχτές χωματερές, όπου τελικά ο μόνος διαχειριστής είναι ο αέρας που διασκορπίζει τα απορρίμματα μέχρι αυτά να καταλήξουν στη θάλασσα. Μόνο για τις παράνομες χωματερές πληρώνουμε πρόστιμο στην Ε.Ε. 7,2 εκατομμύρια/έτος - ποσό που θα μπορούσε να διατεθεί για τη δημιουργία ή τη λειτουργία των απαραίτητων υποδομών. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται περισσότεροι από 30.000 τόνοι φυτοφαρμάκων ετησίως, με τα νέα κρούσματα καρκίνου να έχουν αυξηθεί κατά >60% στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας και κυρίως στις αγροτικές περιοχές, χωρίς αυτό να αποτελεί είδηση!!! Πολλά από τα καρκινογόνα συστατικά των φυτοφαρμάκων δεν διασπώνται. Αθροιστικά συνεχίζουν την τοξική τους δράση για πολλές δεκαετίες, δεδομένου ότι ο ρόλος τους είναι να σκοτώνουν ζωντανούς οργανισμούς. Θα αποτελέσουν τη βαριά κληρονομιά που αφήνουμε στις επόμενες γενιές, ενώ παράλληλα καταστρέφουν τη γονιμότητα και την παραγωγικότητα του εδάφους. Τελικός αποδέκτης, μέσα από τις απορροές και τους ποταμούς, είναι οι θάλασσες και όλα τα είδη που ζουν ή τρέφονται από αυτές. Δεν υπάρχει καμία μέριμνα ή πολιτική που να μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά για την προστασία της βιοποικιλότητας και των σπάνιων ειδών τα οποία από τύχη ακόμα επιβιώνουν στις θάλασσες μας, αλλά ούτε καν των θαλάσσιων πόρων και της αλιείας. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και εν μέσω εκλογικής περιόδου, όλα αυτά απουσιάζουν από τα προγράμματα και τις προτεραιότητες του συνόλου των πολιτικών κομμάτων που θέλουν να κυβερνήσουν τη χώρα, καταδεικνύοντας την άγνοια και την αδιαφορία που τους χαρακτηρίζει. Έχοντας λοιπόν οι γενιές μας την τύχη να αποτελούμε τους προσωρινούς διαχειριστές μιας μοναδικής φυσικής κληρονομιάς - παγκόσμιας σημασίας - συνεχίζουμε να “καίμε το σπίτι μας για να ζεσταθούμε” και να θεωρούμε ότι οι επικοινωνιακές δράσεις και η ανταλλαγή ευχών την ημέρα του περιβάλλοντος επαρκούν να να προσποιηθούμε για άλλη μία φορά ότι ενδιαφερόμαστε για την προστασία του. Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι το περιβάλλον και η προστασία του είναι υπόθεση όλων μας και του καθενός από εμάς ξεχωριστά. Ας κοιτάξουμε λοιπόν δίπλα μας για να δούμε τα πραγματικά προβλήματα και τις λύσεις τους, χωρίς να μας αποπροσανατολίζουν οι αστείες καμπάνιες και πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στις οποίες είναι ενδεικτικό ότι πρωταγωνιστούν οι μεγαλύτεροι ρυπαντές! Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος" Θοδωρής Τσιμπίδης t.tsimpidis@archipelago.gr ©2023 Archipelagos Institute of Marine Conservation | Aegean Sea, Greece